Máis aló do inconsciente freudiano existen outros que, aínda que non forman parte da nosa historia individual ou arquetípica, incúmbennos tanto como leste.
Conta o tristemente desaparecido Salvador Pániker que, o polifacético filósofo Walter Benjamin, falando do que supuxo o tránsito da pintura á fotografía, dicía que na pintura todo responde á elaboración consciente do pintor, mentres que na fotografía se rexistraban percepcións insospeitadas para o propio fotógrafo. A todo iso que está aí pero non se capta coa mirada consciente Benjamín chamouno «inconsciente óptico».
John Cage, outro polifacético músico e filósofo, falaba do «inconsciente acústico», facendo referencia a eses ruídos de fondo que sempre nos acompañan e non percibimos conscientemente.
Son exemplos de como hai cousas apreciables que estando aí non se perciben salvo que dirixamos a atención sobre elas.
A todos estes inconscientes cabería engadir o actual inconsciente informativo que xera a cantidade de chíos, de wasaps con chistes, memes, panfletos, vídeos, libelos e ocorrencias que recibimos a diario. Moitos nin se abren, outros se len en diagonal, outros se miran sen ler e algúns captan a atención, pero todos xeran ruído e configuran un inconsciente informativo que nos fai saber sen coñecer.
Ás veces o contido deste inconsciente vólvese explícito e relevante facendo boa a viñeta de Castelao: «Xa que o sabes, voucho dicir», e hoxe son os medios de comunicación quen o din.
O último atentado de Barcelona e Cambrils é un exemplo de como toda esa papilla informativa do hiperespacio que nos leva alimentando o inconsciente hai anos acerca do perigo yihadista non se fai explícita ata que irrompe masivamente nos medios. É coma se a información non remitise a un acontecemento, senón á promoción da propia información como acontecemento, de aí o caso omiso que tanto os tuiteros como os medios de comunicación fixeron da recomendación dos Mossos de non difundir imaxes das vítimas do atentado. Só cando a información sobre o desastre faise masiva en todos os medios é cando somos conscientes do perigo co que convivimos; conscientes dese ruído de fondo que se fai explícito cando se transforma nun acontecemento informativo e que, unha vez cese, volverá desaparecer da consciencia, porque fóra dos medios o mal vólvese transparente, inconsciente e fugaz.
Pero o contido do inconsciente sempre regresa e o islamismo infiltrará Europa non polo terrorismo, senón pola demografía e a moderación dos que hoxe pomos veas e berramos que «non tenim por».
O monstro está aí, pero só se ve cando nos esperta en forma de pesadelo.
Hoxe doe Cataluña.