Os expertos e a empresa galega dan as claves para a recuperación neste 2021. Coinciden na necesidade de manter vivo o tecido produtivo: máis financiamento e menos débeda á espera de que se reactive o consumo
24 ene 2021 . Actualizado ás 08:12 h.Nunca o devir da economía dependera tanto dunha solución científica e da saúde da poboación mundial. Os expertos en finanzas e os empresarios coinciden: non hai solución a esta crise sen vacina. A economía global agarda a inmunización da poboación e que a mobilidade e o consumo restablézanse. «Imos ter unha primeira parte do 2021 moi mala e, posiblemente, outra moi boa. Cando empezará a última? Depende do ritmo de vacinación». Esta era unha das conclusións do economista e exministro Miguel Sebastián nunha charla maxistral que ofrecía fai uns días no Club Empresarial e Executivo de Galicia. O ex responsable de Industria, Turismo e Comercio apuntaba que «outro verán perdido sería unha catástrofe». Baséase na importancia de determinados sectores, pero tamén en que a poboación lle poida dar saída a unha taxa de aforro que subiu ao 30 %, cando a media adoita estar no 8 %. Mentres que isto sucede, os expertos remarcan a importancia de manter ás empresas máis prexudicadas á boia.
Un recente informe da auditoría BDO apunta a que o comportamento da economía galega no 2021 vai ser mellor que o do resto do país. Son os datos que se traducen dunha enquisa entre 75 empresas da comunidade e o Private Equity. «O noso tecido é menos dependente do turismo e do lecer e os servizos que outras zonas. Ademais, hai empresas con vocación exportadora e actividades que non están directamente influídas polo efecto que ten no consumo a pandemia», explica Pelayo Novoa, socio director da firma.
Mellores expectativas?
O 70 % das empresas consultadas en Retos e Perspectivas de Investimento en Galicia para 2021. Claves para a recuperación creen que o avance do PIB galego será mellor que o agardado no conxunto de España. Apuntan a que o Produto Interior Bruto da comunidade contraeuse de media no 2020 ata o -9,7 %, fronte ao -11,7% de España. Respecto ao rebote previsto para este exercicio, a economía galega tamén se presenta máis forte, cun repunte agardado da 7,3% fronte ao 6,6% da economía do país.
A empresa galega é, segundo este informe, consciente de que a gravidade da situación estenderase máis aló dos próximos dous anos, pero case un 72% prevé aumentar a súa facturación no 2021 baseándose nese agardado rebote. No entanto, un terzo recoñece que é complexo planificar a un ano vista, e o 64% traballa con varios escenarios. «Os ERTE hai que mantelos. Tamén é crítico conseguir financiamento. Os fondos europeos Next Generation non están pensados para isto. Os ICO habería que devolvelos na primavera. Vaise poder? Poderíanse reformar. Tamén o modelo SEPI, que está pensado para grandes empresas. En Galicia o tecido industrial é de pemes e vai haber moitas que necesiten axudas para mellorar a súa solvencia. A perda de valor derivada da pandemia, o efecto nos fondos propios, están a substituílo por débeda. O que necesitan é capital», explica Novoa.
Miguel Sebastián tamén se mostra partidario das axudas directas. «A saída será potente se temos tecido produtivo. Que se facilite o endebedamento é un enfoque arriscado». Poderán as empresas devolver os créditos que solicitaron? No mundo financeiro reina a sensación de que haberá un repunte dos concursos de acredores. «Hai empresas zombis. Están mortas e non o saben. Ao non ter claro o horizonte, toman decisións para salvarse e endebédanse. A longa poden chegar a destruír máis do que vale a empresa», explica Pelayo Novoa.
Que Galicia estea menos exposta ao impacto do sector turístico e que teña un sector agroalimentario e pesqueiro forte está a axudar. «O sector primario é moi importante. A gandería e agricultura de proximidade van ater un plus. Deberíase considerar un sector estratéxico, pero ten que mellorar a súa competitividade e produtividade», apuntaba Sebastián.
O comercio exterior é ademais un importante termómetro. Nos nove primeiros meses do 2020 o volume das exportacións acadou os 14.596 millóns de euros, o que implica un descenso do 9,1% respecto ao mesmo período do 2019. Un retroceso de 3,5 puntos inferior ao descenso do conxunto do país, situado no 12,6 %. «Diminuíron as vendas de vehículos pero, por exemplo, a planta de PSA en Vigo bate marcas. Inditex, a pesar de todos os efectos nas tendas, ten un mercado mundial», comenta Novoa, aínda que aclara que o téxtil foi un dos grandes afectados a nivel exportador.
Galicia ten por diante outro reto. A comunidade non depende tanto do turismo como outras rexións, pero acaba de empezar un Xacobeo, prorrogado ata o 2022, que contemplaba 250 millóns de investimento e a creación de máis de 11.500 postos de traballo. «O escenario é inédito. A sociedade terá que facer un esforzo para rescatar a eses sectores aos que se esixiu unha maior achega e a aqueles cuxa situación crítica poida ter unha maior influencia na economía», apunta Cesáreo Pardal, presidente do Clúster de Turismo de Galicia, un sector marcado polos peches e constantemente mencionado como protagonista dun cambio de modelo. E é que se algo motivou a pandemia, foron os ránkings de sectores punteiros. Os chamados a levar a voz cantante no futuro. É o caso da biotecnoloxía ou o sector TIC. «Hai empresas ás que isto mesmo lles trouxo máis ocupación. Somos un ámbito crave e cada vez máis valorado pola Administración. Temos, iso si, un problema coa falta de profesionais formados», explica Antonio Rodríguez do Corral , presidente do Clúster TIC.
Outros sectores crave para Galicia sentiron o impacto, pero traballan para consolidar o seu novo modelo. É o caso da madeira. «Debemos incrementar o tamaño das empresas e aprender a colaborar. Conectar o recurso co mercado a través dun plan estratéxico. Incorporar a investigación aos procesos. Basear a nosa achega de valor no coñecemento e non no recurso barato. Antes do covid xa se tomou unha senda moi positiva coa creación de XERA (Axencia Galega dá Industria Forestal) e a separación de xestión forestal e incendios», explica José Manuel Iglesias, presidente do Clúster dá Madeira e do Deseño.
Perspectivas de futuro para un tecido de 197.000 empresas pequenas. O 96 % das firmas de galegas teñen menos de nove traballadores ou son autónomos sen asalariados. «Vivimos con respiración asistida. En parte polos ERTE, a prestación por cesamento de actividade e as axudas complementarias, e en parte pola capacidade de resistencia: perdemos case catro autónomos ao día», explica Francisco Javier Pérez Bello , presidente de FEAGA.
A economía galega responde :
1. Cales son as claves para a recuperación da economía galega?
2. Que necesidades diría que ten o seu sector?
3. Tarefas pendentes? Que hai que mellorar?
carme pampín, CLÚSTER tecnolóxico dás ciencias dá vida (bioga)
«Hai que tomar medidas para reducir as burocracias»
1. Apoiar ás empresas, ao emprego e á internacionalización. Hai que tomar medidas extraordinarias para reducir as burocracias. Tamén axudas nas novas formas de vender.
2. É un sector de gran potencial. En Galicia aínda é pequeno, ten que medrar gañando masa crítica, facendo que as empresas pequenas vaian crecendo e atraendo grandes firmas internacionais que se instalen aquí. É importante atraer financiamento.
3. Necesitamos talento empresarial, vinculado á xestión e que se entenda cos nosos científicos. A pandemia puxo de relevancia a importancia das infraestruturas a nivel local e que poidamos internacionalizar.
roberto alonso, clúster alimentario de galicia (clusaga)
«Podemos ser un dos sectores da reactivación»
1. Recuperar o sector servizos e o turismo impactará en sectores como o alimentario. Podemos ser un dos sectores da reactivación: xeramos emprego e riqueza, entre outros aspectos.
2. Ampliar as medidas de financiamento e liquidez. Fomento de medidas de protección ao emprego. Fomentar o consumo, en particular o local. Tamén segue sendo necesario o apoio no proceso de exportación, en particular ás pemes.
3. É importante que o sector agroalimentario potencie a innovación e pase pola transformación dixital cara a un ecosistema conectado do campo á mesa e que sexa sostible; doutro modo non haberá futuro viable.
cesáreo pardal, clúster de turismo de galicia
«As axudas son insuficientes, necesitamos un plan de rescate»
1. A inmunización. Hostalería ou turismo non poderán regresar ata que as persoas recuperen a confianza. Tampouco se pode deixar morrer ás empresas ás que se lles impuxo a inactividade.
2. Un plan de rescate: que as empresas poidan pagar os alugueiros; unhas obrigacións tributarias razoables; manter o emprego; financiamento flexible. Se non se fai este esforzo teremos destruído o tecido que tería que levar o peso da recuperación.
3. É certo que hai axudas específicas, pero son insuficientes. Non hai un plan coordinado no que exista unha implicación por parte de todas as Administracións. Esa é a materia pendente neste momento: un plan de rescate.
ANA ORÓNS, Federación de Aserradores e Rematantes de Madeiras de Galicia
«A reacción da economía e a saúde van máis que unidas»
1. A vacina e a concienciación social. A solución está en nós e se non cumprimos as medidas pouco hai que facer. A reactivación da economía e a nosa saúde van máis que unidas.
2. Somos privilexiados porque estamos activos. As medidas son estruturais: simplificar os trámites administrativos, ter madeira de calidade como demanda o mercado internacional. Aproveitar o noso papel como a materia prima líder para a descarbonización.
3. Superar o minifundismo. Dá riqueza, pero encarece a compravenda e a extracción. Fainos menos competitivos. Hai que chegar a un acordo para xestionar xuntos a propiedade. A sociedade tamén nos pide sustentabilidade.
CLÚSTER de AUTOMOCIÓN DE Galicia (ceaga)
«Temos que aproveitar os recursos ao máximo»
1. A vacina e a aposta histórica da CE para relanzar a economía, aumentando o investimento privado. Temos que adaptar as estratexias para aproveitar estes recursos ao máximo.
2. Necesitamos axuda para afrontar unha transición tecnolóxica, dixital e ecolóxica sen precedentes. Traballamos para responder con innovación, procesos de fabricación e produtos sostibles. Temos a responsabilidade de ancorar a nosa actividade na nosa contorna.
3. A loxística: mellorar os fluxos de entrada, de saída, de loxística interna, impulsando a dixitalización, a conectividad a través do 5G ou a intermodalidade. Contribuiriamos ao impulso da economía limpa e de cero emisións.
ALBERTO ROCHA, confederación de industrias téxtiles de galicia (cointega)
«Sobrevivir converteuse na prioridade»
1. Temos infraestruturas, servizos e coñecementos. Hai que transferir eses recursos ás pemes, mellorar a súa posición no mercado. A Administración ten moito que dicir.
2. Sobrevivir converteuse na prioridade. É imprescindible que as empresas poidan axustar custos e estruturas a tempo. Atopar a fórmula de resolver moitas das súas relacións contractuais, sen ter que pechar, é unha necesidade imperiosa.
3. Tomáronse medidas para que as empresas teñan aguantado o primeiro envite, aínda que foi a base de endebedarse. Hai que convivir cos novos balances, xa que a débeda non poderá amortizarse a curto prazo.
ROBERTO GARCÍA, UNIÓNS AGRARIAS
«Hai que programar respostas en clave de país»
1. A diversificación nos sectores de produción. Mellorar a formación dos mozos e mozas. Programar respostas en clave de país con proxectos novidosos, tal como se condicionou na UE o financiamento.
2.As explotacións precisan reducir custes ampliando base territorial. Tamén un novo modelo de construción de prezos que equilibre o reparto entre os tres elos da cadea (distribución, industria e produción). Hai que facer atractivo traballar no rural.
3. A nova PAC conseguiu manter un nivel de axudas moi destacado. Queda definir a figura do agricultor con dereito de axudas e garantir o equilibrio entre rexións para definir os criterios que dan dereito a recibir os citados fondos.
francisco javier pérez belo, federación de autónomos de galicia
«Necesitamos un plan a medio longo prazo»
1. Os ERTES ou os rescates municipais dan aparencia de actividade, pero é artificial. Os autónomos temos capacidade de adaptación. A claves: a formación ou as alianzas con sectores estratéxicos.
2. Un plan a medio longo prazo. Non negociar axudas cada pouco tempo. Se todo mellora, revertelas. Que se manteñan os ERTE no 2021, a prestación por cesamento de actividade ou a exoneración da cota a aqueles que se lles restrinxa a súa actividade por decisión administrativa.
3. O peor, a restrición de actividade no confinamento e as medidas que impiden a moitos traballar. Tamén, o comportamento do Estado en materia fiscal. Houbo un adiamento, que xa cobrou Facenda con intereses.
MARIO BARCENILLA, club empresarial e executivo de galicia
«Galicia debe inserirse na nova axenda económica»
1. Galicia ten que inserirse na nova axenda económica. Xeraranse novos sectores e moitas actividades emerxentes, como a dixitalización ou a transición ecolóxica, entrarán na madurez.
2. Necesítanse medidas paliativas, como o financiamento ou as moratorias de pagamentos de tributos. Coa axenda de transición ecolóxica e desenvolvemento sostible ábrese unha fiestra positiva. Estamos, en consecuencia, á expectativa das decisións políticas.
3. Debemos ser unha sociedade máis flexible aos cambios. Na educación, por exemplo, é evidente. Hai sectores, como o tecnolóxico, que non ten man de obra. España debería ter encarado a crise con mellor posición financeira.
PATRICIA García, círculo de empresarios de galicia
«Necesítase osíxeno para que a empresa sobreviva»
1. A vacinación e recuperar a confianza, que é clave para volver ás nosas taxas de consumo interno. Hai que ver que pasa cos ERTE e buscar solucións ao endebedamento.
2. Preocupa o futuro Inmediato. Que haxa unha solución para a pandemia, e pronto, é vital. A empresa está acostumada sortear riscos, a asumilos; a incerteza é outra cousa: canto tempo, como resistir... O perentorio é o osíxeno para esa supervivencia.
3. Comprobamos súbitamente que existe unha gran dependencia de terceiros para cuestións que se fixeron esenciais. Teremos que redefinir que é estratéxico e que grao de dependencia podémonos permitir.