Nacho Esteban: «Hai unha correlación entre as mutacións dalgúns xenes e como se desenvolve o covid-19»

O pontevedrés Nacho Esteban dirixe 24Genetics, unha compaña especializada en probas xenéticas e test de ADN que é membro do consorcio internacional Covid-19 HGI. Acaba de asinar senllos acordos de colaboración co Instituto de Investigación Hospital Universitario A Paz (IdiPaz) e a Universidade Europea para estudar a posible relación entre o noso código xenético e a forma en que se contrae e cursa a infección do coronavirus SARS-CoV-2. 

O estudo pode guindar claves para previr a enfermidade?

Recentemente un equipo de científicos europeos que estudaron o xenoma de 2.200 pacientes infectados por coronavirus, que padeceron a enfermidade con especial virulencia, concluíron que si existe unha relación entre determinadas características do código xenético e a severidade coa que cursa a infección. En o Covid-19 HGI institucións e empresas de todo o mundo subimos datos para que deste xeito se poida realizar un meta estudo con todas as mostras dispoñibles. Estas investigacións facémolas sen ánimo de lucro e todos os achados serán de uso público. Estamos nunha fase moi preliminar, pero as primeiras conclusións coinciden coas do equipo de científicos que mencionaba ao principio e apuntan a que hai unha correlación entre as mutacións dalgúns xenes e como se desenvolve a enfermidade. Cando teñamos as conclusións finais é moi posible que afloren dianas terapéuticas nas que seguir investigando ata chegar a terapias efectivas.

Que tipos de test de ADN realiza 24Genetics e cales son os máis demandados?

O noso produto máis demandado é un paquete all in one que inclúe os test de saúde, nutrigenética, farmacogenética, coidado da pel, deporte, devanceiros e talento e personalidade. Nos Estados Unidos o que máis nos demandan son os test de devanceiros, que che mostran de onde proveñen os teus antepasados desde fai unhas 20 xeracións. En Europa pídense máis os relacionados co benestar. E desde o covid creceron as vendas de test de saúde, farmacogenética e nutrición.

Cal é o cliente estándar (se o hai) dun test de ADN?

O abano de persoas interesadas en tests de ADN é moi amplo. En principio é maior a porcentaxe de mulleres que demostran interese e que realizan os pedidos. Con todo, os tests realízanos case no mesmo porcentaxe homes e mulleres. En canto a idade, os segmentos máis interesados son as persoas entre 25 e 35 anos, así como os maiores de 65 anos

En canto tempo podemos ter os resultados dun test xenético?

Se o test se pide a través da web de 24Genetics, o kit entrégase en 24 horas; pero tamén se pode recoller directamente en distribuidores autorizados como El Corte Inglés ou farmacias. Unha vez recibimos o kit coa mostra, os resultados están dispoñibles entre catro e cinco semanas despois

Hai algunha norma ou lei que garanta a confidencialidade dos datos obtidos? Por exemplo, podería verse obrigada 24Genetics a facilitar datos dun cliente á policía?

As leis europeas de privacidade son moi estritas en materia de confidencialidade. Tomámonos este tema con enorme seriedade e as medidas que adoptamos van máis aló do que nos obriga o marco legal. En canto á obrigación de facilitar datos á policía, non nos ocorreu nunca, pero entendo que se nos chega unha orde xudicial estariamos obrigados a facelo.

Como xurdiu a idea de crear a empresa?

Nacín en Pontevedra e vivín 12 anos en Lugo. A miña familia paterna é da Coruña. De feito, o meu bisavó foi un dos deseñadores de todo o sistema de augas da Coruña. Aínda que a miña formación non é técnica [é licenciado en Empresariais], sempre fun un namorado da ciencia e a tecnoloxía. Por exemplo, sempre estiven moi interesado en coñecer de preto os avances da mecánica cuántica. A xenética foi outra das miñas paixóns. Hai anos comentaba aos meus amigos a enorme fortuna que tiñan aquelas persoas con medios económicos suficientes para facerse test xenéticos que lles axudasen a previr ou loitar contra enfermidades de carácter xenético. Naquel momento os tests xenéticos custaban preto de 50.000 euros. A enfermidade da miña nai, que morreu no ano 2016 de cancro de mama, acelerou o meu interese pola xenética e meteume de cheo no proxecto. Os primeiros produtos saíron ao mercado oito meses máis tarde de que falecese.

Nós somos a nosa xenética e agora somos capaces de lela e interpretala

24Genetics acaba de recibir unha rolda de financiamento e a compaña está valorada en 9 millóns de euros. Quen son os seus principais investidores?

Estamos aínda en plena rolda e agardo que estea pechada en poucas semanas. En pouco máis de dez días recibimos fondos de máis de 380 investidores. Hai tantas empresas de investimento como investidores profesionais e mesmo particulares. Pódese investir desde 250 euros. O que máis nos sorprendeu é a gran cantidade de clientes de 24Genetics que están a investir parte dos seus aforros no noso proxecto. Esta confianza que nos mostran os nosos clientes emocióname especialmente. Para un empresario, que os teus clientes compren e gocen os teus produtos é xenial. Se ademais queren investir na túa empresa, a satisfacción é enorme.

Como norma xeral, non deixo que ningún amigo nin familiar invista nos meus negocios. Non me gusta sentir ese peso. Nesta rolda, como a estamos facendo nunha plataforma aberta, como é Capital Cell, os meus amigos e familiares non me están facendo nin caso e están a investir ... En fin, supoño que cando cheguen alegrías, estas serán máis grandes. Un novo empresario de moito éxito comentoume que no seu momento fixo o mesmo e non deixou investir a un tío seu. Ao final, os seus investidores multiplicaron por 60 e a día de hoxe o seu tío aínda non lle fala... aprendín diso.

Como van evolucionar o sector da saúde e a biotecnoloxía nos próximos anos?

A xenética vaino cambiar todo. As decisións que se basean en información e coñecemento. Nós somos a nosa xenética e agora somos capaces de lela e interpretala. Vai cambiar tanto os sectores de saúde e coidado persoal como no seu momento o fixeron os arquivos MP3 no mercado da música, a chegada da telefonía móbil no mercado das comunicacións ou Internet no comercio internacional. 

Que posibilidades ten España/Galicia de competir neste mercado?

24Genetics xa é unha das empresas europeas máis importantes en xenética directa ao consumidor e agardamos chegar a ser unha das top 5 mundiais. En Galicia hai grandes empresas de biotecnoloxía como Health In Code, que está a facer grandes cousas no mercado da xenética clínica. A nivel universitario Galicia é brillante, especialmente a Universidade de Santiago.

Que opina da carreira por lograr a vacina do covid? Prevalecen os intereses económicos das compañas farmacéuticas?

Eu opino que a xestión político-económica chega á excelencia cando consegues que haxa unha boa colaboración publico-privada. Esta acción coordinada é a mellor forma de acadar os grandes obxectivos sociais. Neste caso, todos apostamos por acabar coa pandemia. Creo que o esforzo e o risco asumido polas grandes compañas hai que remuneralo, pero buscando un prezo razoable e implementando as políticas públicas adecuadas para garantir que ninguén quede sen vacina por razóns económicas.

---

---

---