Os autónomos son unha modalidade laboral presente en todos os ámbitos da economía galega, a súa sorte na pandemia está directamente vinculada ao sector no que desenvolven a súa actividade
18 oct 2020 . Actualizado ás 05:00 h.«Somos un colectivo esquecido e nos momentos duros aínda máis», di Cristina López. Desde fai seis anos traballa en redes sociais como autónoma, prestando os seus servizos a empresas, moitas vinculadas á hostalería, en Chantada. O parón da actividade económica e a incerteza son máis angustiosas cando se depende só dun mesmo. «Tiven sorte porque os clientes me seguiron pagando, mesmo cando estaban pechados», engade. No seu caso, non tivo que recorrer a ningunha das fórmulas de rescate presentadas polo Goberno.
«As principais axudas que recibiron os autónomos foron as prestacións extraordinarias por cesamento de actividade compatibles co mantemento da actividade, destas houbo unha inicial e dúas prórrogas. A inicial, durante o estado de alarma, podía solicitala calquera autónomo que se vise obrigado ao peche ou que a súa facturación se reducise un 75 % por culpa da pandemia respecto dos meses anteriores», explica o xestor Miguel Cernadas, da asesoría MC Xestión.
Pero, tanto estas medidas como a falta de perspectiva a curto e a medio prazo levaron ao peche definitivo de moitos negocios. «O 2020 ía ser un bo ano e só houbo cancelacións. No verán empecei a organizar algún evento, pero apenas supoñen o 20 % do programado», conta Marta Galo. Dedicada á organización de vodas, actividades lúdicas e festas como comuñóns, a caída nos ingresos obrigouna a pechar a tenda que tiña no centro de Ourense. «Agora son empregada por conta allea, e considérome afortunada por ter traballo, pero sigo cotizando como autónoma porque me van saíndo algúns encargos», engade Marta.
A asfixia financeira e a falta de traballo están provocando unha sangría laboral dentro dun colectivo que xa leva anos mostrando síntomas de esgotamento e que segue reivindicando un sistema acorde co que existe en moitos países da veciña Europa, como o pagamento de cotas proporcionais aos ingresos, caso do modelo británico.
«Por agora non tiven que pedir ningunha axuda, o cal non implica que poida ter que facelo no futuro», asente Cristina López. Brótelos e as novas medidas que se van sucedendo para evitar os contagios teñen en albas ás empresas cuxa comunicación xestiona. Tamén a Fani Mosqueira, que, mentres moitos comerciantes baixaban a persiana, ela abriuna por primeira vez. O seu local de beleza, Elas Estudo, botou a andar o 15 de maio. «Non se como é ser autónoma sen unha pandemia», quita ferro ao momento. «Cando tiña todo listo para abrir, o covid case me obriga a cancelalo. A clave, creo, está en telo todo moi esquematizado», di esta perruqueira.
A pandemia está deixando un regueiro de cadáveres empresariais pero tamén reforzou outros sectores. «Ou turismo na Ribeira Sacra aguantou ou verán e creo que vai isto vai perdurar. Vos destinos menos masificados van continuar a ser demandados, non creo que teñamos unha vacina que ou solucione xa todo para a vindeira campaña», opina López.
Agora, está en marcha a segunda prórroga das axudas, que vai do 1 de outubro ao 31 de xaneiro. A redución de ingresos debe ser do 75?% no cuarto trimestre respecto ao mesmo do 2019, pero hai outro requisito, «ter accedido á primeira axuda», aclara Miguel Cernadas. «A maiores, sacaron outra prestación extraordinaria, do 1 de outubro ao 31 de xaneiro. É do 50 % da base de cotización, 472 euros aproximadamente. O requisito, unha redución da facturación do 50 % no catro trimestre», especifica.
As prestacións recibidas tributarán como un ingreso de cara ao IRPF Non pagar a cota de autónomos, os préstamos ICO ou as axudas directas dalgúns concellos son outros pequenos salvavidas para ir tirando. Pero, hai que ter en conta, advirte o xestor, a Facenda. «As prestacións tributarán como un ingreso máis de cara a declaración de IRPF anual, como rendementos do traballo, como é o paro. Aumentarán os seus ingresos anuais e, en función doutras variables, pode saír a pagar», avisa Cernadas. De novo, unha de cal e outra de area, antes e durante a pandemia.
marta galo vázquez: pechou a súa tenda e combina a súa actividade cun emprego en vigo
«O volume de traballo caeu un 80 %, toca ser creativa, como no 2008»
A Marta Galos tocoulle reinventarse. Outra vez. Se hai un campo co que se cebou a pandemia é co da organización de eventos. Industria na que traballaba esta monfortina que tiña unha tenda propia no centro de Ourense. Decoraban vodas, comuñóns, actividades de animación en concellos e facían talleres. Co confinamento, chegou un peche forzoso para o comercio de proximidade que para ela acabou sendo definitivo na desescalada. Un desenlace imprevisto a comezos do 2020. «O traballo hase reducido nun 80 % desde marzo», di, con todo, optimista.
«Este verán debería ter estado ao 200 % de traballo. Esas eran as miñas previsións en base aos encargos. As perdas que tiven foron de máis 8.000 euros polas anulacións e tiven que pechar a tenda. Atópasche con clientes que non sabes como atender e cos teus propios medos ante un futuro que non sabes como afrontar. Ninguén pode contestarme á pregunta de cando poderán volver celebrarse eventos como vodas con 180 invitados, por exemplo», reflexiona.
«Ninguén me pode contestar á pregunta de cando poderán celebrarse vodas con 180 invitados»
O covid-19 foi un mazazo. Unha fervenza de cancelacións, pero non dá a batalla por perdida. Aínda que xa non ten tenda física, conserva o almacén da súa empresa, Festalia, no polígono industrial de Seixalbo, en Ourense. Alí garda mobiliario e decoración da que segue botando man.
«Conseguín traballo por conta allea en PSA Peugeot Citroën, en Vigo, e sigo coas miñas actividades como autónoma», matiza. Galo seguiu formándose e compaxina o seu posto na automobilística con traballos independentes como decoradora de escaparates na comarca do Morrazo, onde vive agora.
«A pesar de perder o local onde atendía ao público, non dei de baixa Festalia e creo que son unha afortunada porque me están saíndo encargos. Levo aquí un mes e xa fixen sete escaparates. O que está moi ben, pero tamén implica estar todo o día ao 200 % de imaxinación e esforzo».
Sobre o que deparará o coronavirus, «a nivel empresa, creo que será unha criba dura, pero quen sobreviva farao para quedar e prosperar. Moitas persianas quedarán baixadas para sempre, mentres, outras reabrirán con máis enerxía. Oxalá todas as perdas humanas e económicas que trouxo esta pandemia tradúzanse en facernos reflexionar, porque creo que o necesitabamos como sociedade e a nivel individual», desliza Marta.
Antes, «coa tenda tocábame agudizar o enxeño para competir contra Amazon e as compras online, que pasaban factura ao pequeno comercio. Agora tócame facer o mesma co covid-19. Ser creativa, como no 2008», lembra.
Cristina lópez gonzález: xestora de comunicación e redes sociais na Ribeira sacra
«Son afortunada por traballar, o que pido é responsabilidade individual»
Desde o 2014, Cristina López, tamén coñecida como Kris Pereira's, é «unha pequena autónoma nunha zona pequena, pero que está sendo un referente en Galicia, a Ribeira Sacra». Licenciada en Publicidade, fai seis anos decidiu dar o paso e traballar por conta propia. A pandemia golpeou a un dos sectores esenciais da economía española e tamén da galega, o turismo, do que dependen moitas das empresas para as que xestiona as súas redes sociais desde Chantada e entre as que hai comercios, restaurantes, adegas, actividades de lecer e alimentación. Contra todo prognóstico, aquí, como noutros puntos do noroeste da Península, salvaron a tempada.
«Por sorte, aos que temos traballo na comunicación e a publicidade afectounos traballando máis. Había, e hai, que comunicar moitas cousas e estar atenta aos cambios. Cando traballas con diferentes sectores, como é o meu caso, todas as adaptacións que fai a empresa hai que comunicalas», explica Cristina, que se pasa os días pendente do DOG, do BOE e dos comunicados sanitarios.
«Houbo que levar ao consumidor por outros camiños para ensinarlle que podía consumir doutra maneira. Algúns negocios dá zona acabaron remontando dentro dás restricións. A sorte que tivemos aquí é que estamos nunha zona rural, con moita dispersión e moita demanda. Iso, a nivel turístico, beneficiou. Algunha dás miñas empresas, que sempre tingan xente, continuaron téndoa. Non na mesma cantidade polas medidas de control de capacidades como outros anos, pero mantiveron ou seu público».
«Houbo que levar aos clientes por outros camiños para ensinar que podían consumir doutra maneira»
Un territorio que aspira a ser patrimonio da humanidade volveuse aínda máis apetecible. «A »,índa que houbo brotes cerca, non foron grandes como noutras poboacións, o que deu máis tranquilidade. A xente que veu visitarnos, mesmo o fixeron con máis gusto. A natureza dá liberdade e seguridade. Este ano unha cousa bonita e boa é que hai moita xente de Galicia aquí visitando igrexas do románico, cando outros anos viñan, sobre todo, de fóra. Abondou o turismo de proximidade. Da propia vila, comarca ou provincia. Vaticino que esta tendencia se vai consolidarremarca.
Non se despega da realidade. «Na alimentación vexo que a xente aposta polo próximo, preocúpame o comercio de roupa e calzado. Hai bastantes peches no pequeno comercio», advirte.
Aos políticos, esta autónoma lucense pídelles que deixen ao carón os seus intereses. Con todo, é o comportamento da poboación o que máis lle preocupa. «Este país vive de pequenos autónomos e pemes. Que tivera máis actividade non quere dicir que tivera máis ingresos, pero son afortunada por ter traballo e conservar os clientes. O medo que me dá é que, se non somos responsables nós mesmos, isto pódese ir das mans, aparecer máis rebrotes e a xente non querer saír da casa, con razón, pero iso implica que se perderán moitos negocios. Pídolle aos cidadáns e a min mesma responsabilidade individual para, entre todos, conseguir que esta situación sexa o máis soportable posible, evitar contaxios e que deixe de morrer xente. Dalgunha maneira, temos que seguir facendo vida, que non será como a de antes», conclúe.
fani mosqueira suárez: abriu o seu primeiro negocio propio, elas estudo, en plena desescalada
«É o meu momento, aínda que sexa así, ten a súa enxunlla»
Estreouse como autónoma na pandemia. En plena desescalada Fani Mosqueira, que antes traballaba por conta allea, abriu ao público un salón de barbería e maquillaxe na Coruña, Elas Estudo. Foi o 15 de maio, dous meses despois de iniciarse o estado de alarma. Aínda que estivo a piques de botarse atrás, finalmente lanzouse a por o seu soño, con ou sen covid-19.
«Estou moi contenta, teño xente todo o intre. Iso si, aínda que o estudo funciona cun trato persoal, non podo xuntar clientes pola pandemia. Teño que deixar un espazo de tempo para ventilar e desinfectar todo entre un e outro. Non é o volume de actividade que podería ter, aínda que no aspecto económico estou contenta. Non me saco un súper sueldazo, pero si un sueldito que me dá vivir», conta.
O día a día é «moi cuadriculado. Cita previa e aplicar as medidas de seguridade. Ao principio, cando non sabiamos apenas nada, viña mesmo con calzas. Era todo moito máis extremo. Ao final, convértese nunha dinámica. Agora hai máis información e é un pouco máis doado. Non me arrepinto de abrir e estou moi contenta. Iso si, unha partida de diñeiro importantísima vai para desechables e limpeza polo coronavirus», destaca. «Na miña contorna, en marzo, aínda que me animaban a que seguise adiante cos plans, tamén me advertiron que mo pensase. Non sabiamos ninguén que ía pasar con isto. Iniciar un negocio nunca é para tirar foguetes. Facelo co covid-19, menos aínda», asente.
«É todo moito máis cuadriculado, unha dinámica. Ao principio mesmo viña con calzas, era todo máis extremo»
A conciliación é outro factor a ter en conta. Sempre está o temor a un contaxio que obrigue a unha corentena no local e ten unha nena pequena. «Agora non hai avós. É dicir, está a miña nai, pero co coronavirus só recorro a ela o imprescindible. Pode ocorrerche que esteas preto dun positivo e teñas que pechar. Esta tempada é para ir zafando».
De momento, os clientes anímanse a chamar e cruzar a porta de entrada. O bajón de demanda notouno nos cursos, pero é unha limitación de capacidade que tamén ela se impón. «Non é o volume de traballo que podería ter tido. Sobre todo, nas autoclases de maquillaxe. Veñen dúas persoas a cada unha, cando teño o local preparado para estar aquí ata oito. Polas distancias de seguridade só podo ter a cadro e, por precaución miña, prefiro que sexan dúas», detalla.
Ser autónoma implica «máis liberdade e máis responsabilidade», conclúe. «Levaba tempo pensando no proxecto, atopei un local que me encheu e collino. Ás dúas semanas saltou todo o da pandemia. Tiven sorte porque o dono me botou un cabo co alugueiro, pero si que tiven pensado pagar o ano enteiro, cumprir co contrato e non abrir nin investir máis», di Fani, que é tamén maquilladora audiovisual. «O día no que deixaron facer reformas na desescalada empezamos unha exprés, ¡dunha semana! Pensei, é o meu momento, aínda que sexa así, ten a súa enxunlla. E xa teño algo que contar aos meus netos», exclama contenta pola decisión tomada.
