En éraa do chándal, sectores tradicionais abandonan a gravata e o tacón. Pero que nos pomos aínda pode decantar un ascenso
22 mares 2020 . Actualizado ás 05:16 h.Moitos pensarán que a moda xa non vístese polos pés. Esta expresión, que destila un tufillo machista substancial -naceu, cando as mulleres aínda non levaban pantalóns e púñanse a roupa pola cabeza, para referirse a valores como a honra ou a dignidade-, podíaselle aplicar ata fai non demasiado aos códigos de vestimenta, que servían para reflectir de xeito máis ou menos fidedigno o grupo social ao que pertenciamos ou mesmo, afinando un pouco, onde traballabamos. Pero hoxe todo isto se converteu nun xogo revolto no que algúns non queren, ou non saben, participar. Os máis poderosos gustan de lucir camisetas e jerséis básicos (inclúase aquí o nome de Mark Zuckerberg ou do defunto Steve Jobs) e mesmo chándales (coñecen a Rosalía?). E sectores sempre conservadores como a banca ou os seguros hanse animado a deixar que os seus empregados, eses que lucían planchadísimas gravatas (eles) e incomodísimos tacóns (elas), pásense a un estilo máis informal. Entre tanto caos e liberdade estilística a algúns se lles atraganta o xeito correcto, ou recomendable, de ir vestidos á oficina, ao taller ou á o despacho. E tendo en conta que, como explican os expertos, a nosa imaxe forma parte das tan valoradas habilidades brandas, non é un tema que un traballador deba deixar ao azar.
«Non é ningunha frivolidade reflexionar sobre o que nos imos pór para unha entrevista laboral ou para ir ao traballo. Hai infinidade de factores que modifican a opinión que outras persoas, e isto inclúe clientes, teñen sobre nós: desde a forma na que nos comunicamos ata o noso estado de ánimo, pasando pola nosa imaxe. É importante telo presente porque non sempre imos contar coa oportunidade de que o noso interlocutor nos coñeza mellor; e porque non ten ningún sentido obviar que nunha negociación, por exemplo, somos a cara visible da nosa compaña, independentemente de que se trate dunha empresa familiar ou unha multinacional, e temos que ir acorde ao que a entidade quere transmitir», comenta María Dorrego, consultora de selección de Grupo Crave, unha firma da Coruña especializada na xestión de recursos humanos.
Evitar inseguridades
Aínda que Dorrego pon o foco na necesidade de adecuar a carta de presentación física do empregado aos valores da empresa para a que traballa, isto non sempre é tarefa doado. Pecar por defecto ou por exceso son dous erros habituais e, por iso, en moitas compañas optan por desenvolver unha guía de estilo ou manual de vestimenta que, en ocasións, expertos en protocolo como Mar Castro axudan a elaborar. Polémicos en multitude de ocasións polas restricións que inclúen, esta especialista móstrase totalmente a favor de que existan estes librillos aos que calquera empregado pode acudir no caso de que lle xurda unha dúbida. Iso si, mentres non se pasen certas barreiras. «Para min é recomendable que as empresas creen certas pautas de vestimenta porque así o traballador xa sabe a que aterse e evítanse problemas e inseguridades. Agora ben, o manual debe ser amplo en suxestións e inclusivo, ten que abandonar os roles de xénero. Por exemplo, unha boa guía dirá que o empregado, independentemente do seu xénero, ‘debe levar as uñas coidadas', en lugar de incidir en que as traballadoras ‘teñen que levar as uñas pintadas'».
Matices relevantes. Pois non sería a primeira vez que unha empresa ve como a súa imaxe se enfanga por fomentar estereotipos sexistas nos seus códigos de vestimenta. Renfe enfrontouse á demanda de varios sindicatos no 2004 por impor o traxe con pantalón para os homes e a chaqueta con saia para as mulleres. Fóra das nosas fronteiras, concretamente no Reino Unido, pero moito máis próximo no tempo, a empresa PwC despedía no 2016 a unha recepcionista por negarse a levar tacóns; provocando esta situación unha onda de indignación popular.
Deste xeito, pode chegar a entenderse o complicado, e á vez importante, que resultan as pezas que axudan a crear a nosa imaxe conxunta no marco laboral. Para evitar complicacións están os que apostan por uniformar aos empregados. O anteriormente mencionado Steve Jobs sempre se mantivo a favor desta idea. O gurú da tecnoloxía intentou que os empregados de Apple levasen uniforme, en paralelo ao que facían os traballadores de Sony , e chegou a contactar co afamado deseñador Isssey Miyake para que confeccionase os traxes. Pero resulta que se topou coa negativa masiva dos empregados, que pensaban que levar por emblema o think different (pensa diferente) e ir vestidos todos igual, non casaba precisamente.
Unha filosofía similar á que mantiñan os cerebritos do xigante de Silicon Valley é a que segue Mar Castro. A experta en protocolo reforza cada vez que pode a teoría de que o vestiario que escollemos para ir traballar define a nosa credibilidade como individuos. E como traballadores. «A competencia e a sinceridade son os alicerces que sosteñen de xeito máis ou menos asine a nosa credibilidade; e concretamente dentro da competencia atopamos a linguaxe que utilizamos, a información que transmitimos e como vestimos. Por iso é tan importante ter en conta a roupa do día a día: xera impresións nos demais e, en parte, o feedback que obteñamos pola impresión que causamos, tamén modulará a nosa percepción de nós mesmos».
En certa medida esa é a razón pola que os sectores máis opacos hai anos que se lanzaron en España ao movemento casual friday, unha tendencia de orixe anglosaxoa que consiste en permitir que os empregados vaian vestidos á oficina os venres de xeito máis sport. «Á maioría de empregados gústalles esta iniciativa porque lles permite ir máis cómodos e é unha mostra de boa vontade por parte da empresa. Pero ademais, non hai que perder de vista que permite a sectores non sempre ben valorados, como é o da banca, facelos máis accesibles e abertos». Dorrego apunta tamén que estes desahogos serven en moitos casos como un «intento de atracción de talento millennial, que non se sente identificado con iso de ir encorsetado a traballar».
Agora queda por resolver a pregunta do millón: pode axudarnos un bo look a conseguir unha mellora salarial ou un ascenso? Responde Castro. «Non creo que ninguén vaia a conseguir mellorar no seu posto de traballo por levar un determinado reloxo ou ir ben vestido, pero ir digamos, ‘dando o cante', poida que si pase factura precisamente polo que comentamos, que é que inevitablemente isto inflúe na idea global que o receptor das mensaxes faise de nós», argumenta.
A marca persoal
Para chegar á gloria, sen dor, o mellor é buscar un equilibrio entre o tipo de roupa que nos define como persoas e o noso perfil laboral. Coa sorte, como apunta a consultora de Grupo Crave, de que «na actualidade ás compañas cada vez interésalles máis apostar pola diversidade de estilos dentro do persoal; imaxe incluída». E engade: «Igual que preparamos unha reunión ou unha entrevista de traballo debemos prestarlle atención á nosa imaxe; aínda que só sexa para sobrevivir na xungla do mercado laboral. Os profesionais máis exitosos son aqueles que invisten tempo e dedicación na construción da súa marca persoal e, sin duda, unha das ferramentas para facelo é o armario. É imprescindible mirar ao redor, tanto á rede de profesionais como aos líderes, e estudar aos clientes, para así construír ese outfit idóneo que nos achegará confianza. Non busques un disfrace, busca o teu mellor eu profesional».