Ignacio García Bercero: «Asistimos a unha crise bastante profunda do sistema»
MERCADOS
O alto funcionario europeo alerta dos riscos de que Estados Unidos actúe pola súa conta. Cre que canto máis se estenda o seu unilateralismo, máis probabilidades haberá de que outros países lle sigan. E iso dará lugar a «un mundo máis inestable». Apunta a unha única solución: a reforma profunda da OMC.
16 feb 2020 . Actualizado ás 05:17 h.Ninguén sufriu tanto nas súas carnes o desgaste de tratar cos negociadores estadounidenses como Ignacio García Bercero. El capitaneou as negociacións do TTIP para a UE, antes e despois de que Donald Trump aterrase na Casa Blanca para pórlle o cadeado ao acordo. Non se dá por vencido. Os seus destinos volveranse a cruzar porque está incubando un plan de reforma da OMC aproveitando un «ano sabático» en Oxford. En xuño volverá coas pilas cargadas aos seus foros: Bruxelas.
-No 2019 cumpríronse 75 anos do acordo de Bretton Woods. Hoxe a orde mundial que herdamos dese pacto está ameazado. Será Trump quen marque as regras?
-Veremos. O que máis me preocupa é o futuro da Organización Mundial do Comercio (OMC). Aínda que xa arrastraba problemas de antes, agudizou a súa crise coa Administración Trump. Logo está a crise da institución como foro de negociación, algo que vén de lonxe, tras o fracaso de Doha. Ao final todo está vinculado ao conflito China -Estados Unidos. Os estadounidenses teñen o convencemento de que as regras actuais non lles permiten resolver os problemas que teñen co país asiático. Por iso prefiren negociar de forma bilateral todo: o aceiro, o aluminio, as reformas da institución, a taxa sobre as dixitais...Son cuestións que estiveron hibernando nos últimos 25 anos e Trump activounas. Debemos entender que hai unha crise bastante profunda do sistema e afecta á credibilidade da OMC. É bastante pouco probable que haxa avances de aquí a xuño. A ruta de Trump ata novembro (eleccións) é a de xestionar os problemas de forma bilateral.
-Sobrevivirá o multilateralismo a Trump se gaña as eleccións?
-Agardo que si porque as consecuencias do seu afundimento serían extremadamente graves. A bilateralidad non pode substituírlle. As relacións comerciais serían cada vez máis conflitivas sen regras de xogo. De momento, Estados Unidos decidiu ir pola súa conta. Canto máis se estenda esta actitude, máis probabilidades haberá de que outros países lle sigan. E iso dará lugar a un mundo máis inestable. A única solución é a reforma profunda da OMC. Non axustes superficiais ou tecnocráticos. Hai que ter paciencia estratéxica. Non vai ser doado.
-Esa reforma da OMC, esixirá revisar os seus principios básicos?
-Seguen estando plenamente vixentes. Hai que axilizar procesos e desenvolver normas máis eficaces en materia de subvencións. Hai que construír sobre o que xa temos. Non imaxino un sistema multilateral onde se exclúa a Estados Unidos ou China . O complicado é que este conflito non é só comercial, é xeopolítico e de competencia entre tecnoloxías. Iso faino máis complexo.
-Xa estamos experimentando certo proceso de desglobalización actualmente…
-Haberá desglobalización en certos temas, é inevitable. Terá custos económicos extraordinarios romper a cadea de subministracións se isto se xeneraliza.
-Será o fin da caixa verde de axudas, das subvencións da PAC que tanto critica Washington ?
-Son máis importantes as industriais. Existe unha disciplina moi pouco eficaz para as subvencións masivas que estaba a dar China . Provocan sobrecapacidad. E aquí teño unha perspectiva similar á dos Estados Unidos. Aínda que eu sigo sendo moi crítico coa Administración Trump, non ten sentido que China , concentrando o 10 % do comercio, deba ter un trato preferente. Estou de acordo no diagnóstico, non no seu enfoque. En canto ás subvencións agrícolas, hai que distinguir entre as que teñen efecto distorsionador e as que non. No caso das industriais, demostrouse que as normas non son eficaces.
-Entre a competencia desleal de China e a política de cowboy de Trump, cal é a maior ameaza que se cerne sobre o taboleiro de xogo?
-A UE está en situación de ter que bascular. Para nós un sistema con China aplicando políticas industriais con subvencións masivas é un risco para a economía, por iso a UE declarou ao país competidor estratéxico. A ameaza para a economía é clara. Doutra banda, as ameazas arancelarias de Trump á UE e a destrución do sistema de regras tamén teñen un impacto grande para Europa.
-Pódense canalizar de novo as relacións se non hai un cambio na Casa Blanca?
-Creo que si. Os obxectivos son semellantes. O mundo é máis complexo porque China é un terceiro alicerce. Trump ten a convicción profunda de que o sistema de comercio xogou en contra dos intereses do seu país e de que os aranceis son bos. Ten certa visión antitética do mundo. O elemento persoal é importante e vese reforzado pola xente que lle rodea e a súa visión do sistema no que Estados Unidos ten que exercer a panca de influencia.
-Espertaremos ao TTIP do seu letargo ou está morto?
-As negociacións eran bastante complicadas antes de Trump, por iso no último ano do mandato de Obama xa vimos que non sería posible a curto prazo. O mandato de negociación do Consello xa non é válido. A miña opinión persoal é que unha negociación ampla como a de entón ten moi poucas perspectivas de futuro, independentemente de quen sexa presidente. A prioridade agora é ver como reformar o sistema multilateral. No TTIP intentamos facer demasiadas cousas. Será moi difícil atopar un acordo equilibrado. Hai temas nos que Estados Unidos nunca vai estar de acordo como abrir e liberalizar certos mercados. Non teñen a máis mínima vontade. Non son optimista sobre a negociación futura. A miña recomendación é que se coopere para a reforma da OMC e ver que se pode facer en materia regulamentaria. Con Estados Unidos hai que empezar de novo pola base.
