Expertos en RRHH rexeitan de plano a norma que obriga a fichar aos traballadores. Pensan que fomenta unha competitividade innecesaria e resta autonomía e liberdade aos empregados
22 abr 2019 . Actualizado ás 19:15 h.Existen dúas tendencias enfrontadas na contorna laboral español que non deixan de gañar seguidores. Aínda que as razóns polas que un empregado se adhire a un ou outro bando son diametralmente opostas. Por unha banda, o presentismo, ou o que no 2019 enténdese como procrastinar de xeito continuado mirando as redes sociais ou mergullando por WhatsApp , non deixa de crecer segundo os datos achegados polas empresas españolas, e que se viu reflectido nun informe da consultora de recursos humanos Adecco. Segundo este xigante da orientación laboral, ata un 43 % das compañas consultadas detectaron casos de presentistas nas súas filas. Lonxe desa realidade atópanse as empresas mellor valoradas polos seus traballadores, que suman cada vez máis candidatos interesados en formar parte do seu equipo porque, casualidade, son aquelas que fomentan a flexibilidade horaria como punto de partida para que o empregado poida ser máis produtivo, sentirse realizado e, ademais, dispoña de tempo para a familia e o lecer.
A pesar de que a conciliación está nas antípodas do presentismo, a partir do 12 de maio o decreto que obriga ás empresas a garantir «o rexistro diario de xornada» modificará os comportamentos dos que gozan facendo scroll infinito nas súas webs de cabeceira. Pero tamén influirá, e moito, sobre os traballadores que ata a data gozaban da oportunidade de expor un horario á súa medida tendo en conta do estalido da órbita dixital. Pagan entón xustos por pecadores?
O fin dos excesos
O Executivo de Pedro Sánchez argumentou que a medida vai encamiñada a perseguir a aquelas empresas que promoven excesos de xornada e horas computadas non extraordinarias nin pagas e que, sin duda, fomentan iso de que os empregados «quenten a cadeira» no traballo ata que o xefe ou a xefa pechan a porta do despacho. Ademais, vinculan a norma co principio de desconexión dixital ao permitir establecer un marco horario estrito. As expertas en recursos humanos consultadas poñen un interrogante a estes supostos beneficios que traerá, en escasos días, este mecanismo de control que xa utilizan grandes corporacións pero que apenas se usa nas pemes españolas.
Patricia Barros, que xestionou persoal e o departamento de formación dunha empresa de automoción en Vigo, mantén que será pouco menos que unha quimera «a implicación a nivel organizativo e burocrático da modificación do artigo 34 do Estatuto dos Traballadores nas empresas con horario flexible». Pero ponlle máis pegas ao asunto. «O control de entradas e saídas vai ser imposible, e é difícil que consiga trasladar a realidade das horas efectivas realizadas polo traballador porque hai múltiples formas de manipular ou mostrar información incompleta nestes rexistros».
O tempo non é unha vara de medir a produtividade dun empregado. E menos debería ser un arma arreboladiza contra o traballador. Non é baladí este punto se se ten en conta que os españois son, xunto a italianos, portugueses e gregos, os que máis horas dedican ao traballo ao ano. Iso si, cunha produtividade menor que a media europea. É o que pensa Aida Domonte, responsable de recursos humanos en Aimen Centro Tecnolóxico. «Aínda que estou de acordo en que dalgún xeito hai que fichar, porque dá á empresa uns datos obxectivos relevantes respecto dos traballadores, tamén hai que valorar outros factores: na miña empresa, por exemplo, hai persoas que traen millóns de euros e non tardan o mesmo que os seus compañeiros porque dedican máis horas, talvez, a establecer contactos; pero son buenísimos. Con todo, agora probablemente vexamos unha competitividade innecesaria entre empregados». Ademais, a esta especialista xórdenlle dúbidas: «Que pasa por exemplo cos comerciais que non acoden á oficina? E coa flexibilidade laboral pola que tanto se pelexa? Con esta norma, dun xeito ou doutra, acábase con ela porque cando lle dás tanto control á empresa o traballador perde liberdade».
Tacha Domonte de arma de dobre fío este cambio na lexislación. Precisamente o que pensa María Dorrego, titulada en Recursos Humanos que se enfrontou a múltiples procesos de captación de persoal nunha multinacional. «As empresas tiveron que sumarse ás novas tendencias laborais para ser máis competitivas. Se antes nunha entrevista de traballo o eixo da negociación era o aspecto económico, agora cada vez gaña máis importancia o factor tempo; a conciliación».
O teletrabajo veu para quedar e, «aínda que os empresarios aínda o miran con receo, é un xeito óptima de compaxinar a vida profesional coa laboral sen deixar de ser produtivo». É máis, asegura esta experta: «Dotando de maior autonomía ao traballador dámoslle máis responsabilidade e potenciamos a súa implicación en proxectos empresariais, mentres que co rexistro de xornada o que facemos é volver a un sistema paternalista». Xa saben, como naquela mítica serie dos noventa na que Antonio Resines lle dicía á súa filla iso de «ás once en casa».