O tratamento destes pequenos artigos leva cada ano o do saneamento Os expertos alertan de que nunca se deben refugar no inodoro
08 abr 2019 . Actualizado ás 20:36 h.Parecen inofensivas. Convertéronse nun produto básico nas rutinas de hixiene e de limpeza de millóns de fogares de todo o mundo. Poboan os andeis das seccións de droguería dos supermercados. E son un auténtico monstro. A pesar de que moitos cidadáns aínda non sexan conscientes, as aparentemente intranscendentes toallitas de limpeza convertéronse nun dos principais cabalos de batalla de gobernos e asociacións a favor do medio ambiente. Os primeiros miran con preocupación os números. Sacar a calculadora e analizar os custos que supón facer fronte e tratar este tipo de produtos supón realizar un exercicio con final vergoñoso. Porque, só en España, retirar as toallitas que acaban atascando o sistema de rede de sumidoiros custa cada ano 230 millóns de euros. E se tómase perspectiva pódese chegar a entender mellor. Tratar estes pequenos artigos leva cada ano o 15 % da factura total dedicada aos servizos municipais de auga.
As toallitas han ir gañándose un importante oco nos armarios dos nosos baños e áreas de limpeza. Serven para asear aos máis pequenos da casa, para retirar a maquillaxe dos maiores, limpar electrodomésticos ou obxectos como lentes e pantallas de computadores. Ata se converteron nun substituto do papel hixiénico. Pero esta cara tan polivalente choca co camiño que este produto inicia no momento no que pasan a formar parte dos refugallos.
Redes de saneamento de todo o mundo sofren as consecuencias dun monstro que se acumula, silencioso, nas cloacas. E os cidadáns que camiñan sobre elas descoñecen todo o que se atopa debaixo dos seus pés.
En Londres, as autoridades topáronse fai un par de anos cunha masa de 130 toneladas de peso obstruyendo os sumidoiros da capital británica. Non hai que irse tan lonxe para descubrir un problema semellante. O Concello de Valencia tivo que botar man das arcas públicas e pór sobre a mesa oito millóns de euros para intentar pór remedio a un problema que se lles escapou das mans. O descomunal tapón de refugallos superaba os tres quilómetros de lonxitude e as 5.000 toneladas.
Galicia tampouco vive allea a esta problemática. En Santiago, 33 bombeos están suxeitos a revisións periódicas para evitar colapsos. De feito, as estacións depuradoras de Aríns e da Silvouta necesitan limpezas diarias para evitar os atascos. En Ourense, retíranse unhas 500 toneladas de residuos non degradables que os habitantes tiran polo inodoro. Na cidade olívica, cinco camións realizan a diario tarefas de limpeza da rede de sumidoiros, e na Coruña dedícanse máis de cen horas semanais a intervencións de urxencia.
E o impacto transcende á economía. Porque cando as toallitas acaban na contorna máis natural poden tardar máis dun século en desaparecer. A súa composición faina realmente perigosa. Elaboradas mediante a compactación de fibras sintéticas e celulosa, e co obxectivo de crear un produto resistente, tratar este residuo é un auténtico reto para as sociedades contemporáneas.
Por moito que as marcas prometan nos paquetes que os seus toallitas son desechables, a realidade é moi diferente. A Organización de Consumidores e Usuarios (OCU) puña o foco no problema a finais do 2018. Plantábase ante unha realidade que debe preocupar a todos os cidadáns. Porque, tras un exhaustivo estudo, os expertos desta asociación demostraban que de desechables, máis ben pouco. Despois de analizar 19 toallitas húmidas para nenos, que se venden como substituto do papel hixiénico, as probas de laboratorio demostraron que ningún dos produtos era desechable nin biodegradable e que, xa que logo, en ningún caso debían de ser guindadas ao váter como papel hixiénico.
Nunca ao inodoro
Por moitas promesas que lancen os envases, as toallitas nunca se deben tirar ao inodoro. No caso de que os cidadáns caian inevitablemente no seu consumo, deben ser sempre refugadas no cubo do lixo. De feito, a Asociación Española de Abastecementos de Auga e Saneamento (AEAS) leva anos loitando para concienciar aos usuarios sobre os problemas que provocan estes pequenos pedazos de celulosa cando se tiran polo váter. E lembran: «O saneamento non é un vertedoiro».
Toda advertencia é pouca. Porque a pesar de que as autoridades levan xa anos de guerra declarada contra as toallitas, a cuestión ten afastada solución. A día de hoxe, nunha cidade media de 300.000 habitantes séguense tirando polo inodoro uns 8.000 quilos de toallitas a diario.