A crecente demanda comeza a ser preocupante: as empresas xa non saben onde atopar perfís especializados Os «bootcamps» nacen para cubrir esta demanda: cursos intensivos de catro meses que ensinan a programar desde cero a calquera. Chega o primeiro a Galicia: Hack a BOS
17 may 2019 . Actualizado ás 14:34 h.Foi IBM a primeira que, con bo olfacto, prognosticou hai xa anos o que sería un dos grandes problemas das tecnolóxicas e que hoxe empeza a selo da engrenaxe en xeral: a falta de desenvolvedores dos que botar man, a escaseza de profesionais ao tanto das últimas novidades no sector preparados para cubrir as necesidades específicas que demandan as empresas. As universidades dedícanse a formar en profundidade e con calma perfís que, con todo, non adoitan ser especialistas; o sistema educativo actual segue ancorado nun modelo que arrinca polo xeral -primeiro estúdase unha carreira- para logo afinar no particular -aqueles que queren continuar formándose elixen despois un máster e/ou algún doutoramento ata facerse expertos en algo-, e á velocidade á que se move o mundo dixital, todo este tempo é demasiado. Consciente de que o proceso se facía eterno e de que a súa necesidade de cubrir postos era urxente, a multinacional de software decidiu seguir o camiño inverso: primeiro especializar a un traballador que, xa despois, cando desenvolvese con solvencia as competencias reclamadas, puidese ampliar os seus coñecementos máis xeneralistas.
Naceron así os primeiros bootcamps, formacións intensivas e moi específicas que en cuestión de meses son capaces de converter a calquera, desde cero, nun profesional competente en áreas tecnolóxicas moi concretas. Hoxe, o 15 % do persoal de IBM procede deste tipo de programas; non só dos seus propios -que xa non son capaces de producir suficientes programadores-, tamén doutros independentes que acabaron funcionando como prolíficas canteiras. En España hai actualmente cinco, e subindo. O primeiro galego, Hack a BOS, abrirá as súas portas nun par de semanas.
O problema non é miúdo nin tampouco temporal; ao contrario, irá a máis. O déficit de profesionais é tanto numérico -en Galicia saen aproximadamente cada ano ao mercado laboral, entre FP e universidade, uns 400, e necesítanse entre 1.000 e 1.500- como de competencias específicas: «Deses 400, soamente saben traballar coas tecnoloxías que actualmente se usan na empresa uns dez ou 20 -calcula Pablo Rodríguez, un dos seus fundadores-, e cada vez reclamaranse máis; pode haber un colapso importante». Hai unhas semanas, os directores executivos das 30 startups máis importantes de Europa remitiron unha carta a Bruxelas para alertar sobre as lagoas no sistema educativo: necesitan miles de persoas e non poden incorporalas. «E as poucas que hai, cobran unha barbaridade», apunta Rodríguez. Non só iso: case calquera compaña -téxtil, transporte, automoción, servizos...- precisa xa de desenvolvedores. Camiñamos cara a un mundo no que o dixital pasará a ser primario.
Prácticas remuneradas
A solución máis socorrida ata agora non deixa de ser un malgaste de tempo e de recursos humanos: becar ao propio traballador na empresa durante un período de tempo para formalo desde dentro. Os bootcamps corren con este esforzo de forma externa: ao traballador afórranlle os catro anos que como mínimo pasa na facultade e ao empresario, a instrución. Ademais, garanten bos resultados. «En Hack a BOS, as empresas poden ir seguindo a evolución dos alumnos e elixir a quen deles queren levar unha vez acabe o curso». A acollida foi, xa antes de arrincar, máis que boa: «Hai compañas que xa mostraron o seu interese en acoller a alumnos con prácticas remuneradas durante a duración do bootcamp e, loxicamente contratarlles a posteriori de leste». Desta forma, os estudantes poderían pagarse a cota da formación con esta axuda e o curso sairíalles practicamente gratis.
Especializarse ou reinventarse
Entón, non é necesario ir á universidade? Laszlo Bock, responsable de recursos humanos de Google, foi moi tallante respecto diso nunha entrevista en The New York Times que se publicou no 2013. Dixo xa entón que o expediente académico non servía para nada, que existe unha gran desconexión entre o que se ensina na universidade e o traballo que se realiza en cada compaña. E a realidade é que, na práctica, o xigante de Internet, como Apple e Ernst & Young e Bank of America -por pór só algúns exemplos-, non esixen hoxe título algún para participar nos seus procesos de selección. Defenden que o ideal sería que as propias empresas formasen aos seus empregados, pero resulta imposible, así que os bootcamps fano por elas. «Os bootcamps son unha boa saída sobre todo para xente que se formou ou se está formando nunha Enxeñería, un Ciclo Formativo, etc. que quere especializarse ou adaptarse ás tecnoloxías que demanda o mercado, no noso caso, JavaScript», consideran desde a academia coruñesa, e apuntan: «Tamén para profesionais en activo que queren especializarse e mesmo algúns que queren reinventarse profesionalmente».
«A diferenza é que antes aprendías todo e logo traballabas, e agora aprendes un pouco, traballas, e empezas a aprender todo o demais -continúa explicando Rodríguez-. Inséresche antes no mercado laboral, é un tema de rapidez, porque é unha realidade que o mercado vai cada vez máis e máis rápido, e logo podes investir outros catro ou cinco meses en especializarche noutra competencia, e logo noutra... e así constantemente». Son mellores que a formación tradicional? Son, polo menos, o mellor investimento para empezar a traballar, e para facelo, ademais, en condicións máis que favorables: o salario medio dun programador de JavaScript que traballa de forma presencial sitúase en España nuns 38.000 euros ao ano. Se o fai de forma remota, en 78.000.
Máis mulleres
Hack a BOS, instalada na Coruña, ten a estas alturas case todas as prazas do seu primeiro bootcamp -será de programación en JavaScript- cubertas e acordos pechados con potentes compañas como Amazon, Altia, BySidecar, Converfit, Dinahosting, Disashop, Imatia, Improving Metrics, IP Global, Mr. Jeff ou Plexus, pero lamenta a ausencia de perfís femininos: «Creemos que os equipos son mellores se son diversos, xente de todas as idades, homes e mulleres, pero aínda hai moi poucas profesionais especializadas neste campo, tampouco mozas interesadas, o que ademais é un problema para a empresa tecnolóxica, que non pode cumprir coas leis de igualdade», sostén Rodríguez.
A clases comezarán en xaneiro e serán a tempo parcial, de 18.30 a 21.30 horas, e os sábados durante todo odía . «Identificamos o que buscan as empresas galegas e as españolas, analizamos as tendencias de programación e as tecnoloxías que se manexan e a formación é específica para iso». Os alumnos desenvolverán así un proxecto práctico, real, que perfectamente podería venderse no mercado. Arrincarán desde fundamentos básicos, que combinarán coa aprendizaxe de habilidades persoais, moi demandadas polas empresas -liderado, comunicación, xestión de equipos...- e módulos moi específicos -seguridade, despregar aplicacións na nube...-, ata ser capaces de construír eles sos: o código irase publicando a diario e as empresas poderán ir seguindo o traballo que se vai desenvolvendo. Ao final, no demo day, presentarán o traballo finalizado, presentaranse eles mesmos. Como un recurso humano. «Fabricado» case a medida.