O acordo de Mercadona cos sindicatos, que abre a porta a unha subida próxima ao 15 % en cinco anos, é a última mostra da política de descongelación salarial nalgunhas empresas. Nos convenios asinados este ano, o incremento medio pactado sitúase no 1,95 %
29 dic 2018 . Actualizado ás 21:15 h.Se ben aínda cóntanse por miles os traballadores que desde fai dez anos teñen a súa nómina conxelada ou (no peor dos casos) recortada, empezan a aflorar os casos de empresas que deron por superada a etapa da contención salarial e empezan a pactar convenios que permiten aos seus persoais recuperar parte do poder adquisitivo perdido durante a prolongada crise que sacudiu o país a partir do ano 2008.
O último exemplo, e un dos máis destacados polas cifras, foi o de Mercadona. A gran empresa da distribución alimentaria en España acadou cos sindicatos un preacordo salarial dentro das negociacións que mantén para renovar o convenio, que vence este ano. Ese pacto, que terá tamén unha vixencia dun lustro, permitirá que as nóminas suban na mesma proporción que o faga o custo da vida. Ata agora, os incrementos estaban tamén ligados ao IPC, pero eran absorbidos polos complementos salariais, o que facía que boa parte do persoal non notase ningunha melloría. A partir de agora, ao eliminarse esa política de absorción, haberá un incremento real dos soldos que, segundo o cálculo de Comisións Obreiras, un dos sindicatos que participaron na negociación, podería roldar o 15 % para o período de vixencia do convenio. Trátase, en calquera caso, dunha estimación que dependerá de como evolucione a inflación nos próximos anos.
En calquera caso, a descongelación dos salarios non é unha política exclusiva de Mercadona. Roi Fernández, secretario de Acción Sindical de CC. OO. en Galicia, explica que nos efectos do acordo asinado en xuño entre os sindicatos e a patronal, que busca elevar o salario mínimo en convenio a mil euros brutos ao mes antes de que acabe o 2020, xa se empezan a notar nos convenios subscritos nos últimos meses, posto que «a maioría garanten o IPC e algúns mesmo teñen subas por riba deste indicador».
Destaca dous exemplos recentes. O convenio do comercio vario da provincia da Coruña e o dos elaborados do mar, de ámbito nacional. Este último, que dá cobertura a uns 7.500 traballadores, non vai vinculado á inflación, senón que recolle unha subida salarial do 5,5 % o primeiro ano e na contorna do 2 % os tres seguintes. Subidas que, ao tratarse dun sector moi feminizado, «contribúen a romper a brecha salarial entre homes e mulleres», segundo o portavoz do sindicato.
No caso do convenio coruñés do comercio, que abarca a uns 15.000 traballadores e que se renova con efectos retroactivos desde o 2016, recóllese unha subida salarial do 4 % para o período 2016-2018, con atrasos e unha revisión de acordo ao IPC real a partir de xaneiro deste ano. Para o próximo exercicio, o último de vixencia, aplicarase un incremento do 2 % revisable tamén en función da inflación. Desta forma, o salario basee na categoría máis baixa situaríase no 2019 nos 14.765 euros brutos ao ano, por amais do listón fixado no acordo nacional.
Ademais, Fernández destaca outro punto relevante deste convenio, que dá cobertura a un bo puñado de negocios de corte moi distinto (desde as tendas de roupa ás ferraxerías, pasando por ópticas, xoierías ou concesionarios), «o que axuda a desatomizar a negociación colectiva». E é que se a reforma laboral aprobada no 2012 polo Goberno anterior deu primacía aos convenios de empresa, como unha medida para flexibilizar as condicións laborais, os sindicatos fixeron moita presión nos últimos meses ata conseguir que o Executivo de Pedro Sánchez comprométase a devolver o poder aos acordos sectoriais, que marcarán o compás en canto a salarios e xornadas de traballo, deixando aos pactos de empresa os asuntos de organización, como o horario, as quendas e outros elementos das condicións laborais.
Ata un 25 % en catro anos
Fóra de Galicia, hai outros convenios destacados nos últimos meses polas importantes subidas salariais que recollen. É o caso do acordo no sector da hostalería na provincia de Tenerife, que garante a máis de 63.000 traballadores unha subida superior ao 10 % nos cinco anos de vixencia do convenio. Moito máis zumento é o incremento que percibirán os empregados do transporte sanitario na Rioxa. A empresa Ferrovial Ambulancias pactou cos seus 172 traballadores unha subida acumulada superior ao 25 % nos próximos catro anos (a razón dunha alza do 7 % no 2019, 2020 e 2021 e do 3 % no 2022).
Aínda que estes incrementos son, de momento, excepcionais. Os 3.221 convenios rexistrados ata outubro recollen un incremento salarial medio do 1,69 %, cifra que se eleva ata o 1,95 % entre os asinados este ano. Unha subida que apenas dá para cubrir o aumento do custo da vida, xa que o IPC interanual pechou novembro no 1,7 %, aínda que o dato está influído pola baixada da luz e os carburantes nas últimas semanas, xa que nos meses anteriores a evolución dos prezos superaba, con fartura, a das nóminas. Ante esa situación, sindicatos como UGT instaron aos seus negociadores a redobrar esforzos para incluír nos convenios cláusulas de garantía salarial para asegurar que os soldos non subirán menos do que o fagan os prezos, provocando así unha perda de poder adquisitivo.
A estatística de convenios colectivos que publica o Ministerio de Traballo revela, de novo, que os pactos de empresa recollen subidas salariais inferiores a aqueles que se negocian para ámbitos superiores (sectores provinciais, autonómicos ou mesmo estatais). Se nos primeiros o incremento medio é do 1,35 %, nos segundos elévase case catro décimas, ata o 1,71 %.
A alza salarial non só depende do alcance do convenio, senón que tamén varía, e moito, en función da comunidade e o sector de actividade. En canto á análise territorial, os datos de Traballo revelan que é nas autonomías onde xa se recuperou o nivel de emprego previo á crise onde máis crecen os soldos, cun repunte medio do 3,6 % en Baleares e de case o 2,2 % en Madrid. Galicia, pola súa banda, sitúase na media nacional, cun incremento medio pactado do 1,72 %.
Por sectores, a construción (2,09 %) e a industria (1,71) son as actividades onde máis se revalorizan as nóminas, aínda que certas ramas dos servizos sitúanse por amais . É o caso da hostalería (2,11) ou as actividades artísticas e de entretemento (2,48).
A subida media pactada nos convenios galegos acada o 1,72 %, a metade que en Baleares
A hostalería, a construción e a industria son os sectores onde máis están crecendo os salarios