As leiras para a produción de madeira cotízanse á metade do prezo que as agrarias; os proxectos extractivos elevan a súa rendibilidade
02 dic 2018 . Actualizado ás 05:09 h.Aínda que establecer xeneralidades nun aspecto tan complicado no agro galego como é o de fixar o valor das parcelas é farto difícil, os prezos medios de venda das terras agrarias chegaron a acadar o dobre do que se paga polas que se dedican a explotación forestal. Así, o metro cadrado dun terreo no monte galego situouse ao redor dos 0,85 euros, fronte aos 1,5 que se chegaron a pagar por esa mesma superficie nunha parcela para cultivo no período 2008-2011.
A maioría dos proxectos mineiros que se poñen en marcha ou se desenvolven no noso país afectan principalmente a terreos forestais. Na industria extractiva dos minerais enténdese que coa presentación de novos proxectos para o sector ábrense varias oportunidades. Por unha banda, para os propietarios desas parcelas forestais, xa que poderán vendelos a prezos maiores dos que fixa o mercado se fosen continuar sendo explotados para a mesma actividade. Pero tamén se presentan outro tipo de vantaxes a medio e longo prazo. Todos os proxectos mineiros que se tramitan teñen que ir acompañados obrigatoriamente dun plan para a rexeneración dos terreos para garantir a reinserción posterior da área afectada a contorna ambiental onde están situados. Unha vez finalizada a vida útil da explotación, esas actuacións de recuperación tamén elevan o valor das parcelas.
Doutra banda, hai que tomar en conta que os traballos de curta das árbores nos terreos forestais poden levar a cabo habitualmente cada dez ou doce anos, para respectar o ciclo de crecemento dos exemplares. Así, habería que agardar máis de dúas décadas para obter un beneficio da explotación desta actividade, cun rendemento máis baixo que outros aproveitamentos do sector.
Nestes círculos enténdese que os propietarios de terreos forestais de lugares nos que levará a cabo un proxecto mineiro para o que se prevé un desenvolvemento de explotación de quince anos, como é o caso do de Touro, soamente perderían os beneficios dunha produción madeireira. Ademais, na maioría dos casos as empresas ofrecen cantidades superiores ao que se paga por terreos forestais. Os promotores dos proxectos teñen que facer fronte en numerosas ocasións tamén ao pagamento das cantidades correspondentes a expropiacións realizadas para a construción de estradas ou túneles asociados ás obras.
Uso posterior do terreo
Unha vez que finalizou o período de explotación do xacemento en cuestión, os usos aos que haberá que destinar os terreos poden ser variados, como recreativo, agrícola, forestal, ou como vertedoiro de residuos. Elixido o destino desas parcelas, as tarefas a acometer tamén serán variadas: «Hai que remodelar a zona, facilitar ou mellorar as redes de drenaxe que controlarán a erosión e reconstruír o chan. Á súa vez, o estudo do medio físico da zona onde está situada
a explotación e da súa contorna vai proporcionar os datos referentes ás especies vexetais convenientes para a súa posterior selección e implantación», indica un estudo realizado polo Instituto Tecnolóxico Geominero de España sobre a restauración de terreos.
Tamén a Cámara Oficial Mineira de Galicia lembra que «a restauración das zonas mineiras debe aspirar a dar ao terreo un valor de uso igual ou superior ao que tiña antes de iniciarse a actividade mineira. Nalgúns casos pode renovarse o uso anterior, e outras veces dase á terra un novo uso», recolle o organismo na súa memoria do pasado ano. De igual modo, apuntan que «os titulares das concesións ou autorizacións de explotacións de recursos mineiros teñen a obriga de asegurar a execución da restauración do espazo natural afectado mediante o establecemento, ante a Administración, de garantías financeiras antes de comezar os labores de aproveitamento».
O informe realizado polo mencionado instituto indica que o uso forestal dos terreos recuperados tras o fin da vida útil dun xacemento non está moi estendido, aínda que en ocasións determinadas, resulta máis económico que destinalos aos fins agrícolas, aínda que a rendibilidade non aparecerá ata o medio prazo.
No estudo realizado polo Instituto Tecnolóxico Geominero de España sublíñase que «a reforestación se efectúa en superficies de certa extensión e pode levar a cabo en chans de baixa fertilidade, en taludes con pendentes de ata o 70 %, e en sitios pedregosos». No entanto, advirte de que «os pH baixos, a falta de nutrientes, o exceso de metais tóxicos e a compactación do substrato poden limitar o seu crecemento». En resumo, os terreos deben ter unhas características adecuadas, tanto físicas como químicas e biolóxicas, para poder levar a cabo de novo a actividade forestal.
Vertedoiros singulares
En Galicia, dous dos xacementos de maior tamaño, as minas de carbón que explotou Endesa nas Pontes e a antiga Fenosa (hoxe Naturgy) en Meirama, deron lugar posteriormente a senllos lagos artificiais e os espazos nos que se foron depositando os inertes resultantes da actividade extractiva, a vertedoiros que contan cunha gran diversidade de flora e fauna.
A restauración das zonas extractivas aspiran a dar ás parcelas un valor igual ou maior ao que tiñan
Os proxectos mineiros deben ir acompañados dun plan de recuperación posterior da zona