A vieira tóxica de Ferrol vendíase a máis dun centenar de negocios e particulares

Para chegar aos oito detidos -e 44 investigados- da operación Concha , o Equipo de Resposta Policial (Erpol) da Policía Nacional necesitou dous anos de investigación, centos de horas de vixilancia, altas doses de paciencia e ata unha chiscadela do azar. O resultado: o desmantelamento de dúas organizacións criminais que extraían vieira na ría de Ferrol -nalgúns casos con niveis de toxina amnésica (ASP) que cuadriplicaban os límites permitidos-, entregábana a dous distribuidores de Vilagarcía e Meis e estes colocábana a máis dun centenar de negocios hostaleiros e particulares da ría de Arousa, que engordaban, ademais, grazas a unha rede de conseguidores, que obtiñan comisión en cada partida. As pescudas arrincaron en outubro do 2016, cando os axentes da Erpol detectaron un grupo de persoas faenando nunha zona pechada á extracción por toxina, como certificou o Intecmar. Con todo, iso non estaba a ser óbice para que esas persoas sacasen ao redor dunhas 2.000 vieiras cada semana e trasladásenas ao sur de Galicia.

Pero un día deixaron de velos e houbo que dar carpetazo á investigación. Foi aí cando interveu o azar. Unha casualidade que quixo que, en metade doutra operación, en Carril, volvesen ver ao xefe do grupo José M. R. S. en acción e con información dunha colega da comisaría de Pontevedra puideron, en marzo do 2017, retomar a operación. Do seguimento realizado, a Erpol comprobou que este grupo entregaba o material a L. R. P., propietario dun local hostaleiro en Carril que, no entanto, non despachaba as vieiras no negocio, senón que ou ben as ofrecía alí a particulares ou as levaba á súa casa e redistribuíaas, por encargo, a outros hostaleiros e particulares.

O maior distribuidor

Nesas pescudas, os axentes localizaron a outro intermediario, J. L. L. T., do que a investigación sospeita que era o maior distribuidor de toda a área arousá. A pesar de non ter empresa e nin sequera rexistro sanitario, operaba desde o seu domicilio de Meis, con arcones, desde os que dispensaba, en fresco e conxelado, desde vieiras e percebes ata queixos e cabritos a centros comerciais, bares, furanchos, restaurantes e particulares. Leste, ademais, non tiña reparos en enganar aos seus clientes pondo a man no lume pola calidade do xénero que ofrecía, garantíndolles que non tiña toxina e, mesmo, recomendándolles a conxelación da peza enteira cando, segundo os informes do Intecmar, ese proceso -conxelar para despois eviscerar- agrava o risco para a saúde, dado que «os cristalillos de xeo que se forman dentro dos tecidos, aumentan o seu volume provocando a súa ruptura e favorecendo a contaminación dos músculos e as gónadas», que son as partes da vieira que se comen.

J. L. L. T. apareceu en escena a raíz do intento de pór a mal aos provedores de L. R. P. con outro grupo que lle abastecía a el para conseguir melloras no prezo. E iso conduciu aos axentes a outro grupo, tamén de catro persoas, liderado por D. P. M, e varios familiares.

O dilema

Os axentes trataron de desmantelar os grupos á vez, pero un atraso nunha das entregas obrigou aos policías a centrarse só nun. E foi o de Meis. D. P. M. e J. L. L. T. foron sorprendidos in fraganti cando ían entregar unha partida de 300 vieiras, que foron comisadas. Mentres, a nai do distribuidor e unha das colaboradoras do xefe da rede de furtivos foron detidas cando recontaban o resto do material na vivenda.

A investigación puido determinar que os produtores ilegais vendían a vieira entre 0,80 e 1 euro, segundo o tamaño das pezas, mentres que os distribuidores a dispensaban aos seus clientes a 1,50 e 1,80 e calcúlase que comercializaban entre 2.000 e 3.000 vieiras por semana.

Os furtivos terán que responder por un delito contra a flora e a fauna, pertenza a agrupación criminal e por tráfico de xénero corrompido, mentres que aos distribuidores imputóuselle, ademais, un delito contra a saúde pública, tras comprobar que máis do 80 % das vieiras comisadas tiña toxina, como certificou o Intecmar, e algunha das peza multiplicaba por 4 os 20 microgramos de acedo domoico por gramo de vianda.

«Podían gañar 800 euros cunha chamada de teléfono»

e. a.

Nin que dicir ten que no Equipo de Resposta Rápida Policial (Erpol) da Policía Autonómica a satisfacción é maiúscula. Case dous anos despois de que comezasen a tirar do fío na operación Concha e tras un inxente traballo de campo e de oficina, púidose pechar o caso.

-Caso pechado? Pódese dicir que se desmantelou o furtivismo de vieira na área ferrolá?

-Nós nunca pechamos nada. Desmantelamos dous grupos cos seus correspondentes distribuidores e iso supuxo un bo golpe, pero non podemos descartar nada.

-Por que se demorou tanto a investigación?

-Pola forma de traballar que temos, que queremos amarrar todo e ter probas de todo o proceso. Non queremos deixar nada á interpretación, senón ter constatación fidedigna de que realmente se está cometendo o delito. E iso require moitas horas dedicadas á investigación.

-Calcularon o beneficio económico que obtiveron os detidos?

-Un dos distribuidores podía gañar 800 euros cada vez que levantaba o teléfono.

-Hai constancia de que se serviron vieiras tóxicas en restaurantes?

-Non. A investigación non o puido demostrar. Si que as adquiriron propietarios de locais hostaleiros, pero a estes non se lles pode achacar máis nada que unha infracción por compralas fóra das canles legais porque o distribuidor lles aseguraba que contaban con todas as garantías legais, que eran de Noia e que, xa que logo, non había problema.

---

---

---