O río que une os municipios de Samos e O Courel adquire unha gran vistosidade durante as épocas de choivas
01 feb 2020 . Actualizado ás 11:14 h.O val do Lóuzara, no municipio de Samos, está considerado como unha prolongación da serra do Courel. O río que lle dá nome -afluente do Lor- mostra unha notable espectacularidade paisaxística no seu curso por este territorio de accidentado relevo, onde forma numerosas fervenzas e saltos de auga. O seu atractivo increméntase en meses invernais grazas ao aumento do caudal. Un percorrido de pouco máis de oito quilómetros por estrada permite gozar das súas paraxes máis destacadas.
A ruta empeza na Ponte de Lóuzara, preto do límite de Samos, O Incio e Folgoso do Courel. O punto de inicio está xunto á ponte que cruza o río e dá acceso á localidade. Aquí xa se pode ver unha primeira presa da que parten dúas canles cuxa función era regar os prados das marxes e alimentar un muíño fariñeiro situado uns douscentos metros río abaixo. Nos dous primeiros quilómetros, ata Santalla de Arriba, a ruta corre paralela ao río entre prados e bosques de ribeira, en tramo de río moi apreciado polos pescadores onde se suceden rápidos, presas e pequenas fervenzas.
No quilómetro 2,3 está a aldea de Santalla de Arriba, da que parten varias rutas -destaca a que leva á aldea de Gamiz- e onde se acha a gruta coñecida como Cova Grande ou de Carballo. O acceso ao seu interior está pechado por un enreixado.
Cova dá Fonte
A seguinte parada é Santalla de Abaixo, a uns oitocentos metros, onde está a Cova dá Fonte. Do seu interior sae un pequeno arroio cuxo caudal aumenta de forma espectacular en épocas de choiva. Preto dela está a vivenda dun antiga ferrería, da que parte un camiño tradicional -o Carreiro dous Carboeiros- que leva a fervenza de Augadalte, situada a un quilómetro.
Seguimos o percorrido polo asfalto cara a Parada . O viario empeza a tomar altura con respecto ao río, aínda que varios camiños permiten chegar aos prados das beiras e contemplar os seus rechamantes saltos de auga. No quilómetro 5,4 e á esquerda do viario está o asentamento castrexo de Roda do Castro, nun promontorio que pola súa banda oriental ten unha caída case vertical duns cen metros sobre o río. Na parte que dá ao oeste e á estrada hai un profundo foso escavado en roca onde se poden ver as ruínas dunha vella construción. Xunto a ela pasa un vello camiño -o Camiño dá Misa ou de Santalla-, polo que transitaban os veciños de Parada para asistir ás misas na igrexa parroquial de San Xosé de Santalla. Hoxe é transitable ata Parada, situada a 1,7 quilómetros. Esta localidade, no quilómetro sete da ruta, merece unha visita pola súa arquitectura tradicional de montaña. Dela parten varias rutas de gran interese paisaxístico, como as que levan a Cortes e A Casela.
Continuamos o percorrido pola estrada ao longo de 1,5 quilómetros ata chegar á altura dun pequeno arroio -Regacho dá Fervenza- e unha cabana de gran tamaño na que se almacenaba herba. Estamos no lugar do Corgo, onde hai que tomar un camiño á dereita que ascende paralelo ao arroio entre castiñeiros de gran porte, finalizando ao cabo duns 150 metros á altura dunha pequena lagoa que forma o arroio da Fervenza. Neste lugar o arroio precipítase por unha parede vertical de roca calcaria duns trinta metros de altura, formando unha preciosa fervenza. En tempo de choiva este salto de auga adquire unha gran vistosidade, co engadido dunha contorna formada por un souto de castiñeiros centenarios.
Como chegar desde A Cruz do Incio
Hai que saír da capital municipal do Incio pola estrada que leva a Foilebar e A Ponte de Lóuzara. Esta última localidade atópase a unha distancia de 16 quilómetros.