José Manuel Pernás, director do cárcere de Bonxe: «Tratamos aos sospeitosos do crime de Samuel como a internos normais»
OUTEIRO DE REI
O mandatario reivindica a función de reinserción destes centros, e afirma que o traballo dos funcionarios vai nesa dirección
13 oct 2021 . Actualizado ás 05:00 h.O centro penal de Bonxe (Outeiro de Rei) saltou á fama nacional o pasado día 30 de agosto. Naquela xornada, transcendeu que dúas dos acusados de acabar coa vida do mozo coruñés Samuel Luiz, ingresaran na prisión lucense. Para calquera que se vise implicado nese traslado, unha operación así podería supor soportar unha presión case insufrible. Pero non para José Manuel Pernás, director do cárcere de Bonxe e un dos principais encargados da recepción de dúas dos presos máis mediáticos dos últimos anos en Galicia.
-Como se xestiona unha operación tan delicada?
-Tratámolos como a internos normais, que é o que son. Miramos de clasificalos na galería que lles resultase máis adecuada tendo en conta as súas circunstancias. O seu comportamento é perfecto, como o da maioría de internos deste centro, xa que moitos están preto de finalizar o prazo da súa pena. Estes dous mozos están en prisión preventiva, así que os situamos no módulo que lles correspondía sen importarnos a mediatización do seu caso.
-A nivel social, pódese percibir unha corrente de grupos que non creen na reinserción penal. Como convencería estes escépticos?
-O noso obxectivo é que os internos cheguen nunhas condicións dignas para saír do cárcere e respectar as normas sociais. Hai moitísimos profesionais que traballan para iso, e cuns resultados magníficos. Hai outros casos de xente que reincide, claro, pero considerámolo unha porcentaxe inevitable. Para evitar estes casos relacionámonos moito coas empresas nas que pasan os seus permisos moitos dos internos, que realizan unha función vital de preparación para o mundo laboral, por exemplo.
-Vostedes ven saír a presos que saben que é probable que reincidan?
-Poida que si. É evidente que hai internos con revisións máis positivas e máis negativas, pero tampouco os deixamos completamente libres. En moitas ocasións, os internos que saen teñen medidas cautelares, deben pasarse por comisaría a fichar, hai funcionarios que lles pasan revista de cando en vez e que os controlan... Xogamos as nosas cartas.
-En que ámbitos notou un maior cambio tras 30 anos traballando no sector?
-Os hábitos dos presos, sobre todo. O cambio é tal que, hoxe en día, mesmo podo dicirche que a gran maioría dos internos levan vidas xa non só decentes, senón saudables e activas nos cárceres, polo menos nas que eu coñezo. É que a maioría de cousas cambiaron, en verdade. As prisións evolucionaron ao mesmo ritmo que a sociedade, e iso non é dicir pouco.
-Incídese máis no aspecto psicolóxico que no comportamento dos presos?
-Vai por épocas, supoño. Fai vinte anos, o maior problema das prisións era a droga. Era raro o preso que non tiña algunha adicción. Agora, centrámonos moito máis no aspecto mental, xa sexa tratando enfermidades ou asesorando aos internos sobre como xestionar as súas emocións e como tomar decisións.
-Imaxino que os funcionarios son unha peza fundamental.
-O labor dos traballadores é absolutamente fundamental. Nós [el foi funcionario no seu día, tamén en Bonxe] non imos armados, simplemente usamos programas como os de violencia de xénero ou de delitos financeiros para resolver estes asuntos. É un labor moi amplo, comparable coa de calquera docente en centros educativos.
-Que actividades realizan os internos de Bonxe?
-Das cousas que estou máis orgulloso é da realización da revista, creada integramente polos presos. Hai un taller de teatro, hai actividades deportivas, como fútbol sala, hai un taller de lectura, hai ciclos formativos de FP...
-Iso axúdalles de cara á súa reinserción na sociedade, claro.
-Non sabes canto. Temos un ciclo especializado no tratamento de madeira, moi efectivo e cun índice de éxito enorme. Funciona como unha empresa na que facemos traballos para compañas do exterior. Iso fainos estar preparados para integrarse rapidamente no mercado laboral, e iso é algo que eles valoran moitísimo.
-Tivo que ser complicado realizar esas tarefas durante a pandemia.
-Foi durísimo, non che vou a mentir. Non sabiamos que facer, e tomamos medidas aténdonos ao sentido común. Por sorte, aquí non houbo internos contaxiados, así que estamos moi contentos co resultado.
