Arturo Rodríguez: «Alume salvoume da esquizofrenia, senón talvez xa non estaría aquí»

Uxía Carrera Fernández
UXÍA CARREIRA LUGO

LUGO CIDADE

Arturo es uno de los usuarios más antiguos de Alume y ni se plantea dejar de ir a diario
Arturo é un dos usuarios máis antigos de Alume e nin se expón deixar de ir a diario ALBERTO LÓPEZ

O lucense énchese de orgullo de levar unha convivencia sa coa súa doenza

10 oct 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Arturo ten 54 anos, é de San Cosme de Barreiros e está diagnosticado de esquizofrenia, un trastorno mental severo. Arturo levántase cedo, fai os recados de casa para axudar á súa nai, coa que vive, vai andar en bicicleta, pasea e déitase pronto. Nin máis nin menos. Vinte e tres anos de terapia en Alume (Asociación Lucense de Axuda a Enfermos Mentais) conseguiron que Arturo leve a rutina do que quere ser: un cidadán máis, sen que a súa doenza guíe a súa vida.

—Por que está en Alume?

—En 1995 ingresei no Hospital San Xoán de Deus en Palencia. Estaba diagnosticado de esquizofrenia e tiña unha gran dependencia do alcol. Sobre todo nos dous últimos anos bebía moitísimo e non durmía. Estiven alí seis meses ingresado. Nos primeiros 30 días xa conseguiron mellorarme moito. Despois dos seis meses trasladáronme a Lugo. En 1997, ingresei en Alume para controlar as posibles recaídas e ata hoxe sigo aquí.

—Como foi o inicio?

—Para min foi o peor. Pero nun mes e algo xa estaba acostumado á rutina de Alume. Cheguei cando tiñan o primeiro local e só había unha psicóloga. Todo cambiou moito.

«O que máis me gusta é a terapia coa psicóloga. Saio relaxado ao pensar que non son o único que teño problemas»

—Cambiou a terapia neste tempo?

—Cando empezabamos faciamos talleres de pintura, cestas, agora tamén facemos carteiras. Antes só había unha psicóloga e agora hai máis. Cambiou o número de persoal, o local e as actividades, que aumentaron. Hai máis orzamento.

—Que é o que máis lle gusta de Alume?

—O que máis me gusta é a terapia coa psicóloga. Pregúntache como che foi o día, se tomo a medicación... Saio relaxado ao penar que non son o único que teño problemas.

—E o seu cambio cal foi?

—Levo estes 23 anos sen ningunha recaída. Totalmente abstemio. Dentro da miña enfermidade estou estable. Tomo a medicación pertinente e fago as recomendacións que me marcan en Alume.

—É dos máis veteranos.

—Si, só quedamos outra moza e eu dos do principio.

—Que significa Alume para vostede?

—É unha gran familia. Hai grandes profesionais que che axudan e anímanche. Teño moitos recordos dunha tempada ao principio na que me daba por marearme e foron unha gran axuda. Para min foi unha salvación, se non fóra por eles posiblemente estaría morto. Non podía seguir coa bebida e a medicación para a miña enfermidade.

«A enfermidade mental é o patito feo da sanidade»

—Fala diso sen andrómenas.

—Non teño problema. Estou contento de ser unha persoa nova e estar reinsertado na sociedade. Non hai comparación. Hai que quitar os prexuízos agora mesmo.

—Aínda sofre prexuízos?

—A enfermidade mental é o patito feo da sanidade. Se dis que vas ao psicólogo ou o psiquiatra xa pensan mal de ti. En todos os anos que levo aquí non houbo nin unha pelexa nin anda. Houbo amigos meus que me deixaron atrás despois de todo isto e é algo que lle pode pasar a calquera.

—Foi un camiño difícil?

—Algúns que quedaron polo camiño. Non toda recuperación é ao cento por cento. Pero eu estou perfecto. Asinaba por seguir así.

La parte favorita de Arturo es acudir a la terapia marcada por la asociación
A parte favorita de Arturo é acudir á terapia marcada pola asociación ALBERTO LÓPEZ

—Con que frecuencia vai a Alume?

—Todos os días, igual que ao principio. E así quero seguir, gústame vir aquí.

—Que fan fóra da asociación?

—Nós quedamos moitas veces, imos tomar un café, a ver o Breogán.. E eu fago teatro desde fai máis de dez anos. Gústame moito actuar.

—Que tal pasou a pandemia?

—Aburrinme moitísimo en casa. Só puidemos facer algo de terapia por teléfono. Así que me dediquei a facer todos os recados de casa para axudar á miña nai,

—Como o leva a súa nai?

—É a que estivo sempre, non se moveu do meu lado.

A asociación cumpre 25 anos «de evolución, non de mantemento»

Alume naceu pola preocupación das familias sobre o acompañamento ás persoas con trastornos mentais. Desde 1995, que comezaron a prestar asistencia a este colectivo, serviron con fartura de bo acompañamento e puideron cubrir cada vez máis necesidades. «Aínda que aínda quedan moitas máis», constata a directora, Ana Regueira. Este mes cumpren 25 anos, que Regueira asume satisfeita por «ter evolucionado e non simplemente manterse».

A mellora da rede asistencial da sanidade pública permitiulles empezar un camiño firme cara á individualización dos usuarios, xa que é o mellor xeito de realizar o tratamento. Ademais, teñen programas para distintos perfís; como xente do rural, persoas sen fogar ou presidiarios; e están centrados na atención temperá. «O famoso ‘mellor previr que curar' tamén se aplica aquí». Alume pretende tratar os trastornos a idades temperás antes de que os brotes psicóticos vólvanos crónicos.

«Tememos brotes en Alume que colapsasen as urxencias»

A inquedanza e o estrés son un agravante para o colectivo con trastornos mentais. A pandemia non foi un proceso doado. A directora de Alume, Ana Regueira, admite que: «Ao principio tememos que a situación pola pandemia trouxese brotes psicóticos que puidesen sumarse ao colapso que se vivía nas urxencias». Pero a realidade foi moito máis liviá do pensado. Grazas a unha «gran imaxinación» e «moito traballo», os profesionais de Alume conseguiron acompañar do mellor xeito posible aos usuarios e, sobre todo, ás súas familias.

«Non é doado levar unha convivencia que ao final é forzosa, e os familiares xa están acostumados a que pasen certas horas na asociación». Como tampouco foi doado explicar as obrigacións sanitarias. «Son persoas con problemas para adaptarse á antiga normalidade, así que moito máis á nova».

Alume non contou con ningún positivo durante estes meses e tan só notou a deterioración nas capacidades psicomotrices e a memoria dos usuarios.