Francia e Inglaterra, modelos para Lugo en nova arquitectura

Xosé María Palacios Muruais
XOSÉ MARÍA PALACIOS LUGO / LA VOZ

LUGO CIDADE

ALBERTO LÓPEZ

O edificio en madeira previsto polo Concello conecta con ideas xa aplicadas noutros países

12 ene 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

Lugo quere ser un modelo dentro da nova arquitectura. Tras haber visto que unha construción en pedra, a Muralla, converteuse en símbolo da cidade e logrado o recoñecemento da Unesco como patrimonio da humanidade, un edificio en madeira, proxectado pero aínda pendente de superar os trámites previos ao comezo da obra, parece chamado a ser símbolo das novas tendencias.

O inmoble con esa función estará situado nunha parcela municipal próxima á avenida Infanta Elena. O Concello incluíu a construción dentro das medidas do programa Lugo Life, que tamén inclúe a creación dun bosque entre o polígono de e As Gándaras o de .. O Ceao

Usar a madeira nun edificio non é unha extravagancia senón unha medida conectada cun tempo e cun espazo. Por unha banda, o emprego de madeira na construción está a coñecer un notable auxe nos últimos anos. Por outro, o citado edificio levantarase nunha provincia con claro peso do sector forestal, como lembra Manuel Guaita, profesor do departamento de Enxeñería Agroforestal do campus lucense.

No proxecto, ademais, hai un claro compoñente ambiental, porque a madeira capta CO2. Utilizala —neste caso, paneis de piñeiro radiata para a edificación en altura— contribúe a frear, en opinión de Guaita, o «irracional e ilóxico» abandono de materiais como a madeira, vencidos en décadas pasados polo dominio do ladrillo. Nese sentido, agrega, o emprego da madeira resulta máis acorde coa Europa atlántica.

Edificios como o Centro Pompidou de Metz (Francia), inaugurado no 2010, mostran as posibilidades da madeira na arquitectura contemporánea. A estrutura da cuberta está formada por 16 quilómetros de madeira laminada encolada. A torre Stadthaus, construída en Londres (rúa Murray Grove), é outro exemplo sinalado: un inmoble de uso residencial, con nove plantas, construído totalmente en madeira. Ao valor da madeira na loita contra a contaminación pola súa capacidade para reter CO2 úneselle ademais a súa capacidade de eficiencia enerxética, xa que conduce peor a temperatura.

Describir eses exemplos ten que ver cunha riqueza presente no noroeste da península. «Sacamos peito da Galicia forestal, e con razón», sostén o mencionado profesor da Escola Politécnica Superior (EPS), que admite, de todos os xeitos, que se debe buscar máis a diversificación da madeira para uso estrutural.

O inmoble previsto en Lugo pode xerar un certo efecto dominou, xa que será pioneiro en Galicia no uso da madeira para construcións con varias alturas, aínda que levará tamén revestimento de lousa —extraída preto e dotada así, engade o docente, do valor de quilómetro cero—. Ademais do seu valor pioneiro, tamén destacará a súa capacidade para ofrecer boa temperatura, debido ás propiedades da madeira: o inmoble actuará como un termo e reterá a calor do seu interior.

O profesor, que en semanas pasadas deu unha charla en Veterinaria sobre as novas posibilidades da madeira e explicou detalles do edificio previsto en Lugo, recalca ademais que o inmoble está destinado a ser útil: albergará servizos, iniciativas empresariais e un miradoiro. O inmoble en si e o proxecto Lugo +Biodinámico en xeral foron citados a miúdo polo goberno local como unha dos seus firmes apostas, e Guaita opina que é de agradecer que un político asuma eses postulados.

ALBERTO LÓPEZ

Unha materia prima de calidade que pode xerar máis valor engadido

Bosques de carballos e de castiñeiros son unha presenza habitual en Galicia. A súa presenza, igual que as doutras madeiras, debe servir para estimular a procura de máis valor engadido para eses materiais, na liña que se está facendo noutras zonas de Europa. Se países como Austria, manifesta Guaita, empregan a madeira de abeto para diversos usos debido á súa abundancia, poucas dúbidas poden quedar sobre o rumbo de Galicia na procura de máis aplicacións para a produción forestal. «Hai que dar máis valor ao monte», di o profesor. Ese valor leva a ter as parcelas mellor coidadas, e ese mellor coidado é unha baza potente na prevención de incendios.

Doutra banda, o maior emprego da madeira na construción expón novos retos tanto para os arquitectos como para o resto de persoal. Por iso, insiste o docente, resulta imprescindible a formación de man de obra cualificada, que aínda escasea.

No campus lucense hai xa un exemplo de uso de novas posibilidades para a madeira, posto que se deseñou e construíuse unha cuberta con láminas de eucalipto globulus, situada nunha zona contigua a un almacén da EPS. A superficie que abarca é duns 140 metros cadrados. Unha vez colocada, estúdase o seu comportamento para ver a súa evolución. No deseño traballou a Plataforma de Enxeñaría dá Madeira Estrutural (Pemade) do campus lucense, coa colaboración de empresas da provincia.

O uso de madeira constitúe ademais un exemplo de sustentabilidade cando a vida útil do material acábase. A madeira degrádase ao final da súa vida útil, sen deixar residuos. Se a que se emprega procede de montes con certificación de xestión forestal sostible, cúmprense con máis intensidade os criterios da economía circular e da bioeconomía.

Plans coa Xunta para o uso doutros materiais

O fomento da madeira na construción foi exposto á Xunta, explica Guaita, que di que esa idea implica ás consellerías de e Economía, Emprego e Industria de , Medio Ambiente, Territorio e Vivendaasí como á de Educación. Esta, di, encárgase xa da formación para que saian profesionais expertos no uso de novos materiais. Todo iso, subliña, forma parte da necesidade de fomentar a economía circular.