«A idea é revitalizar as zonas rurais porque hai moitos nenos que viven aquí»

María Guntín
María Guntín LUGO / LA VOZ

LÁNCARA

ALBERTO LÓPEZ

Susana e Henar están a cargo de dous casas niño e explican que recibiron moitas solicitudes

10 ene 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

«O plan inicial foi o de revitalizar as zonas rurais. A idea foi marabillosa. E seino porque hai xente de Sarria que preguntou se pode traer aquí aos seus pequenos porque alí non atopa servizos como leste. Aínda así, quedan nenos fose porque hai moita demanda», explica Susana Ungría, a muller que coida a dez nenos en cásaa niño O Cascarón Vermello de Láncara . Tal e como marca a lei, só ten a cinco nenos á vez e é que a nai dun dos pequenos tivo a idea de dividir en dúas a xornada para que así máis nenos puidesen gozar do servizo.

«Recibimos 16 ou 17 solicitudes. O neno máis pequeno agora mesmo hai un ano en marzo e o máis maior, ten tres. O ano pasado era máis doado porque todos eran da mesma idade», explica Susana. Cos máis maiores fai moitas actividades, aínda que a todos lles gusta moito o xogo libre. Se ven á súa profesora coller un pincel, todos se achegan a ela para ofrecerse como voluntarios.

Primeiras aperturas do servizo

Susana ten 47 anos e leva tres a cargo de a casa neno de Láncara . Ela é da Pobra e ten a sorte de que traballa no baixo da casa da súa nai, onde os seus avós tiveron unha carnicería. Susana foi das primeiras en abrir unha casa niño e fíxoo despois de facer un curso da Xunta e porque tiña ganas de traballar.

Henar Yáñez é unha apaixonada dos nenos desde que era pequena e está a cargo de cásaa niño do Páramo. Agora mesmo coida, educa e atende a dez nenos, aínda que á vez só está con cinco. «Algúns veñen horas soltas porque hai pais que vos traen para que estean con outros nenos e veñen, por exemplo, dous días á semana e tres horas cada día. É unha forma de que vos nenos cambien de contorna», conta esta nova. Agora mesmo, hai lista de espera e Henar encárgase de cadrar horarios para que o máximo número de pequenos poidan gozar do servizo.

En total, 94 nenos e nenas da provincia de Lugo gozan do servizo dalgunha de cásalas niño repartidas por toda a xeografía lucense. Este servizo, explican desde a Xunta, é un apoio para os concellos máis pequenos e tamén unha aposta polas familias que queren ter fillos e vivir en zonas rurais, polo que contribúen a fixar poboación e a dinamizar a economía local. O organismo financia a adaptación do inmoble e o salario das traballadoras.

Apostar polas zonas rurais é doado se se fai sobre o papel, pero difícil na práctica

O Concello de Muras intentou, do mesmo xeito que moitos outros concellos, abrir unha aldea etnográfica en Carelle, un lugar totalmente deshabitado e que conta cunhas instalacións privilexiadas que están paralizadas. Ao haber litixios xudiciais polo medio —a Fiscalía de Lugo empezou unha investigación contra o anterior alcalde por tráfico de influencias—, o proxecto que ía levar xente á zona rural da montaña lucense desvaneceuse por completo.

Carelle é só un exemplo como tantos outros dos que se suceden en boa parte da provincia. Só en Muras, a maior parte das aldeas están baleiras e as casas, en ruínas. Hai moitos animais, pero pertencen a persoas que viven noutros lugares e acoden a diario para atendelos. Non son lugares de residencia nin de tránsito. Curiosamente, na aldea etnográfica de Carelle o único que hai agora mesmo son cans que viven nunha gaiola e é que a zona se converteu hai case un ano no emprazamento do floco municipal.

Ao cruzar a provincia e chegar ata Castroverde, o panorama nas aldeas é similar: moitas están baleiras. Só queda xente maior dentro das casas e atopar a un pequeno como Martín, que ten tres anos, implica ver ao único neno de Santadrao. Os residentes máis afortunados reciben a visita dos seus fillos e netos as fins de semana. Os mozos márchanse porque consideran que o seu futuro laboral está nos núcleos urbanos.

A España baleira é unha frase recorrente polos políticos durante a eterna campaña celebrada nos últimos meses. E a realidade é que algúns concellos ofrecen alugueiros baixos e mesmo gratis para frear o despoboamento. Pero esta é unha iniciativa pouco frecuente. Por iso é importante facilitar a vida dos pais que deciden ter e criar aos seus nenos nas zonas rurais. Así o decidiu outro concello lucense: Outeiro de Rei ten unha taxa de natalidade elevada se se compara con outros lugares que teñen unha poboación similar e desde o Concello apostan por unha política de conciliación para fixar xente nova.