A Xunta negocia a compra de leiras que pertencen ao castro de Viladonga

Xosé María Palacios Muruais
xosé maría palacios VILALBA / LA VOZ

CASTRO DE REI

ÓSCAR CELA

A adquisición permitiría estender as tarefas de estudo e de investigación

21 ene 2019 . Actualizado ás 10:48 h.

Está Xunta a negociala a compra de leiras que forman parte do conxunto castrexo de . ViladongaO xacemento, un dos máis coñecidos da provincia e de Galicia, só ten como terreos públicos os de , croaos da muralla principal circundante e os do antecastro oeste. Tamén é público o terreo onde se levanta o Museo, contiguo ao castro.

Os contactos levan a cabo con varios propietarios, posto que a superficie da contorna está moi repartida, distribuída en pequenas leiras. Polo momento, nesas negociacións hase atopado ata agora unha postura dos donos moi favorable ao entendemento e a pechar o proceso coa venda das súas propiedades.

A importancia das xestións ten unha doado explicación se se acode soamente ás cifras. A superficie do castro é dunhas catro hectáreas, en tanto que a parte que hoxe está en mans públicas non chega nin á metade. Así, as cousas, a perspectiva de que esta operación teña un final feliz abre a porta a máis traballos futuros, que terán dous obxectivos distintos.

Por unha banda, disporase de máis espazo par labores de investigación sen necesidade de trámites previos. A directora do Museo de , ViladongaElena Varela, lembra que hai anos, para levar a cabo unhas catas en terreo que estaba en mans privados, foi preciso solicitar permiso aos propietarios.

Doutra banda, prevese contar con máis superficie para aparcadoiro. A zona que se destinará previsiblemente a ese fin é a situada preto da vía de acceso, que parte da estrada N-640, e do edificio museístico. Da necesidade desa construción tampouco parece haber dúbidas, xa que parte dos visitantes son escolares que chegan en autocares e o espazo para manobrar e para estacionar non destaca pola súa amplitude.

Os contactos con donos de terreos que forman parte do xacemento non son unha novidade. Na pasada década, xa houbo nese sentido movementos por parte da Xunta, aínda que non se logrou culminar o proceso. Os anos seguintes, marcados pola aparición da crise económica, fixeron que se ánimo arrefriásese e xa non se retomaron as xestións, aínda que tampouco faltaron desde entón xestións encamiñadas ao coidado do xacemento.

Así, na primavera do 2008 limpáronse e rozáronse eses terreos por iniciativa da Xunta, que ademais, coincidindo con eses traballos, levou a cabo un levantamento topográfico que lle permitiu actualizar os seus datos. Doutra banda, a existencia do Museo de , Viladongacuxo funcionamento empezou nos anos oitenta, permite un control próximo e constante do xacemento, que se reflicte, entre outros detalles, na presenza dun servizo de vixilancia nas instalacións.

Terreo lindeiro, cedido nun testamento

Hai terreo lindeiro co castro que pasará a curto ou a medio prazo a mans públicas. Un veciño deixou un conxunto de leiras ao Museo por disposición testamentaria, aínda que a súa viúva as ten actualmente en réxime de usufructo. Trátase dunha ampla superficie: segundo os datos facilitados antonte por Elena Varela, supera as tres hectáreas.

Doutra banda, o castro ten, desde fai dez anos, unha protección legal que está por amais da titularidade pública ou privada dos terreos. Viladonga foi un dos elixidos polas Xunta para a declaración de Ben de Interese Cultural (BIC), o cal impuxo, ao mesmo tempo, unha serie de restricións aos donos de leiras.

 Tamén o museo

O museo, en cuxas dependencias se estudan, gárdanse e exhíbense pezas achadas no castro nas últimas décadas, xa ten desde antes que o xacemento a consideración de Ben de Interese Cultural.

Operación en marcha para eliminar maleza e árbores

Durante varios meses do ano pasado, na contorna do castro realizáronse traballos de retirada de maleza e de árbores. A medida non está completada aínda, e fará que o castro teña vistas máis amplas e sexa máis visto. Doutra banda, a medida tamén facilitará as condicións de conservación, pois desaparecen raíces que poderían afectar a estruturas.

Tanto a maleza como as árbores estaban nos terreos que aínda son privados. No entanto, o Concello de Castro de Rei mandou cartas aos donos, fai uns dous anos, para lembrarlles que o castro era un ben catalogado e que resultaba incompatible a presenza de eucaliptos con esa protección. O alcalde, Francisco Balado dixo, a principios do pasado mes de setembro, que a reacción dos propietarios fora razoable.

Hai anos, un dos trazos característicos do castro estaba nas súas vistas panorámicas da comarca. As plantacións, con presenza de piñeiro e sobre todo de eucalipto, chegaron a privalo desa característica.