A última obra de Paco Pestana
Esculturas nun espazo «agropop» en homenaxe á vida de aldea
M.L.B.
O pasado luns foise Paco Pestana. Fíxoo ao seu xeito e ao grande, como o facía todo. E no lugar que elixiu para deixar a súa última creación artística. Alí, aos pés da súa obra, nunha luminosa tarde de outono, quedou para sempre.
Coas mans aínda manchadas de pintura e serrín e a cabeza chea de proxectos, o seu corazón desacompasó o ritmo e decidiu que tantas emocións foran suficientes. Con 72 anos que non aparentaba nin sentía, Paco deixou orfo a este país, que o quería tal como era.
Durante as últimas semanas había traballado nunha peza totémica de gran tamaño que titulou Primitivo dás Raposeiras, unha escultura antropomórfica de cinco metros de alto tallada sobre unha viga bicentenaria de castiñeiro que outrora sostivo o teito dun forno tradicional galego.
Fiel ás súas raíces agrarias e rurais, Paco levantou a Primitivo coa viga do forno e varias pezas dunha segadora de cereais, de tracción animal, dos anos 50. Así, nunha contorna rural do concello de Lugo, alzou un xigante de madeira e metal que lembra a Primitivo, aquel veciño de Carballido que cruzaba de noite o souto das Raposeiras para regresar a casa. Camiñaba apurando o paso, medorento do lobo que o axexaba desde o alto da corredoira, contendo o alento ata que chegaba á Ponche do medo, sobre o Vilamoure. Alí, Primitivo acendía un Celtas e bebía un grolo na fonte para conxurar o medo.
O pasado mes de agosto, Pestana quixo percorrer o camiño de Primitivo. E así, cruzou o Vilamoure, oteó a corredoira desde o mesmo lugar que o lobo e bebeu na mesma fonte sanadora. Nesas tardes plácidas de verán, Paco perdíase nos bosques das Raposeiras e se mimetizaba coa contorna de frondosas e hojarasca. Imaxinaba a ansiedade de Primitivo entre os lobos mentres admiraba a maxestosidade do lugar, repleto de seres mitológicos que a súa imaxinación creaba a partir das formas caprichosas dos carballos, para dicir despois abraiado: «A natureza nunca defrauda».
A Paco non lle gustaba tocar de oído, así que esta vez, como sempre, creó unha obra auténtica, coa súa historia e a súa mensaxe. Fiel á verdade. Por iso a viga e os apeiros eran da casa de labranza de Primitivo.
E facendo gala dun estilo inimitable, a mediados de agosto bautizou ao seu personaxe cun discurso xenial e hilarante e un concerto a cargo do organista italiano Giulio Mercati e a soprano vasca Lidia Basterretxea.
Hai uns días, na ponte do Pilar , Paco visitou de novo a Primitivo. Esta vez, á luz do outono. Quixo facer sidra, caldo de frixoles , brindar co licor café do seu amigo José Ramón e irse sen avisar..., deixando tras de si un mundo que será máis triste e vulgar. Desde entón, os seus admiradores piden unha praza para Paco Pestana, talvez onde estaba o seu estudo, na praza de Alacante.
O arco iris de Paco Pestana
Ademais da escultura de Primitivo dás Raposeiras, Paco quixo deixar o seu sinal na contorna do seu personaxe e compuxo un espazo que el cualificou de «agropop», con esculturas de madeira policromada. Deseñou unha transición estética entre a herdade de Primitivo e o impresionante bosque de frondosas autóctonas que balizan as ribeiras do Vilamoure. Como peza principal se erixe un carballo que Pestana converteu nun singular arco iris. O conxunto complétase con outras pezas de madeira e lousa que renden homenaxe ao agrarismo e á mitoloxía galega: un altar de encomio á natureza, un trono de contemplación e un deidade pagá da felicidade representada nunha femia de Porco celta.
Moitos proxectos pendentes
Paco Pestana estaba inmerso en multitude de proxectos artísticos. Recentemente recibira o título de fillo predilecto de Castroverde , nun acto emotivo no que pronunciou un dos seus últimos discursos. Tamén foi o artista elixido para facer o último cartel da feira do cocido de Lalín , terra que adoraba.
Recentemente iniciara unha colaboración coa emisora local da cadea Ser e traballaba en senllas esculturas para os concellos de Palas de Rei e Lalín. Tamén estaba a organizar exposicións de Vázquez Cereijo para a Fundación Miguel Hernández e o Museo da Fonsagrada.
