Será Lugo o parador número 20?

Xosé María Palacios Muruais
xosé maría palacios LUGO / LA VOZ

LUGO

óscar cela

Menos da quinta parte dos establecementos da rede están situados en capitais de provincia

24 feb 2020 . Actualizado ás 19:41 h.

A idea de transformar o cuartel de San Fernando en parador xerou algúns debates en Lugo nas últimas semanas. O PP -de xeito especial o delegado territorial da Xunta en Lugo, José Manuel Balseiro- expón ese uso para o edificio. A posibilidade de que albergue o Museo dá Romanización, que divulgaría unha parte importante do pasado local, é defendida polo goberno local. Á marxe das disputas, un parador construído na cidade amurallada converteríase no vixésimo do grupo dos situados en capitais de provincia.

Nestes momentos, dentro da rede estatal, formada por 97 establecementos, non hai nin unha quinta parte que estean situados en capitais de provincia. A lista está formada por Albacete , Ávila, Cáceres, Cádiz, Córdoba, Conca, Valencia (O Saler), Selecta, Xaén, León, Lérida, Málaga, Pontevedra, Salamanca, Segovia, Soria, Teruel, Toledo e Zamora. Tamén as dúas cidades autónomas, Ceuta e Melilla, teñen senllos paradores. 

VARIEDADE. Dous posibles tipos de hotel. Un parador como o que se comenta como un dos posibles destinos para San Fernando estaría no centro de Lugo e practicamente ao lado da Muralla, o elemento patrimonial e turístico máis coñecido de Lugo. Pola súa localización, podería entrar na categoría de Paradores Civia, os situados en conxuntos urbanos, ou na de Paradores Esentia, instalados en lugares de interese patrimonial.

Os paradores de cidades como Pontevedra, Segovia, Soria ou Teruel entran na primeira categoría, que tamén ten exemplos en localidades próximas a Lugo e de menor tamaño: o de Vilalba é dese apartado. Pola súa banda, urbes como Cáceres, Conca ou Toledo entran na segunda categoría, que tamén ten exemplos próximos á cidade amurallada; o parador de Monforte de Lemos forma parte dese grupo.

Hai, para rematar, un terceiro grupo no que un parador situado no centro urbano de Lugo, fose no conxunto amurallado ou preto dese recinto, tería, en principio, difícil inclusión. Hai Paradores Naturia, que é a denominación dos situados en lugares de costa ou de interior con interese paisaxístico ou natural. O dunha cidade como Valencia forma parte dese grupo.

A descrición da situación que se ofrece na páxina web de Paradores, citando a proximidade do establecemento á albufera e ao Mediterráneo, parece explicar a pertenza a ese grupo. Preto de Lugo, os respectivos paradores de Ribadeo e de Villafranca del Bierzo -o primeiro, situado xunto á ría, e o segundo, preto do Camiño de Santiago- entran nesa categoría. 

INICIO. Desigual antigüidade. O primeiro parador aberto en España, en non foi o dunha capital de provincia senón o de Gredos, en funcionamento desde 1928. Tras a súa apertura creouse un organismo encargado deses establecementos. Polo que respecta aos paradores de capitais de provincia, a súa apertura foi variada: por exemplo, o de Pontevedra púxose en marcha en 1955; o de Ávila, en 1966; o de Toledo, en 1968; o de Cáceres, en 1989, e o de Lérida, no 2017. 

INCORPORACIÓN. Entrada de establecementos. A rede chegou a ampliarse coa incorporación de establecementos que pasaron a ter a condición de paradores tras ter funcionado sen esa etiqueta. O Parador de León, instalado no convento de San Marcos, pasou por ese proceso.  

SITUACIÓN. Ningún en construción en cidades dese tipo. Están en obras os paradores de Eivissa, de Morella (Castelló) e de Molina de Aragón (Guadalaxara). A finais do mes pasado Paradores recibiu a obra do de Muxía, cuxa apertura se prevé para esta primavera e que construíu Tragsa.  

NEGOCIO. Desigual ocupación. A simple mención das cidades onde están situados os paradores permite intuír un tipo diferente de turismo , que pode estar no interior (Toledo) ou nunha ría (Pontevedra), nunha cidade de case 800.000 habitantes (Valencia) ou nunha de menos de 60.000 (Ávila), nunha zona que atrae polo seu clima benigno ao lado do mar (Málaga) ou nunha cidade Patrimonio da Humanidade (Segovia). O parador malagueño tivo o ano pasado unha ocupación media do 91,69 %; a do segoviano foi do 63,27 %. 

En cidades de interior que pasan lixeiramente os 60.000 habitantes (Zamora) ou están algo por baixo (Conca), os paradores superaron o ano pasado unha ocupación media do 70%: na cidade castellanoleonesa foi do 71,01 %; na castellanomanchega, do 75,01 %.

 Un cuartel de trazado sobrio e con diversas polémicas sobre o seu destino

«O edificio é moi sobrio. Está en consonancia cunha das correntes racionalistas do neoclasicismo: predominio dos volumes e vans rectos». Son palabras do historiador lucense Adolfo de Abel Vilela nun artigo titulado Arquitectura Militar e Neoclasicismo. O cuartel de inhábiles de Lugo. Pero o que ten o edificio de sobrio, co seu trazado racionalista do século XVIII, contrasta cunhas polémicas case exuberantes sobre o seu uso.

O Concello pretendeu convertelo en auditorio, aínda que Icomos, organismo asesor da Unesco, criticou o proxecto, rexeitándoo pola súa proximidade á Muralla, ata o punto de que a idea se aparcou. A conversión do cuartel en parador é tamén obxecto de rexeitamento, posto que se creou unha plataforma que defende a restauración do edificio como Museo dá Romanización. A citada plataforma esgrime a riqueza do pasado romano como baza turística e cultural para facer de Lugo a Mérida do norte, sen oporse a un parador noutro punto da cidade. Mérida tamén ten parador.

 Un futuro hotel de catro estrelas e de 51 cuartos dentro do recinto amurallado

Á marxe de polémicas sobre o uso do cuartel de San Fernando, na oferta hostaleira de Lugo aparece o próximo funcionamento dun hotel de catro estrelas que tamén estará situado no recinto amurallado. Estará situado na praza de Santo Domingo e xestionado pola cadea Oca Hotels. A apertura do hotel está promovida polo grupo lucense Dmanán.

O pasado romano da cidade non resulta alleo ao futuro hotel, xa que nos pasos iniciais das obras atopáronse restos dunha antiga calzada romana, moedas e unha tumba. Serán conservados e logo, cando o hotel funcione, musealizados. Outro trazo destacado do hotel será a súa conexión con modernas técnicas de construción, posto que predominará a madeira contralaminada na estrutura, cunha galería de madeira na fachada principal e un patio interior da construción orixinal. Doutra banda, intentarase que o hotel logre o certificado de sustentabilidade Breeam.