Comuñón na vella N-VI

Xosé Carreira LUGO / LA VOZ

LUGO

ÓSCAR CELA

En Gomeán elixían a estrada principal para facer as fotos aos nenos o día da súa principal celebración

29 abr 2019 . Actualizado ás 17:58 h.

Nada mellor que para contar como eran as comuñóns de antes ter a opinión dun protagonista. Neste caso é o neno de pantalóns curtos que aparece na foto acompañando á súa irmá Manola o día que recibiu o «pan dos anxos», como puñan antes as estampas. Chámase José Manuel Tallón e ten actualmente 62 anos. Pode, lembra, que cando lle sacaron a foto tivese seis anos porque a súa irmá é posible que fixese a comuñón con dez. Lembra, ademais, que a instantánea é do ano 1967 ou 1968.

José Manuel Tallón é da Casa do Ferreiro de Gomeán. Nese núcleo do Corgo é onde foi realizada a foto. Agora, os fotógrafos buscan, ademais das imaxes propias da cerimonia na igrexa, escenarios vistosos. O que retratou aos irmáns Tallón escolleu a vella N-VI , que foi a gran arteria das comunicacións en Lugo.

Non pasaban moitos coches e, xa que logo, non había perigo de que os nenos e o fotógrafo fosen atropelados. O pavimento non se atopaba en moi boas condicións porque o alcatrán escaseaba.

José Manuel Tallón non sabe quen puido ser o autor da foto. Talvez, lembra, foi alguén de Casa Xusto, onde tiñan unha boa máquina de fotos. O establecemento, que era ultramarinos, aparece á esquerda da foto. Na fachada tiña un anuncio-lámpada, popular nos anos sesenta e setenta do século pasado, da casa Osram. A maiores da tenda, a familia Xusto tiña tamén unha funeraria que segue funcionando na actualidade con tanatorio.

De Casa Xusto, conta José Manuel Tallón, foi o vello coche Citroën que aparece aparcado á dereita da foto. No medio dos dous nenos, ao fondo, está unha mouteira de cemento, que xa empezan a desaparecer das estradas, e o poste do telégrafo, do que xa non queda rastro.

Á celebración asistiron unha trintena de familiares da nena. O seu irmán non lembra con exactitude se lle fixeron agasallos e en que consistiron. Tampouco pode dar detalles do menú do a comida organizada no comedor da casa que, pasados moitos anos, acabou converténdose en cuarto.

O que si lembra Tallón é que foi a súa nai, Josefa, a encargada de preparar a comida para todos. «Foi unha gran cociñeira e reposteira», lembra José Manuel. Adoitaba preparar moitos doces para as festas de San Bernabel, que se celebraban en Castrillón.

Co paso do tempo, Manola chegou a facer de telefonista na central de Gomeán, que estaba na casa dos seus pais. Moitos anos despois marchou a Madrid e alí atopou traballo en axénciaa Efe, na que se xubilou. Con frecuencia regresa a Gomeán para estar coa súa familia.

 «Compraron un carneiro»

Do mesmo xeito que sucedeu coa comuñón de Gomeán, durante a década dos sesenta, setenta e talvez moi avanzada a dos oitenta do século pasado, na maioría das vilas de a provincia ninguén organizaba celebracións de comuñón nun restaurante. En moitos casas contrataban cociñeiras, que eran as encargadas de preparar o menú.

E que se comía nas comuñóns de antes? María Vázquez, de Rábade, que hoxe xa excedeu os 50, di ter un recordo indeleble da comuñón dun primo. «Foi espectacular a cantidade de mortadela que comín xunto con outros nenos. Estaba deliciosa! Era unha grande oportunidade para tomar algo que me gustaba. Os entremeses eran para moitos os pratos estrela. Logo houbo outra gran delicia: gasosa! Non era doado tela ao noso alcance naqueles tempos, só nas festas ou celebracións especiais. A maiores, os pais acostumaban a berrar: ‘Nenos, non tomedes más gasosa, que come os glóbulos roxos’!», lembrou María.

«Conta miña nai que ou domingo anterior ao día da comuñón foron á feira a Parga mercar un carneiro grande para dar de comer aos convidados. Serviran de primeiro entremeses; de segundo, pescada conxelada rebozada, e por último, o cordeiro; de sobremesa, brazo de xitano. Os homes beberan un pipo de viño que trouxeran do Viñoteiro de Rábade», lembrou unha veciña de Begonte.