Mañá é o día mundial dunha patoloxía que afecta a 15 de cada 100.000 lucenses
01 oct 2019 . Actualizado ás 19:22 h.Mañá, 24 de marzo, conmemórase o Día mundial da tuberculose, unha enfermidade que no primeiro mundo talvez soa a superada pero que segue viva e que esixe vixilancia por parte da comunidade médica. O Hula conta cunha Unidade de Control de Tuberculose na que exerce o doutor Antón Penas Truque.
-A tuberculose aínda é unha realidade?
-É unha enfermidade que está aí desde sempre, coñécense casos desde hai 3.000 anos. Houbo momentos nos que foi tremendamente epidémica porque entón non había tratamento, pero que ha ir baixando e que se controla. Desde que hai tratamento a súa incidencia diminuíu moitísimo, pero segue sendo unha enfermidade de lenta aparición, lenta evolución e lento contaxio. Iso fai que se xere un problema de atraso de diagnóstico, manténdose o perigo de transmisión. De todos os xeitos, hai que ter en conta que pese ao contacto coa enfermidade unha cousa é estar infectado e outra é desenvolver a patoloxía.
-Como se reduciu?
-Hai un programa en Galicia desde 1995 co que baixamos a incidencia a base de controlar o cumprimento do tratamento e estudar os contactos do enfermo. O tratamento é efectivo pero debe levar asociación de varios fármacos de forma metódica, e cando non se cumpre ben, aparecen as resistencias aos fármacos, e estas tuberculoses resistentes poden ser moi difíciles de curar. Non hai aínda unha vacina, polo que de cada caso intentamos que non apareza outro. Se non actuamos, ao longo dos cinco anos seguintes de cada caso poden aparecer tres ou catro secundarios. A tuberculose hase reducido, pero non se pode baixar a garda.
-Cantos casos detéctanse en Galicia e na provincia de Lugo?
-En Galicia baixamos a menos de 20 casos por cada 100.000 habitantes, e cando empezou o programa estabamos en 70 ou 80. Foi grazas ao control da enfermidade e dos tratamentos, que poden durar dun mínimo de seis meses ata dous anos. Hai que certificar a curación. No caso da área sanitaria de Lugo, Cervo e Monforte, estamos nuns 15 casos por 100.000 habitantes. Nas provincias gandeiras como Lugo temos máis casos de tuberculoses de bacilo de orixe bovina, xeralmente en xente maior por transmisións antigas polo leite, de cando se consumía crúa, porque o bacilo pode estar latente moitos anos. O leite ten que pasteurizarse obrigatoriamente tras as campañas antituberculosas.
-Manter baixo control a enfermidade é a clave.
-No caso da tuberculose de transmisión humana o programa está a funcionar moi ben, aínda que nun país desenvolvido cun sistema sanitario público aínda deberiamos ter menos casos. O que buscamos é o diagnóstico precoz e a curación, e o estudo de contactos é clave. Cando xorde un caso analízase toda a súa contorna para ver se teñen o bacilo e controlalo. No caso da tuberculose de orixe bovina, deixar de consumir o leite cru e o saneamento gandeiro foron claves. Co bovino, o medo é que volva aparecer se baixas a garda no saneamento. As vacas seguen en contacto coas alimañas, e se non contrólalas, non poderás parar nunca co saneamento. Elas pastan por onde a noite anterior se cadra pasou un xabaril.
-Os xabarís son un perigo para a saúde?
-Poden selo, non hai que ser alarmistas, pero por exemplo no coto de Doñana hai uns anos tiveron que illar os bebedoiros do gando porque neles bebían as alimañas e deixaban a súa saliva. Nesas augas transmitían a tuberculose ao gando. Por iso hai que manter o saneamento. O dos xabarís, tan de actualidade agora, pode ser un problema de saúde pública non porque che mordan, senón porque onde beben vai beber o teu can ou a túa vaca. Ese é un problema que hai que cortar radicalmente, non é unha cuestión ecolóxica, é sanitaria.