Reivindican o «románico esquecido» da Ribeira Sacra con visitas guiadas

Francisco Albo
francisco albo MONFORTE / LA VOZ

LUGO

ROI FERNÁNDEZ

Unha xornada reclamou a declaración como BIC de numerosos monumentos da zona

22 ene 2019 . Actualizado ás 13:32 h.

Preto dun centenar de persoas participaron onte nunha xornada reivindicativa do patrimonio histórico da Ribeira Sacra organizado pola asociación cultural O Sorriso de Daniel cuxo obxectivo era protestar contra a exclusión de numerosos monumentos da recente declaración deste territorio como ben de interese cultural (BIC) por parte da Xunta. Durante o período de presentación de alegacións desta declaración, o colectivo solicitou a inclusión dunha serie de monumentos que non figuraban no catálogo de bens culturais elaborado pola Consellería de Cultura, pero esta petición non foi tida en conta. Os responsables da entidade explicaron recentemente que desde a Xunta lles indicaron que esta solicitude sería tomada en consideración máis adiante.

A xornada, que os organizadores denominaron «Xeira polo románico esquecido dá Ribeira Sacra», comezou pola mañá cunha visita guiada á igrexa románica de San Xillao de Lobios, no municipio de Sober. Neste lugar presentouse un calendario editado pola asociación que recolle imaxes dalgúns destes monumentos realizados pola fotógrafa Soledad Felloza. A publicación deste calendario foi definida polos seus promotores como un «acto de desagravio».

As actividades da xornada continuaron cunha visita á igrexa de San Vicente de Pinol, situada igualmente en Sober, e ás ruínas da igrexa de San Pedro de Cela, no municipio do Saviñao. Este último percorrido levou a cabo á primeira hora da tarde.

Chamamento

Na convocatoria da xornada, a asociación lembrou o discurso pronunciado recentemente polo seu presidente, Antonio Dieter Moure, ao recibir o premio Cultura Galega, no que pediu «que o románico da Ribeira Sacra se deixe de ver como adxectivo na candidatura a Patrimonio da Humanidade». O colectivo tamén indicou que un dos motivos desta protesta é a consideración de que «non hai románico maior nin menor».

Nas alegacións que presentou á declaración da Ribeira Sacra como BIC, O Sorriso de Daniel solicitou a concesión desta figura de protección á un total de 55 monumentos que non contan con ela e que están repartidos polos municipios de Carballedo, Castro Caldelas, Chantada, Monforte, Nogueira de Ramuín, Pantón, Paradela, Portomarín, Ribas de Sil, O Saviñao, Sober, Taboada, Parada de Sil, A Teixeira e A Pobra de Trives. Na súa maioría, estes monumentos son igrexas románicas, pero na lista elaborada polo colectivo figuraban tamén o oratorio do Cotillón, en Pantón -de probable orixe paleocristiano- e o museo de arte sacra de Monforte.

Un patrimonio cuxa defensa foi unha constante desde a fundación do colectivo

A defensa do patrimonio románico da Ribeira Sacra foi unha constante para O Sorriso de Daniel desde a fundación desta entidade, en marzo do 2010. Menos dun ano despois, en febreiro do 2011, a asociación organizou unha concentración de protesta para reclamar a restauración do antigo palacio episcopal situado xunto á igrexa románica de San Paio de Diomondi -no municipio do Saviñao-, cuxa fachada sufriu un derrumbe o 29 de decembro do 2010. A rehabilitación deste edificio de orixe medieval non se completou ata decembro do 2015.

Doutra banda, o colectivo criticou reiteradamente o estado de ruína e abandono do mosteiro medieval de San Paio dá Abeleda, no municipio de Castro Caldelas, que figura desde hai anos na «lista vermella» do patrimonio en perigo da asociación Hispania Nostra. Os socios do Sorriso de Daniel realizaron en varias ocasiones operacións de limpeza da maleza que invadía o edificio.

Así mesmo, a asociación editou durante varios anos calendarios con fotografías dos monumentos románicos máis significativos da Ribeira Sacra a fin de chamar a atención sobre o valor deste patrimonio. O calendario deste ano foi editado despois de que se soubese que as alegacións do Sorriso de Daniel non foran atendidas. Na nova publicación figuran, entre outras, as igrexas San Pedro de Portomarín, Santa María de Piñeira -en Taboada- e Santiago de Requeixo, en Chantada.