Preto de Soutordei pódese visitar un dos xacementos mineiros máis espectaculares do Sil
30 jul 2019 . Actualizado ás 12:02 h.A conca do Sil é rica en antigos xacementos mineiros. As Medulas ou Montefurado son nomes que todo o mundo asocia a este tesouro patrimonial. Hai outros moitos restos, todos interesantes desde o punto de vista científico e algúns inexplicablemente descoñecidos, como as minas ao descuberto da Escrita e O Covallón, en Ribas de Sil. As súas dimensións, sobre todo a do Covallón, convértenas en toda unha sorpresa para quen as ve por primeira vez.
O Concello de Ribas de Sil acaba de acometer unha nova fase da limpeza e sinalización dunha das rutas mineiras máis importantes do municipio, a que leva ás explotacións romanas da Escrita e O Covallón, situadas na parroquia de Santiago de Soutordei. Ademais, dentro desta intervención levou a cabo o acondicionamento dos camiños e pistas de acceso aos distintos complexos mineiros e a limpeza e sinalización do túnel de Augas Santas e dalgúns antigos pozos de prospección. O complexo arqueolóxico e mineiro do Covallón está formado polas minas ao descuberto do Covallón, O Vogo e A Escrita e pola explotación subterránea coñecida por túnel de Augas Santas.
O inicio da ruta atópase á altura da explotación mineira da Escrita, xusto ao lado da estrada que leva a Soutordei e a través dunha pista de terra que parte á dereita en dirección ao complexo mineiro. Para chegar ata ela hai que saír da capital do municipio, San Clodio, pola estrada que leva ao Alto dá Moá e Castro Caldelas. Percorridos dous quilómetros é necesario coller un desvío á esquerda en dirección a Vilar do Mato, Louxadelas e Soutordei.
Ao descuberto
No quilómetro 7,2 atopámonos cun cruzamento de estradas no que hai que seguir polo viario da dereita en dirección Soutordei, durante setecentos metros, ata chegar a unha mesa informativa na que está o comezo da ruta.
A mina da Escrita é unha explotación ao descuberto, cunhas medidas que chegan aos seis metros de profundidade, os 230 metros de longo e aproximadamente sesenta de ancho. Na parte alta e xusto onde o camiño a bordea, aprécianse abundantes restos de cantos rodados ou muradellas, produto do lavado do terreo en busca do ouro.
A ruta segue en ascenso durante 1,3 quilómetros ata chegar á altura da mina subterránea de Augas Santas, á que se chega por un carreiro á esquerda, sinalizado, que sobe paralelo ao curso de auga que sae do seu interior. A súa boca está situada a uns quince metros de distancia. Ten unha lonxitude transitable aproximada duns 150 metros e a maior parte pódese percorrer de forma ergueita.
A uns cincuenta metros da súa entrada brota un pequeno manancial que é o que sae ao exterior e que en tempos estaba canalizado ata a aldea de Louxadelas. A auga era aproveitada polos veciños para regar os prados e os hortos que había na contorna da aldea.
A gran focha
Unha vez visitada a mina, o itinerario continúa uns cincuenta metros ata chegar a unha bifurcación. A pista da esquerda leva ata varios pozos de prospección, situados a uns 250 metros. Consisten en pozos ou trincheiras de certa profundidade, que eran cavados para comprobar a cantidade de ouro que contiña o terreo antes de pasar á súa explotación.
Desde alí hai que retornar de novo ao cruzamento para seguir pola pista da dereita en dirección á mina do Covallón, situada a uns trescentos metros de distancia. A explotación romana do Covallón, consiste nunha gran focha aberta na montaña e cuxas paredes chegan acadar, na súa parte máis elevada, uns sesenta metros de altura. Ten unha lonxitude de 150 metros e unha anchura duns corenta.
Na parte inferior da mina e sobre a parede rochosa frontal, apréciase unha galería de prospección e xusto ao lado outra, pero de explotación. É posible que esta última galería tivese saída ao exterior e que a través dela fose guindado todo o cascallo procedente da escavación do Covallón, que se atopa depositado ladeira abaixo da montaña. Nun lateral da mina habilitouse un carreiro para facilitar o acceso ao interior desta espectacular explotación.
Continuamos a ruta, agora en descenso, bordeando a mina e o vertedoiro do Covallón ata chegar á altura da explotación mineira do Vogo, onde se aprecia un corte no terreo duns cen metros de longo por trinta de ancho e unha profundidade comprendida entre os catro e os oito metros.
Unha parada en Louxadelas
A ruta segue en descenso pola pista principal, ao longo de douscentos metros, ata a aldea do Vogo, e despois hai que torcer á dereita cara ao lugar das Portas, que se atopa a unha distancia de trescentos metros. Nas Portas hai que seguir por unha pista asfaltada, á dereita, para chegar un quilómetro e medio despois á aldea de Louxadelas.
Antes de continuar coa camiñada, é recomendable facer unha breve visita a esta pequena vila de alta interese etnográfico e que aínda conserva en bo estado a súa arquitectura tradicional. Destacan varios sequeiros repartidos ao redor da localidade e que foron testemuñas dunha gran actividade relacionada coa recollida da castaña.
O percorrido segue por asfalto durante medio centenar de metros para a continuación saír á estrada que leva a Vila do Mato e Soutordei. Hai que desviarse á dereita en dirección Soutordei e camiñamos por este viario durante cincocentos metros ata chegar de novo ao momento de inicio da ruta, despois de ter percorrido un total de 4,7 quilómetros.