Entre castros e rastros de mamuts

carlos roda, francisco albo MONFORTE / LA VOZ

O Incio

Unha ruta que segue camiños tradicionais une a aldea de San Miguel co castro de Góo

03 may 2019 . Actualizado ás 22:03 h.

Varios camiños tradicionais foron durante moito tempo paso obrigado para ir desde A Cruz do Incio a Rubián, Oural e Samos, pasando polas terras de Góo, Santa Cristina do Viso e Buxán. Estes antigos viarios conserváronse ata hoxe en aceptables condicións e mostran os efectos da erosión causada durante séculos polo paso de persoas e animais. Unha boa parte dos seus tramos seguen usándose para acceder a leiras e terras de cultivo. Ofrecen un gran interese para o sendeirismo grazas ás atractivas paisaxes que atravesan e aos seus valores etnográficos e arqueolóxicos. Unha ruta de pouco máis de dous quilómetros permite coñecer boa parte deles.

O percorrido empeza na aldea de San Miguel, na parroquia de Santa Cristina do Viso. Unha vez á altura da localidade hai que camiñar pola estrada en dirección a Buxán uns trinta metros e despois tomar unha pista que aparece a man dereita. Ao cabo dun centenar de metros podemos ver unha antiga alvariza de considerable tamaño, pertencente á antiga Casa do Bataneiro. A continuación chégase a un cruzamento de camiños, onde se atopa un lavadoiro e a fonte de Buxán. Agora é preciso desviarse polo viario da esquerda, denominado Camiño dá Fonte, en dirección a Buxán.

Entrada á canteira

Uns cen metros máis adiante aparece á dereita do camiño un enreixado metálico que dá acceso ás vellas canteiras de pedra calcaria da localidade. Neste lugar, que se usa hoxe como zona de escalada, descubriuse en 1961 o único fósil de mamut achado ata agora en Galicia. Seguimos a ruta durante uns 150 metros ata chegar á altura das ruínas da Casa de Saavadra, situada á dereita do camiño e practicamente tapada pola maleza. Foi unha casa nobre de gran relevancia e estivo relacionada coa Casa Grande de Romariz. Encostada á vivenda e no interior da propiedade está unha capela dedicada a Santiago. A súa construción é moi similar á do pazo de Dompiñor polas súas formas redondeadas.

Uns metros máis adiante e en fronte da casa anterior está a do Bataneiro, tamén coñecida por Casa do Cura. O párroco de Rendar foi o seu último inquilino. Tamén debe o seu nome a que esta casa posuía un batán, situado na arroio de San Miguel e actualmente desaparecido. Hoxe está invadida pola maleza e en estado ruinoso.

Seguidamente o camiño ascende atravesando o núcleo de Buxán e sae á estrada que leva a Oural. Hai que virar á esquerda e camiñar polo asfalto uns 50 metros, ata chegar á altura do Museo dá Pedra de Buxán. No lateral dereito da vivenda arrinca o camiño que leva a Goó, polo que temos que seguir.

Camiño de Tras dás Airas

Ao longo duns trescentos metros, o camiño perde altura pasando por Sabugueiros, logo vira á dereita e comeza o ascenso en dirección á parte alta da aldea de Goó. Neste último tramo, o viario recibe o nome de Camiño de Tras dás Airas.

No quilómetro 1,1 chégase a un cruzamento de camiños. O primeiro da dereita dá acceso a praderías e leiras de cultivo e é coñecido por Camiño dás Agras. Hai que desviarse polo segundo camiño -o máis profundo-, chamado Camiño dá Estrada. Percorridos uns seiscentos metros deixamos este viario e collemos o da esquerda, chamado Camiño do Medorro. Uns trescentos metros máis adiante sáese a unha pista de terra. Viramos á esquerda e camiñamos por ela medio quilómetro ata chegar ás estribaciones do castro de Goó. Unha senda á nosa dereita, duns douscentos metros, leva á cima do asentamento. Coñecido polos veciños como A Roda do Castro, ten un recinto semicircular duns 43 metros de diámetro e estaba defendido por dúas murallas separadas por un foso. A muralla externa e a parte superior do castro atópanse moi alterados debido aos labores agrícolas.

DESDE A Cruz DO INCIO

Hai que saír da Cruz do Incio, pola estrada que leva a Rendar e Oural. No quilómetro 7,3 é preciso tomar un desvío á dereita para San Miguel e Santa Cristina. San Miguel atópase a uns douscentos metros deste desvío