Creo que aínda non son moi consciente do que pasou. Non creo que xa non esteas, que che haxas ir. Non me podo chegar a crer que a última vez que che vin, fose con máscara e a distancia. Sigo sen crerme que non vai haber unha última vez que me digas que eu son a túa princesa, Vero a túa nena bonita e Paula e Marta as túas princesitas. Non son capaz de imaxinarme un verán sen esas cálidas noites onde nos repetías unha e outra vez as mesmas historias, esas tardes de sobremesa onde nos contabas aos teus netos e fillos como pode chegar a ser a vida. Tampouco me creo que non vaia a volver ver como lle fas carantoñas a Xabi, para que se ría, como fixeches sempre con todos nós, os teus netos. Cústame crer que non vas volver ao barco, con todo o que che apaixonaba e, volver dicir, que foi unha «moi boa compra». Non son capaz de comprender que non imos ter unha última comida familiar, na que esteamos os dezaseis máis os cachorros de Xabi. Non me creo que non che vaia a volver oír chamar á miña nai «Evita» nin que nunca máis nos digas a Edu e a min a sorte que temos de ter unha nai como ela. Tampouco que non volva oírche como me dicías, despois dunha charla, «xa verás Elsita, cando vaias crecendo darasme a razón». Pero a realidade é que é certo. Quedáronse moitas cousas por dicirche, gustoume que soubeses que saquei un nove en filosofía, porque aínda que pareza unha bobada, todas as clases que teño en filosofía e gústanme, lémbranme a ti. Se que non hai frase de filósofo que estudo, que o teu non saibas.
Gustoume ir a Monforte contigo. Sei que che facía moita ilusión levarnos, sempre tiveches moi claro cales son as túas raíces e querías ensinarnos todo. Oxalá haber ido e escoitarche durante moito moito tempo por todo o que tiveches que pasar. Fuches un claro exemplo de esforzo, superación e forza, supoño que iso último llo pasaches ti nos xenes a mami.
Gustoume ir a todos os restaurantes posibles, sendo xa maior de idade, para que me ensinases as diferenzas de cada viño. Gustoume que me contases máis veces a vocación que tiñas por ser médico e o teu gran interese polo medicamento. Aínda que ti non o puideches cumprir, o teu espírito médico viuse reflectido en tío Tato, tío Nacho e tía Ana. Gustoume pasear un día de Nadal por Sanxenxo, para que, ao chegar á zona do porto, volvésesnos contar a historia de cando lle colliches unha gaivota a Edu, o neto maior. Ata me gustou escoitar como discutiades Tata e ti por calquera bobada. Pasábasevos aos cinco minutos, e ti non tardabas nada en restarlle importancia e chancear con iso. Gustoume seguir escoitándoche, porque todo o que dicías tiña un sentido e unha lóxica. Sen ningunha dúbida, es unha das persoas máis intelixentes que coñecín na miña vida. Es grande avó, Pepe, como queriamos que che chamásemos. Admíroche. Todo o que conseguiches ao longo da túa vida, gañáchelo a pulso. E iso é co que quedo, co xeito na que nos querías e en todo o que puiden aprender contigo ao lado. Non me vou a esquecer nunca dunha última chamada na que me dixeches «Elsiña, á fin e ao cabo eu xa vivín moito, agora toca que sexades vós quen aproveitedes a vida e gocedes, porque aínda que pode ser dura, é marabillosa». quedo con iso, e con moito máis. Tampouco me deu tempo a dicirche o moito que che quero. Cóidame, por favor, desde onde esteas,
Grazas.
Elsa Estévez Vázquez (unha das túas netas).