«A sexta condesa de Lemos tivo moito poder na corte de Felipe III»

A historiadora monfortina Manuela Sáez dará o 6 de setembro no Centro do Viño dá Ribeira Sacra unha conferencia sobre «A saga feminina da casa de Lemos», coa que pretende axudar a divulgar o coñecemento de varias importantes figuras históricas pouco lembradas na actualidade. A charla ofrecerase a partir das oito da tarde.

-Que período histórico abarca o asunto da súa conferencia?

-Falarei sobre varias mulleres da familia condal de Lemos que viviron entre os séculos XVI e XVII. Cíngome a esa época porque os condes de Lemos como tales empezan a existir no século XVI. É a partir dese período cando o título se fai hereditario. O que había antes eran señores de Lemos e algúns deles foron chamados condes, pero o título non se herdaba. Doutra banda, desa etapa histórica temos moita máis información que doutras, porque a familia dos Castro chegou a ocupar por entón un papel moi importante.

-O personaxe feminino máis coñecido desa época é o da sétima condesa, Catalina da Porca.

-É un personaxe de moito interese para Monforte porque fundou o convento de Santa Clara e fixo outras moitas cousas, pero como figura histórica creo que é máis importante a sexta condesa, Catalina de Zúñiga e Sandoval, que foi unha muller con moito poder e influencia. Foi conselleira do seu marido, Fernando Ruiz de Castro, que foi vicerrei de Nápoles, e tamén do seu fillo o sétimo conde, Pedro Fernández de Castro. Tamén aconsellou moito ao seu irmán Francisco de Sandoval, o primeiro duque de Lerma, que foi valido do rei Felipe III e un dos personaxes máis poderosos do seu tempo. Cando se lle morreu a muller, levou á súa irmá con el á corte para que estuvierse preto dos reis. Ela era unha muller moi culta, con moitos coñecementos de política e da situación do mundo nesa época, e as súas opinións eran tidas moi en conta.

-Falará tamén doutras figuras históricas?

-Centrareime sobre todo nestas dúas por ser especialmente importantes, pero tamén penso mencionar a outras mulleres da casa de Lemos que tiveron un papel histórico destacado. Por exemplo, Ana Francisca de Borja, a esposa do décimo conde, que foi vicerrei do Perú. Ela foi a primeira muller que gobernou ese territorio, porque o seu marido lle cedeu o mando por un tempo mentres el estaba ocupado nos conflitos bélicos que se produciron nesa época no virreinato, que non só abarcaba o actual Perú, senón tamén outros países suramericanos. Estas mulleres tiveron moitísimo peso histórico, porque dun xeito ou doutro condicionaron o comportamento dos seus maridos, fillos ou irmáns, que foron uns personaxes de enorme influencia. Son importantes non só para a historia de Galicia e de España, senón tamén para a de Italia, América Latina ou mesmo as Filipinas. Hai que lembrar que o sétimo conde presidiu o Consello de Indias, que exercía autoridade sobre todas as posesións españolas de América e o Pacífico.

-A conferencia basearase en datos históricos inéditos?

-Si, porque para preparar este traballo utilicei varios documentos -como cartas privadas da sexta condesa de Lemos- que localicei en diversos arquivos históricos e que nunca se publicaron. Levo máis de 35 anos recollendo e transcribiendo moitos documentos relacionados coa casa condal de Lemos que agardo que poidan ser aproveitados por outros investigadores. Só a vida da condesa Catalina de Zúñiga merecería un libro, pero agora non me vexo con capacidade para escribilo eu.

---

---

---