A delimitación inclúe a chaira e o Concello estuda ir a un contencioso
01 mares 2021 . Actualizado ás 18:09 h.A declaración do Colexio da Compaña como Ben de Interese Cultural (BIC), acordada de forma definitiva no último Consello da Xunta, podería dar pé á presentación dunha demanda xudicial. O Concello de Monforte estuda acudir aos tribunais por considerar excesivo o ámbito da delimitación. «A decisión [da Xunta] é firme e so nos quedaría ir a un contencioso. É unha posibilidade que se está a valorar cos servizos xurídicos do Concello», sinala o alcalde José Tomei. As discrepancias débense á inclusión da chaira da Compaña, de titularidade municipal, no BIC cuxo decreto aprobou o pasado xoves o Goberno galego.
O Concello presentou no seu día unha serie de alegacións para que fose revisado o alcance da declaración que figuraba no informe previo da Dirección Xeral de Patrimonio Cultural, que en xullo do 2019 activou o procedemento para a declaración do Colexio da Compaña como ben cultural. A delimitación de partida non só incluía o edificio monumental. Tamén tiñan cabida nela as leiras e instalacións deportivas existentes no seu recinto, a propia chaira da Compaña e as edificacións particulares situadas na súa contorna máis inmediata.
As alegacións tivéronse en conta parcialmente. Segundo informa o Concello, do BIC que aprobou o Consello da Xunta desapareceron as vivendas da zona e as instalacións deportivas pertencentes ao colexio. «Pensamos que catalogar como BIC un pavillón de bloques e uralita estaría fóra de lugar», explica o alcalde. Polo que respecta ás casas situadas na contorna, Patrimonio aceptou -como suxerían as obxeccións municipais- que xa era suficiente a protección que establece para eles no plan especial do conxunto histórico. Non se aceptou, con todo, a solicitude de deixar a chaira da Compaña fose do expediente.
Sentenzas anulatorias
«Os acordos dun goberno poden ser legais ou ilegais. Hai sentenzas que os invalidan, total ou parcialmente. Eu non digo que este sexa o caso, pero a declaración está suxeita a recurso xudicial e vaise estudar presentalo», di Tomei. Ao goberno local non parece preocuparlle que o escenario habitual das actuacións das festas patronais pase a ser un ben cultural. «Tamén se fan festas no Obradoiro», apunta respecto diso Tomei. Os temores diríxense máis ben ao impacto do BIC sobre as obras que poidan resultar precisas en servizos municipais que, como a rede xeral de saneamento, discorren baixo a chaira situada na parte frontal do Colexio da Compaña.
«Para determinado tipo de actuacións -engade o alcalde- a declaración podería traer inconvenientes». Desde a óptica municipal, resulta excesivo asignar a catalogación de ben cultural a un espazo que ata comezos da pasada década dos sesenta era un campo de terra que servía de escenario ás transaccións de gañado os días de feira. «O pavimento de pedra que ten agora e de comezos da década dos setenta», subliña Tomei.
Segundo detalla o expediente de declaración do BIC, o colexio «preside a chaira de espazo público denominada Campo da Compaña», nuns terreos que segundo a documentación histórica situaríanse «no camiño que o unía directamente coa vila de Monforte e que, a través da ponte de San Lázaro, desembocaba na ermida do mesmo nome».
O plan especial evitou que entrasen na declaración todas as casas da Compaña
O mapa inicial do BIC tiña un alcance sensiblemente maior do que recolle o decreto aprobado polo Consello da Xunta. A delimitación de partida incluía o pavillón existente na traseira do colexio, os campos de fútbol e a parte da antiga horta que linda co estacionamento do Parque dous Condes. A alegación municipal que pedía que se retirase a ese último espazo a consideración de ben cultural buscaba precisamente evitar posibles incompatibilidades co uso como aparcadoiro dos terreos que no seu día pertenceron aos Escolapios.
Patrimonio tivo en conta esta solicitude e tamén accedeu a desligar do BIC as vivendas e parcelas situadas na contorna do Colexio do Cardenal, cuxo control consideraba prioritario para garantir a percepción e valoración do edificio monumental. De ter prosperado esa delimitación, que se barallou cando aínda non estaba en vigor o plan especial de protección do conxunto histórico, o ben cultural afectaría a todas as casas da Compaña, desde as proximidades de Correos ata o paseo de Lugo, incluída a zona de terrazas.
Outras tres cales
No primeiro mapa do BIC tamén entraban vivendas situadas na confluencias con Duquesa de Alba e Carude, e en Acea Nova, rúa que limita coa preto do colexio. «Aquela delimitación pareceunos excesiva e por iso alegamos. Non estamos de acordo con que se mantivese a explanada como BIC e imos valorar a presentación do contencioso, porque a nosa obriga é defender os intereses do Concello», afirma o alcalde.