Algueira erradica estes produtos fitosanitarios en trece hectáreas repartidas entre Doade e Abeleda
07 mares 2020 . Actualizado ás 16:29 h.A sección en España do Fondo Mundial para a Natureza editou no 2016 unha exhaustiva guía de boas prácticas en viticultura. Mellorar as condicións ambientais do viñedo, subliñan os autores, non só implica beneficios desde o punto de vista da ecoloxía. Tamén é a clave para conseguir os viños de calidade diferenciada dos que depende a supervivencia de espazos vitícolas cos condicionantes da Ribeira Sacra. Aquel manual presentábase baixo o lema de «Misión posible». Desde esa mesma perspectiva, hai adegas que se puxeron ao choio para erradicar o herbicida nas viñas en bancales.
As motoazadas van e veñen estes días polas estreitas fileiras que suxeitan as cepas na pronunciada pendente de Carballocovo. Situada na parte alta da ribeira de Doade, na antesala do canón do Sil, a ladeira dá nome ao viñedo máis coñecido de Algueira. Cada dous anos, a terra remóvese antes da primavera cunhas máquinas roturadoras cuxa anchura non chega aos trinta centímetros. «As máquinas cavadoras non son moi caras, pero hai que empurralas. Fan falta brazos», di o adegueiro, Fernando González.
Algueira é un das tres adegas galegas adheridas á nova asociación Futuro Viñador. Os integrantes dese colectivo -ao que tamén pertencen Guímaro e Zárate- asumen a obrigación de implantar nos seus viñedos prácticas vitícolas respectuosas co chan. Tamén aspiran a ser un altofalante que contribúa á súa adopción por parte doutros produtores. Para Fernando González, a misión é perfectamente posible. «Nós estamos a cavar con maquinaria adaptada ao terreo 50.000 metros en Doade e 80.000 en Abeleda. Facelo nunha hectárea de viñedo non é ningunha ruína», opina o adegueiro.
Maior sensibilidade
A preocupación sobre o impacto ambiental do emprego de herbicidas vén de lonxe. Desde que a Organización Mundial da Saúde puxo o punto de mira no glifosato, principio activo dos máis utilizados en Galicia, a sensibilidade sobre os problemas derivados do uso deste tipo de fitosanitarios vai en aumento. Xa non é só unha aspiración de colectivos ou produtores ecoloxistas. Medio Rural, a través da Estación de Viticultura e Enoloxía de Galicia, promove dun tempo para acó xornadas técnicas sobre o mantemento de chans en viñedo sen o recurso aos herbicidas.
Os labores de cava recuperáronse nos viñedos de Algueira na colleita do 2018. Cada dous anos, a terra volve removerse e tápase cunha cuberta de toxos que fai de abono e herbicida natural. Para completar o control das malas herbas, hai que realizar rozas con certa regularidade. Os resultados parecen compensar, en todo os sentidos, o investimento en man de obra. «O cambio é bestial. Os chans están vivos e nótase nos viños. Modifícase moito o ph e teñen outros aromas» di Fernando González.
Un obxectivo non sempre compatible co prezo da uva
A mecanización é factible nos novos viñedos que acondicionaron nos últimos anos adegas de Ribeira Sacra en chairo ou ladeiras menos pronunciadas. Non sucede o mesma nas zonas de viñedo máis antigas, as que ilustran a singularidade desta denominación de orixe. A estreiteza dos bancales nesas ladeiras condiciona o emprego de maquinaria e esixe un importante esforzo por parte dos traballadores que a manexan. Nesas condicións, a erradicación do herbicida é unha aposta que comporta importantes custos.
Roberto Regal aposta desde hai tempo por unha viticultura respectuosa cos chans no seu proxecto Enonatur. «Nos últimos anos están a medrar as viñas que se rozan, se tapan con palla ou nas que se aplica unha cuberta vexetal. A xente que empeza o ten clarísimo. Saben que é a forma de facer bos viños, diferentes e salubres», sinala o enólogo chantadino. A clave, suxire Regal, é se ese obxectivo é compatible cun prezo medio de 1,30 euros quilo de uva.
«É posible apoiar a economía local e ter un xesto co medio ambiente con algo tan habitual como descorchar unha botella de viño. Pero só se se produciu con uva que segue boas prácticas agrícolas haberá futuro para esa actividade no seu viñedo de orixe», avisa o manual editado polo Fondo Mundial para a Natureza.