O bosque do Courel é o primeiro da Península que recibe un certificado de servizos ecosistémicos polo seu valor ambiental
29 ene 2020 . Actualizado ás 15:00 h.A Devesa dá Rogueira é o primeiro bosque da península Ibérica que conta cun certificado de servizos ecosistémicos, un selo de ámbito internacional que acredita que a súa conservación axuda ao mantemento da biodiversidade e ten un efecto beneficioso para o medio ambiente e a sociedade. O certificado, recoñecido polos gobernos central e autonómico, foi concedido á comunidade de montes veciñais de Rogueira e Cabana -propietaria do soado bosque do Courel- e deberá renovarse cada ano mediante unha auditoría.
O proceso de tramitación deste selo foi realizado de forma desinteresada pola consultora forestal Asefor. Manuel Beiro, un dos responsables da firma, sinala que a obtención deste certificado «é o recoñecemento dun servizo que a comunidade de propietarios do bosque está ofrecendo á sociedade sen recibir ningunha compensación económica». A comunidade de montes -continúa Beiro-, só utiliza unha pequena parte dos terreos da Devesa dá Rogueira como pasto para o gando. «As actividades que se poden realizar nesa zona están restrinxidas polo feito de pertencer á Rede Natura e vos donos non obteñen ningún outro beneficio», explica. «Ademais de contribuir á defensa da bioversidade conservando un bosque que é unha reserva botánica de enorme valor, os propietarios permiten que o lugar sexa visitado gratuitamente en vez de pechalo por completo e cobrar unha entrada por velo, algo que poderían facer se quixesen», agrega.
Apoio económico
Pero o certificado non supón só un premio ou un recoñecemento moral, indica doutra banda Manuel Beiro, xa que se pretende que axude á comunidade de propietarios do bosque a obter unha compensación económica polo seu labor. «Ou que hai que facer agora é buscar ou que se pode chamar ‘compradores' deste servizo, é dicir, buscar ou apoio de empresas privadas e fundacións para que contribúan con doazóns económicas aos traballos de xestión e conservación do bosque», sinala. «A empresas que presten axuda poderán facelo constar na súa publicidade e utilizar ou selo que acredita ou certificado de servizos ecosistémicos», engade.
Para obter este selo é preciso pasar por unha auditoría a cargo dunha empresa especializada, que no caso da Devesa dá Rogueira foi unha firma estadounidense. O certificado é coñecido polas siglas FSC, iniciais en inglés do Forest Stewardship Council ou Consello de Administración Forestal, unha organización non gobernamental que ten a súa sede europea na cidade alemá de Bonn.
Os certificados FSC poden ser concedidos por cinco tipos diferentes de axuda á conservación dos ecosistemas: mantemento da biodiversidade, coidado das augas, protección dos chans contra a erosión, fixación do dióxido de carbono e servizos recreativos de achegamento á natureza para a cidadanía. O que foi outorgado á Devesa dá Rogueira non é só o primeiro que se concede á conservación da biodiversidade dun bosque no territorio ibérico, senón tamén un dos primeiros de Europa. Os técnicos de Asefor só coñecen o precedente dun bosque de Italia -na rexión de Lombardía- ao que foi outorgado recentemente este distintivo.
«Un fito histórico para o mundo forestal galego»
A tramitación dun certificado FSC para a Devesa dá Rogueira expúxose por mor da necesidade de elaborar un plan de ordenación para o monte comunal de Rogueira. «É unha iniciativa que xurdiu un pouco por casualidade, porque na nosa empresa hai xente que ten contacto coa comunidade de propietarios, e propuxémoslles intentar conseguir este certificado ao mesmo tempo que se preparaba o plan de ordenación», explica Manuel Beiro.
Os reponsables de Asefor consideran a concesión deste selo como «un fito histórico para o mundo forestal galego». A iniciativa, ao seu xuízo, pode servir de exemplo para que outras comunidades de montes de Galicia consigan este tipo de certificados polo seu papel ambiental e obteñan axudas económicas. «Trátase de abrir o melón para que haxa máis fontes de ingresos no rural», di Beiro, quen sinala ademais que a posesión deste certificado suma puntos á hora de solicitar subvencións á Xunta.
Unha xestión adecuada
A consultora Asefor sinala que os membros da comunidade de montes de Rogueira son conscientes do valor ambiental deste bosque e que desde hai tempo realizan unha xestión compatible coa conservación da biodiversidade deste espazo. Á dereita, vacas dun rabaño de raza asturiana de montaña que foi creado fai poucos anos polos propietarios do bosque para manter os seus arredores limpos de maleza e reducir o risco de incendios