A ruta dos Cóbados de Belesar destaca na Ribeira Sacra polo seu singular interese histórico e paisaxístico
09 dic 2019 . Actualizado ás 10:28 h.O antigo camiño dos Cóbados de Belesar, no municipio do Saviñao, formou parte ao parecer dunha vía romana secundaria ligada á principal, que unía Astorga con Braga e foi construída entre os séculos I e IV. Tamén é un tramo do Camiño de Inverno e da Ruta dá Ribeira Sacra do Miño. O sacerdote Diego de Guzmán, que peregrinou a Santiago en 1610 por encargo do rei Felipe III, anotou no seu diario que as costas deste camiño parecéronlle «das peores que hai en España». Hoxe este camiño constitúe unha ruta de sendeirismo de especial interese polo seu gran valor histórico e paisaxístico.
O inicio do itinerario atópase na localidade de Diomondi, coñecida pola súa valiosa igrexa románica de San Paio, á que está encostada o antigo palacio de verán dos bispos de Lugo, onde está previsto habilitar un albergue público do Camiño de Inverno. Antes de empezar a camiñada merece a pena deterse a observar este importante conxunto histórico. A igrexa -construída no ano 1170, segundo unha inscrición que se conserva no dintel da porta principal- é un magnífico exemplo de románico compostelán no que destaca a rica decoración escultórica da súa portada, onde se combinan motivos de tipo vexetal e xeométrico con figuras de seres mitológicos. O templo pertenceu orixinalmente a un mosteiro cuxos orixes foron vinculados pola tradición ao bispo Odoario, unha figura destacada do século VIII. Ademais destes edificios monumentais, en Diomondio consérvase nun interesante de conxunto de hórreos.
Peto de ánimas
O percorrido empeza na estrada que une Diomondi coa localidade de Montecelo. Ao cabo duns cen metros hai que desviarse á dereita para tomar o Camiño de Inverno en dirección a Belesar. Uns douscentos metros máis adiante, a ruta pasa polo lugar da Portela, onde -á altura dun cruzamento de camiños- atópase un notable peto de ánimas encaixado nun muro de pedra. A peza consta de dous corpos construídos en pedra de cantería. O inferior está formado por un pedestal que sustenta unha hornacina que en tempos deu acubillo a unha imaxe relixiosa hoxe desaparecida. Unha cruz, tamén de granito, remata esta pequena construción cuxo estado de conservación é bastante deficiente.
Continuamos a camiñada durante medio quilómetro máis. Neste tramo aparece á nosa dereita o castro da Portela. Trátase dun asentamento castrexo de reducidas dimensións, non chegando a superar os cincuenta metros o conxunto dos seus dous recintos. Na parte orientada ao noroeste quedan os restos dalgunhas dos seus defensas e muros. Atópase cuberto de maleza e dun frondoso bosque mixto con predominio de carballos. A partir de aquí a pendente empeza a incrementarse. O camiño discorre moi encaixado no terreo e xa se aprecian varios tramos empedrados de forma parcial. Máis adiante o camiño inicia un trazado con tres cóbados para suavizar a pendente e facela máis levadía.
Antigo empedrado
Este tramo final é que recibe propiamente o nome de Cóbados de Belesar. Está cuberto dun empedrado de tipo tradicional practicamente ata o final do percorrido, a beiras do Miño. Nos últimos trescentos metros o bosque ábrese e os carballos son substituídos por amplas terrazas de viñedos. As vistas nesta parte do camiño son espectaculares. Ao fondo e a beiras do río Miño xa podemos ver os dous núcleos que conforman a localidade de Belesar, repartidos en ambas as marxes e pertencentes aos municipios do Saviñao e Chantada.
Belesar está no quilómetro dous do percorrido total da ruta. Deste pobo fluvial hai que destacar a súa arquitectura popular. Pintorescas vivendas de cantería e belas galerías de madeira levántanse xunto ás súas estreitas ruelas. A localidade conta cun embarcadoiro, de onde parten os catamaráns que percorren a ruta fluvial do río Miño polo encoro dos Peares. Alén do río, o Camiño de Inverno continúa o seu percorrido por terras de Chantada en dirección á serra do Faro e aos municipios de Rodeiro e Lalín.
Desde escairón
Hai que saír da capital municipal do Saviñao pola estrada C-533 en dirección a Chantada. No quilómetro 3 desviámonos á esquerda para Diomondi, que está a catro quilómetros deste desvío