«O geoparque acaba de empezar e agora hai que saber vendelo»

Francisco Albo
francisco albo QUIROGA / LA VOZ

LEMOS

Juan Carlos Gutiérrez-Marco colabora como asesor científico en cuatro geoparques de la Unesco
Juan Carlos Gutiérrez-Marco colabora como asesor científico en catro geoparques da Unesco FOTO CEDIDA

Membro do comité científico do grupo Montañas do Courel, Juan Carlos Gutiérrez-Marco dará unha charla divulgativa en Quiroga

31 may 2019 . Actualizado ás 15:37 h.

Natural de Rábade, Juan Carlos Gutiérrez-Marco traballa como investigador no Consello Superior de Investigacións Científicas e forma parte do comité científico do geoparque Montañas do Courel. Ás 20.00 horas de hoxe dará unha conferencia na Casa de Cultura de Quiroga sobre «Tempo e vida en Éraa Paleozoica», dentro das actividades programadas para celebrar a Semana dos Geoparques Europeos. Gutiérrez-Marco tamén colabora como asesor nos geoparques da Costa Vasca -en Guipúzcoa-, Molina-Alto Corte -en Aragón- e Villuercas, en Estremadura.

-De que tratará a súa conferencia ?

-Será unha charla dirixida a un público xeral sobre as orixes xeolóxicas do territorio do geoparque, que nun 90% está formado por rocas paleozoicas mariñas. Pretendo explicar esta historia desde o principio dunha forma sinxela e dar unha idea da evolución xeolóxica e biolóxica deste territorio durante centos de millóns de anos.

-Agardaba que a Unesco recoñecese o geoparque Montañas do Courel ao primeiro intento?

-Tiña a convicción de que ía haber este recoñecemento polos grandes valores naturais e culturais que ten o territorio e polo traballo que se fixo desde o grupo de desenvolvemento rural Ribeira Sacra-Courel. Fixérono ben de verdade aínda que había bastantes dificultades. Foi unha oportunidade que se soubo aproveitar, porque este é agora o primeiro geoparque do noroeste ibérico e o que dá primeiro dá dúas veces. Tamén está en proxecto a creación do geoparque de Ortegal, que ten unhas formacións xeolóxicas moi diferentes, pero esta iniciativa atrasouse un pouco e a de Montañas do Courel tomou a dianteira.

-Que papel desempeñou neste proceso?

-Non participei directamente, pero colaborei facilitando algúns contactos e suxerindo iniciativas. Unha das cousas nas que axudei consistiu en pór en contacto ao GDR Ribeira Sacra-Courel con Artur Sá, coordinador científico do geoparque portugués de Arouca. Por certo, foi el quen ideou o nome de Montañas do Courel. Artur Sá forma parte do comité de geoparques da Unesco e polo tanto coñece moi ben as denominacións destes territorios en todo o mundo. Non hai ningún outro geoparque que leve no seu nome a palabra «montaña», aínda que é algo moi sinxelo e efectivo, e a súa proposta foi aceptada.

-Que cre que hai que facer agora, unha vez logrado o reconcimiento da Unesco?

-O geoparque acaba de empezar e agora o que importa é saber vendelo, devandito sexa entre comiñas. Hai que facer todo o posible para que se converta nunha ferramenta ao servizo do desenvolvemento deste territorio. Pódense seguir exemplos como o do geoparque de Arouca, que conseguiu que unha rexión esquecida e marxinada de Trás-móntesvos coñeza un desenvolvemento espectacular. Alí construíronse unhas pasarelas de madeira para visitar os estratos de cuarzo do río Paiva. Chamáronlle «Livraria do Paiva», porque é como unha librería ou biblioteca na que se pode ler unha parte da historia da Terra. A idea funcionou, o lugar púxose de moda e atrae miles de visitantes. E hai que pensar que os geoparques de España e Portugal contan con espazos propios na Feira Internacional de Turismo de Madrid. O geoparque Montañas do Courel tamén poderá estar agora alí e hai que aproveitar estas oportunidades. Ademais, hai que implicar ao máximo á sociedade e ás empresas locais. Que non pase como nun geoparque de Cataluña e outro de Andalucía onde os donos dos hoteis, segundo puiden comprobar, descoñecen que os seus negocios están dentro dun geoparque.

-Hai uns anos participou no documental O rumoreo das rocas, dedicado ao geoparque da Costa Vasca. Poderíase facer algo parecido no de Montañas do Courel?

-Naturalmente que se pode facer algo así e podería ser de gran axuda para dar a coñecer os valores do geoparque. Pero eu recomendaría facer algo máis accesible que O rumoreo das rocas, que á miña parecer métese demasiado en cuestións que poderiamos chamar filosóficas, como a supervivencia da especie humana, e non se centra moito en presentar os valores do geoparque. Debería facerse algo máis atractivo e sinxelo, cun estilo máis empático. Como o de Jesús Calleja, que precisamente agora está gravando un programa na serra do Courel.