O único letreiro que indicaba o nome deste curso de auga desapareceu hai anos sen ser substituído
07 feb 2019 . Actualizado ás 05:00 h.A imaxe situada sobre estas liñas, tomada a principios da década de 1990, ten certo valor histórico por reflectir o único letreiro que indicaba a presenza do río Asma ao longo dos seus vinte e cinco quilómetros de curso. O sinal, desaparecida hai anos, atopábase na Ponche Nova de Chantada, que forma parte da antiga estrada N-540. Na actualidade non hai neste lugar ningún letreiro que indique o nome do río.
Non é un caso único, xa que en niguno das paraxes nos que a Asma se cruza ao longo do seu percorrido con diversas estradas -como as pontes de Abelairas, Agrelos, Asper, Burgás, Esmoriz, Rubiás ou Seixo, entre outros puntos- hai un letreiro que especifique o nome do río. Esta singular ausencia contrasta co feito de que outros ríos menos importantes da comarca -o Búbal e o Bubaíño- si están sinalizados con letreiros, aínda que os nomes están escritos incorrectamente porque carecen de taches.
Nomes de parroquias
A falta total de sinalización tamén resulta especialmente rechamante se se ten en conta a notable importancia histórica deste río, que dá o seu nome a catro parroquias do municipio de Chantada -Santa Cristina, San Fiz, Santa Uxía e San Xurxo- e a unha de Carballedo, a de Santa Cristina de Asma. O nome tamén ten unha forte presenza no municipio de Taboada. Segundo estudos realizados polo falecido historiador e arqueólogo Jaime Delgado Gómez, o nome do río Asma se utilió polo menos desde o século IX para denominar as terras do actual municipio taboadés. Delgado sinalou ademais que o nome de Terra de Asma aparece en diversos documentos datados entre os anos 1198 e 1264 -conservados nos arquivos do mosteiro de Oseira- para aludir a un territorio que comprendía aproximadamente os dos modernos municipios de Chantada e Taboada.
Por estes motivos, os historiadores Claudio Otero e Xosé Méndez -nun artigo publicado neste diario no 2016- avogaron por dar o nome de Asma a un hipótetico novo municipio que podería xurdir da fusión dos tres que compoñen a comarca chantadina. Tamén se considera oriúndo destas terras a Airas Moniz de Asma, un trobador do século XII.
Raíz indoeuropea
A antigüidade da denominación do río, doutra banda, parece remontarse a tempos moi afastados. Segundo o lingüista Edelmiro Bascuas -que o menciona no seu libro Hidronimia e léxico de orixe paleoeuropeo en Galicia-, o nome da Asma pode proceder da raíz indoeuropea ap, que significaría auga ou río, alongada en asp e co sufijo ma. Este mesma raíz, de acordo con este investigador, estaría tamén en orixe doutros nomes de ríos como o Masma, o Limia ou o Porma, en León.