Cantos osos roldan polo Courel?

Francisco Albo
francisco albo QUIROGA / LA VOZ

LEMOS

Un oso pardo en Asturias
Un oso pardo en Asturias Fundacion Oso Pardo

Os investigadores analizan as feces dos animais para realizar o primeiro censo galego da especie

20 sep 2018 . Actualizado ás 16:07 h.

A presenza dos osos pardos na serra do Courel e outras partes da montaña lucense está ben demostrada desde hai tempo, pero ninguén sabe con certeza cantos exemplares penétranse cada ano neste territorio. Os responsables do proxecto Life Oso Courel pretenden realizar por primeira vez un censo destes osos deambulantes baseándose na análise de mostras biolóxicas, o rastreo de pegadas e a obtención de imaxes con técnicas de fototrampeo.

O biólogo Óscar Rivas, un dos especialistas que participan no proxecto, sinala que durante o verán hanse recollido mostras de excrementos de oso en varios lugares do municipio de Folgoso do Courel, algo que se seguirá facendo nos próximos meses. Delas agárdase obter células da epiderme do animal co fin de extraer fragmentos de ADN. «O obxectivo é chegar a identificar os diferentes individuos e facer unha estimación polo menos aproximada do número de exemplares que percorren habitualmente este territorio», explica.

De momento -indica Rivas por outra banda- é moi pronto para saber cando estará realizado este reconto. «Se todo vai ben, para a primavera talvez poidamos ter unha primeira estimación, pero por agora non pódese dar un prazo», engade.

Doutra banda, a análise das feces servirá para coñecer a dieta dos osos e a súa capacidade para utilizar os recursos alimentarios dispoñibles nas distintas épocas do ano, o que será moi útil para desenvolver os plans de conservación da especie. O estudo xa mostrou que os plantígrados que visitan as serras lucenses consumen desde herba ata carroña, pasando por insectos e froitas silvestres, xunto con algúns alimentos non identificables.

Catalogan 192 alvarizas e 174 explotacións apícolas modernas

As actuacións previstas no plan Life comprenden a realización dun inventario dos colmenares tradicionais e modernos no territorio onde se desenvolve o programa. A catalogación das alvarizas ou alvares xa rematou e nela identificáronse un total de 192 construcións. Delas, 132 foron localizadas mediante fotografías aéreas de 1956 e as demais situáronse en traballos de campo. Na mesma área se inventariaron ademais 174 explotacións apícolas modernas, das que 142 estaban rexistradas oficialmente.

Os promotores do plan Life proxectan agora restaurar algunhas alvarizas para que poidan ser utilizadas como recurso turístico e cultural. En canto aos colmenares que están en uso, o proxecto prevé dotalos na súa totalidade de pastores eléctricos para previr os ataques dos osos. Por agora protexéronse cincuenta explotacións. A instalación destas defensas continuará durante o outono.

O territorio no que se desarrollao o plan de conservación -xestionado pola Fundación Ouso Pardo e a Asociación Galega pola Custodia do Territorio, co apoio da Xunta- abarca os municipios do Courel, Quiroga, Pedrafita do Cebreiro, Samos, Triacastela e As Nogais.

Empezan a xerminar os futuros bosques de froiteiros para alimentar plantígrados

Para o outono do 2019 está previsto plantar no territorio do plan Life entre 15.000 e 30.000 cerdeiras silvestres para que ofrezan alimento aos osos que visitan a montaña lucense e aos que poidan instalarse no futuro. As sementes foron recollidas durante os últimos meses en áreas acordadas co Servizo de Montes e na actualidade xa están a xerminar en invernadoiros. Tamén se prevé plantar arbustos de sanguiño -arraclán en castelán-, que producen bayas consumidas habitualmente polos osos.

Nos próximos meses elixiranse as áreas máis adecuadas para realizar estas plantacións, de maneira que formen corredores polos que poidan desprazarse os osos para procurarse alimento. Os responsables do plan Life tamén negociarán acordos cos propietarios dos terreos. «Decidiuse plantar principalmente cerdeiras coa idea de que os donos das terras poidan obter un beneficio económico coa produción de madeira», apunta a este respecto Óscar Rivas.