O PeixeMol, un medidor de caudal deseñado no instituto Daviña Rey , será probado na rede Val de Lemos
22 may 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Un medidor de caudal deseñado no instituto Daviña Rey será utilizado para calcular o volume de auga que circula pola rede de regadío Val de Lemos. O aparello, denominado PeixeMol, aínda se atopa en estado de prototipo, pero xa foi presentado o pasado mes na feira educativa Steamlab, celebrada en Santiago. O astronauta Pedro Duque, visitante da mostra, foi unha das persoas que tiveron ocasión de velo.
O caudalímetro foi creado dentro dun proxecto educativo denominado Hydraula, que se desenvolve actualmente no centro e que comprende numerosas actividades relacionadas coa auga e os ríos. «Para medir os caudais hidrolóxicos hai diversos aparellos profesionais caros e sofisticados, pero pareceunos interesante desenvolver un máis sinxelo, baseado en principios de física que poidan ser ben comprendidos polos alumnos», sinala Amancio Rodríguez, profesor de telemática, un dos docentes que participan no proxecto. No deseño colaboraron tamén María Jesús Casado, profesora de matemáticas, e Lidia Rodríguez, profesora de tecnoloxías da información e deseño de impresión dixital.
O dispositivo baséase no mesmo principio que as básculas de resorte e utiliza un peirao para medir a presión e a velocidade da auga. «A diferenza é que este aparello ten que ser mergullado e mentres está baixo a auga non se pode ver canto encolle o peirao», explica Amancio Rodríguez. «Para solucionar o problema incorporámoslle un freo que permite inmobilizar o peirao cando se comprime por efecto da forza da corrente, e así é posible ver canto encolleu despois de sacar o aparello da auga», engade.
A idea de utilizar o PeixeMol para medir o caudal das canles de regadío foi de Alicia Toirán, presidenta da comunidade de regadores da rede Val de Lemos, que visitou o instituto para dar unha charla dentro do proxecto Hydraula. «Explicounos que o caudal do regadío mídese no punto de saída, pero que non se sabe realmente canta auga circula polas canles porque non se fan medicións en ningún outro lugar», sinala o profesor.
En período de probas
O aparello, polo tanto, podería ser útil para determinar cal é o caudal real en diferentes puntos da rede de regadío e calcular as perdas que pode sufrir. Pero os responsables do proxecto puntualizan que o PeixeMol aínda está en período de probas e que antes de utilizalo nas canles é preciso realizar algunhas experiencias para comprobar o seu grao de fiabilidade e quizais realizar algunhas modificacións no deseño. Se todo vai ben, poderase probar na próxima campaña de regadío, a partir de xuño.
O aparello
utiliza un peirao, seguindo o principio das básculas de resorte
Plans para mellorar o invento ao longo do próximo curso
O prototipo do PeixeMol foi fabricado nunha das impresoras de tres dimensiones de que dispón o instituto Daviña Rey . O deseño correu a cargo dos profesores, que foron explicando aos alumnos as diferentes partes do proceso. Unha vez rematados os planos, os estudantes encargáronse de imprimir e montar as pezas do dispositivo. Á vez aprenderon a realizar cálculos para medir o caudal dunha corrente de auga baseándose nos datos de velocidade e presión.
Os alumnos tamén inventaron un nome para o aparello. Segundo indica Amancio Rodríguez, a idea consistiu en unir os conceptos de peixe e peirao. Como en galego normativo o equivalente de peirao é «resorte», optouse por recorrer en parte á voz portuguesa «mola». O resultado é unha palabra que lembra a ollomol, ollomol en galego.
Os responsables do proxecto precisan que o PeixeMol é «un produto docente» e que a súa función principal é educativa. «Aínda non sabemos ben que tal funciona e non pretendemos que compita cos caudalímetros profesionais», sinalan.
Lectura de datos
No entanto, para o próximo curso está previsto seguir traballando co PeixeMol e introducirlle melloras. Unha delas consistiría en dotalo dun sistema eléctrico que permita ver nunha pantalla o grao de compresión do peirao. Por agora o sistema de lectura é mecánico, como nas básculas de cociña. E tamén se pretende desenvolver un sistema para recibir os datos nunha aplicación de teléfono móbil.
Na imaxe sobre estas liñas, estudantes do instituto Daviña Rey durante o proceso de montaxe do prototipo do PeixeMol.