Desaloxos e tensión en Monforte e A Pobra do Brollón tras catro incendios encadeados
17 oct 2017 . Actualizado ás 05:00 h.Centos de residentes na zona limítrofe entre Monforte e A Pobra do Brollón pasaron en vela a madrugada de onte, entre o fume do lume que ardía no monte e o medo a que as chamas chegasen ás súas casas. Catro incendios consecutivos provocaron o caos nas parroquias monfortinas de Bascós e Chavaga e na de Cereixa, na Pobra do Brollón. En Monforte e os seus arredores sopraba neses momentos un vento intenso que facilita a propagación do lume, pero ninguén sobre o terreo pensou que todos os rebrotes que chegaron despois do primeiro fosen algo casual.
O primeiro aviso de incendio chegou aos servizos de extinción ás oito e media da tarde do domingo. Ardía monte na parroquia monfortina de Bascós. Apareceran chamas na marxe dereita da N-120, sentido Ponferrada, e facía alí saíron catro brigadas forestais e os bombeiros de Monforte, ademais de patrullas das policías local e nacional e da Garda Civil. Aproximadamente dúas horas despois, tíñano practicamente controlado pero saltou outra alerta.
Prendera outro foco no lado contrario da N-120, entre esta estrada e a vila de Chavaga, e a uns catrocentos metros de distancia do primeiro. Practicamente nese mesmo momento chégalle ás brigadas forestais o aviso de que no Saviñao acababa de empezar un incendio xunto ao cemiterio de Escairón. Unha parte das brigadas desprazadas a Monforte márchanse entón a Escairón e as que quedan teñen que dividirse entre o primeiro punto de lume aínda encedido e o novo que ardía con forza.
O terceiro, en Repil
A medianoite, os dous estaban baixo control e bombeiros e brigadistas preparábanse para volver ás súas bases, pero entón empezou a arder en Repil, a uns centos de metros de distancia e xusto no límite entre A Pobra do Brollón e Monforte. Cando os primeiros bombeiros chegaron a ese terceiro foco, o lume queimara unha superficie aproximada de corenta metros de ancho por cen de longo. Ás dúas menos cuarto da mañá, dérono por sufocado.
O alcalde de Monforte, José Tomei, que seguira os labores de extinción sobre o terreo desde o principio, decidiu nese momento marcharse á súa casa. En canto chegou recibiu unha chamada da Policía Local. «Avisábanme -explicaba onte pola tarde- de que había outro incendio entre a vía do tren e ou Alto de Chavaga que avanzaba rápido cara ás casas». Tomei está convencido de que o menos ese cuarto foco de lume non foi provocado por faíscas desprazadas polo vento: «Entre ou foco de Bascós e ese que acababa de saír estaban a estrada e a vía do tren, alguén ou puxo».
Ese lume apareceu na base dunha montaña e avanzou ladeira arriba, empurrado o vento que esa noite soprou en Monforte con refachos de ata sesenta quilómetros por hora. Entre as tres e as cinco da mañá, a situación chegou a ser realmente perigosa para a aldea de Ríos. As chamas eran moi altas e o lume devoraba terreo a moita velocidade. O alcalde decidiu ordenar a evacuación das tres casas de Ríos e doutra máis que está xunto á igrexa de Chavaga.
Algúns dos veciños afectados -ao redor dunha ducia- sacaron documentación, roupa e algúns electrodomésticos das súas casas e metéronos nos seus coches. Outros simplemente saíron co posto e confiando en que finalmente puidesen durmir nas súas casas. O momento crítico durou aproximadamente entre as tres e as cinco da mañá. Nesas dúas horas de angustia, todos os esforzos se centraron en salvar as casas máis expostas ás chamas. Ao final, ningunha propiedade sufriu danos. Nas paredes da igrexa de Chavaga víanse pola mañá as manchas negras que deixaran as chamas. Estiveron moi preto.
Amencer sen perigo
Ao amencer, xa non había ningunha zona poboada en perigo, pero as chamas habíase estendido polos montes ata formarse tres incendios distintos entre Monforte e A Pobra do Brollón. O máis activo era o que nacera dos restos do terceiro foco, o de Repil. A súa fronte avanzou cara á parroquia de Cereixa, na Pobra do Brollón, e a cola cara a Outeiro, en Chavaga. Para cortar a súa progresión cara ás casas de Outeiro, os responsables do dispositivo de extinción utilizaron un buldócer para abrir unha devasa.
Moitos veciños pasaron a noite en vela e pola mañá trataban de axudar aos bombeiros. Como Francisco Manuel Vázquez, que pasara horas vixiando «na aira dá casa e mirando para ou monte». A media mañá e cunha fouce na man explicaba aos integrantes de dúas brigadas desprazadas desde Betanzos por onde podían meter un camión cisterna para apagar un foco que ardía preto da súa casa na Barxa.
Mentres tanto, na veciña parroquia de Cereixa os veciños clamaron toda a mañá contra a escaseza de medios para atallar o lume. Ante o medo de que pasase alí o que sucedera durante a noite en Chavaga, moitos saíron das súas casas con mangueiras domésticas e batefuegos improvisados. Un grupo deles empregou un tractor para improvisar unha devasa de abono no linde dun bosque de carballos que estaba en chamas.
Pola tarde, os responsables do dispositivo de extinción confiaban polo menos controlar antes de que se fixese de noite os dous incendios que ardían en Chavaga.
Dúas estradas cortadas
Os incendios entre Monforte e A Pobra do Brollón obrigaron a cortar dúas estradas durante parte da mañá. Trátase da N-120 e da que une A Pobra do Bóveda. Nos dous casos , a Garda Civil decidiu cortalas durante varias horas porque a fumareda dos incendios reducía moito a visibilidade. A partir de media mañá, a circulación quedou restablecida nas dúas estradas.