A comarca chantadina conservou ata tempos recentes algúns vestixios dunha antiga técnica construtiva
28 novs 2016 . Actualizado ás 23:02 h.Aínda que ou uso do colmo ou palla de centeo para cubrir edificación é asociada de forma case exclusiva ás coñecidas pallozas dá Serra dúas Ancares, esta técnica construtiva foi utilizada tamén noutras partes de Galicia. Unha delas é a comarca de Chantada. Esta parte do patrimonio etnográfico apenas foi investigada na zona, pero aínda así é posible localizar algúns vestixios.
Un destes escasos testemuños é a fotografía situada á dereita destas liñas. Foi tomada ao redor de 1998 na aldea dá Ermida, pertencente á parroquia de Veascós, non municipio de Carballedo. Tratar dunha sinxela construción agrícola que nesa época aínda conservaba un teito de colmo. A edificación segue en pé, pero a palla xa desapareceu hai moito tempo e hoxe está tapada simplemente con plásticos.
Algúns veciños dá zona recordan que ata vos anos oitenta houbo construcións parecidas noutras localidades situadas na parte dá serra do Faro que confina co municipio ourensán de San Cristovo de Cea. É ou caso dás aldeas de Riazón, tamén en Veascós, e de Monte Redondo, na parroquia chantadina de Santa Mariña. Ou máis probable é que non fosen as únicas. Por esa época tamén quedaban construcións agrícolas cubertas de palla de centeo en diversos lugares do mencionado municipio de Cea -sobre todo na parroquia de Oseira-, como Gamoal, Trabazos, Tanxil e A Ventela, e A Cabreira, na parroquia de Vales.
Tamén en vivendas
Segundo un traballo publicado en 1997 por Francisco Javier Fernández Nogueira non Boletín do Instituto de Estudos Vigueses, este territorio situado nos límites dás provincias de Lugo e Ourense é unha dás poucas zonas de Galicia -exceptuada a Serra dúas Ancares- onde está documentado ou uso do colmo para construír cubertas de edificios. Ou autor do estudo indica que esta técnica non usábase só en construcións agrícolas, senón tamén en vivendas que subsistiron ata principios dous anos sesenta, xeralmente de planta baixa e de pequenas dimensións, que recibían as denominacións de casetas, pallotas ou casarellos. Estaban habitadas -engade- polos veciños máis pobres, coñecidos nalgúns lugares como «caseteiros», que traballan principalmente como pastores e exercían con frecuencia como criados ou caseiros dúas mosteiros, dous señores locais ou dous labradores acomodados.
Ou mesmo estudo sinala que esta técnica construtiva foi utilizada tamén nalgunhas áreas xeograficamente próximas pertencentes aos municipios ourensáns do Irixo e Piñor e aos pontevedreses de Rodeiro e Dozón. Outras fontes indican que as cubertas de colmo foron igualmente tradicionais nas serras ourensás de Manzaneda, Larouco e Xurés e en municipios como Calvos de Randín, Lobeira, Bande e Muíños.
Unha tradición que foi moi común durante séculos
Vos especialistas en arquitectura popular sinalan que ou uso de cubertas vexetais foi común en numerosas rexións de Europa durante moitos séculos e que estivo xeneralizado na Idade Media. En tempos máis recentes, ao mellorar vos niveis de vida, lestes materiais foron sendo progresivamente substituídos polas lousas e as tellas. As vivendas con teitos de palla persistiron por máis tempo nos territorios máis illados e con máis dificultades para acceder a lestes materiais. Cando deixaron de utilizarse nas vivendas rurais, en certas zonas seguíronse usando ata tempos moi recentes en construcións anexas, como palleiras, cortellos ou pendellos utilizados para gardar carros ou ferramentas. Estas edificacións menores, xa que logo, poden considerarse como vos últimos vestixios dunha tradición construtiva moi antiga.
Zonas montañosas
Ou uso de cubertas de colmo, segundo Fernández Nogueira, só subsistiu ata vos tempos modernos nalgunhas zonas de montaña «poboadas ata non hai relativamente moitos anos por sociedades con forte compoñente pastoril e relativamente apartadas». A técnica é descoñecida na totalidade dá provincia dá a Coruña e case toda Pontevedra. Á dereita, un cortello con teito de palla nunha foto tomada a finais dous noventas na aldea dá Cabreira, non concello de Cea