Todos os galegos maiores de 60 anos chamados, por primeira vez, á grande estratexia de vacinación fronte ao VRS
ENFERMIDADES
A Consellería de Sanidade e o IDIS inician este venres un ensaio clínico, «Sincigal», para probar a efectividade desta inmunización en máis de 900.000 persoas
29 nov 2025 . Actualizado á 17:25 h.O primeiro bebé que se inmunizou fronte ao virus respiratorio sincitial (VRS) é galego. Ocorreu no 2023, cando a Consellería de Sanidade incluíu esta picada no calendario vacínico. A decisión reduciu en máis dun 90% as hospitalizacións por este virus, culpable das bronquiolitis nos pequenos. Agora, a protección quere ser máis ambiciosa. Este venres ponse en marcha o ensaio clínico Sincigal, aberto a máis de 900.000 galegos maiores de sesenta anos co obxectivo de probar a efectividade de Abrysvo, a vacina contra o VRS. Este virus pode provocar problemas pulmonares graves en pacientes doutras patoloxías crónicas ou de idade avanzada.
A Consellería de Sanidade e investigadores da Fundación Pública Galega Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago de Compostela (IDIS) queren demostrar na práctica a redución de ingresos hospitalarios na poboación galega. Este estudo é un reto maior en termos de participantes que o denominado Galflu, que contou coa participación dunhas 135.000 persoas maiores de setenta anos, o cal tiña como intención probar os beneficios da vacina de alta carga fronte á gripe.
Con esta decisión, Galicia convértese en pioneira a nivel nacional: «Hai certas comunidades autónomas, entre elas Madrid, que optaron pola inclusión da vacina do virus respiratorio sincitial nun corte de idade moito maior ou en persoas institucionalizadas. Ademais, adóitase facer dentro de campaña e non como parte dun ensaio clínico», adianta a doutora Irene Rivero, investigadora do ensaio e pediatra no Centro de Saúde de Milladoiro. Neste sentido, a comunidade galega ponse á vangarda á hora estudar a administración desta vacina nos maiores de sesenta e o seu efecto posterior.
Nunha segunda fase do ensaio, farase un chamamento a todos os maiores de 18 anos con comorbilidades de risco para a enfermidade por virus respiratorio sincitial, «como son os que teñen inmunosupresión, os pacientes de EPOC, de asma ou os de patoloxía cardiovascular», o que ampliará o foco da investigación e da efectividade.
Como se pode participar?
Calquera persoa maior de sesenta anos que acuda estes días á súa cita de vacinación fronte á gripe ou ao covid, ou que teña unha consulta médica en atención primaria ou nos hospitais que participen neste ensaio clínico, recibirá información acerca de Sincigal e poderá decidir se quere participar de xeito voluntario. «Ao tratarse dun ensaio clínico, o interesado en participar debe encher un consentimento informado», expón Rivero.
En caso afirmativo, terá un 50% de posibilidades de recibir a vacina obxecto de estudo. Ao tratarse dun ensaio, a outra metade restante non o fará. O azar é o que decide, a través dun programa informático, quen será inmunizado fronte ao VRS, pero tanto aos que se lles administre, como aos que non, serán participantes. «Este sistema permite medir a efectividade entre un grupo de vacinados e nun de non vacinados, de forma que comparamos o beneficio cando se recibe e cando non», precisa a investigadora, que destaca: «Cando autorizamos, as probabilidades de que nos toque a vacina é do 50%».
Se a persoa sae asignada no grupo de vacinación, daráselle unha cita para a mesma ou, incluso, poderase facer na mesma asistencia sanitaria, tal e como se prefira. No caso de pertencer ao grupo de non vacinados, o individuo non terá que facer nada máis.
O estudo non vai requirir un seguimento posterior á inmunización, xa que a información necesaria obterase a través da historia clínica de cada paciente para realizar a comprobación de eficacia e seguridade. En concreto, mediranse «as hospitalizacións, visitas a urxencias ou risco de complicacións», exemplifica a pediatra.
Desde a consellería explican que o ensaio contará con máis de 700 profesionais de enfermería e preto de 250 centros sanitarios. Para información adicional, pódese contactar de forma gratuíta no 900 842 217.
O ensaio clínico estará activo esta tempada de vacinación, «porque a circulación do virus empeza entre finais de setembro e principios de outubro e mantense ata finais de marzo, aproximadamente», explica Rivero. Os investigadores teñen un obxectivo: que o chamamento sexa suficiente para contar cuns 200.000 suxeitos participantes, se é posible, antes de que finalice o ano.
Que é o VRS?
O virus respiratorio sincitial é un dos principais causantes de infección das vías respiratorias. En xeral, adoita provocar síntomas leves, como un arrefriado. Con todo, pode dar lugar a complicacións graves como a bronquiolitis ou a pneumonía, sobre todo, na poboación infantil e nas persoas de idade avanzada con ou sen comorbilidades asociadas. «Non é un virus novo, senón que é moi coñecido polos pediatras desde hai moitísimos anos», recoñece a especialista.
O problema reside en que adoita afectar as persoas con idades comprendidas nos extremos da vida—«lactantes menores dun ano, sobre todo, e maiores de sesenta»—, así como a aqueles que teñen factores de risco como asma, EPOC, patoloxía cardiovascular, renal, diabetes ou pacientes inmunodeprimidos. En todos eles, «hai un maior risco de que en lugar de provocar un arrefriado típico, evolucione a unha sobreinfección bacteriana que curse con complicacións graves que leven á hospitalización e, incluso, que aumenten as probabilidades de falecemento ou descompensación dos que teñen outras afeccións», explica Irene Rivero.
Adoita provocar moqueo, irritabilidade, tose, esbirros, febre, reduce o apetito e tamén pode producir dificultade para respirar e sibilancias. Non existe tratamento para o virus, polo que a mellor forma de loitar contra el é mediante a inmunización.
Transmítese, principalmente, por inhalación ou contacto coas secrecións respiratorias dunha persoa que estea infectada. É máis, estes últimos poden contaxiar aos do seu ao redor un ou dous días antes de ter síntomas, e seguir facéndoo ata oito días despois.
Como funciona esta vacina?
Abrysvo trátase dunha vacina bivalente que protexe contra o VRS A como o B, pois ambos circulan. A Axencia Española de Medicamentos e Produtos Sanitarios (AEMPS) recolle a posibilidade de dar esta picada ás persoas maiores de idade e ás mulleres embarazadas entre as semanas 24 e 36 de xestación. Produce unha inmunización activa, é dicir, que o corpo xera os seus propios anticorpos e memoria inmunolóxica.
En cambio, a que reciben os lactantes, na que Galicia é pioneira, é pasiva. «Os lactantes reciben un anticorpo monoclonal, de forma que o seu xeito de xerar anticorpos é pasiva. É dicir, que se lles proporciona directamente os anticorpos que lles protexen fronte á enfermidade», detalla a investigadora e pediatra.
A doutora insiste nunha mensaxe: «Esta vacina non é experimental». Está autorizada e implementouse noutros países, como Estados Unidos ou Reino Unido.