O acordo de paz irrompe nas eleccións locais e rexionais
21 sep 2019 . Actualizado ás 05:00 h.A decisión de Iván Márquez e outros tres importantes excomandantes da disolta guerrilla das FARC de volver ás armas, anunciada a finais de agosto, deu un envorco á política colombiana, cando queda un mes e medio para unhas eleccións locais e rexionais claves. Os grupos contrarios ao Pacto da Habana, asinado no 2016 coa guerrilla, viron empoderado o seu discurso. Seguen tendo, iso si, moi difícil modificar os acordos. «Hai certo consenso político no Congreso para mantelos e cumprilos a quen se acolleron a eles. Con todo, a decisión de volver ás armas pode dar pé a que o Centro Democrático do expresidente Álvaro Uribe e o actual mandatario Iván Duque insistan na reforma dos acordos habaneiros», comenta a La Voz José Marulanda, consultor colombiano en seguridade e defensa. «Iso ten moita acollida na opinión pública. Non hai que esquecer que o acordo foi rexeitado no plebiscito do 2016 pola maioría dos votos», engade o analista.
Os acordos están blindados pola Constitución colombiana. Cambialos sen saltarse a lei é moi complicado. Por iso un sector do gobernante uribismo reclama a celebración dunhas eleccións constituíntes para cambiar a carta magna.
Outros expertos creen que o mellor xeito de combater aos excomandantes que volveron ás armas é cumprir os acordos ao pé da letra. Márquez escudouse no incumprimento do pacto da Habana para xustificar a súa volta ás armas.
Criticou, de forma especial, que 150 exguerrilleros teñan aparecido mortos en estrañas circunstancias desde a firma do acordo. «Hai que sacar adiante o asinado. E sen dúbida, fronte ás disidencias e o resto dos grupos, hai que fortalecer todo o tema de intelixencia e traballar con gobernadores e alcaldes», apunta Hugo Acero, experto en seguridade urbana.
Escalada de tensión
Un dos máis importantes efectos que xerou o anuncio de Márquez foi unha escalada de tensión entre Colombia e Venezuela. Fontes de intelixencia colocan ao ex número dúas das FARC e o seu grupo en territorio do país veciño. «Preocupa o escenario binacional onde tanto as disidencias como o ELN (a maior guerrilla de Colombia tras a disolución das FARC) e as disidencias operan do outro lado da fronteira. Teñen unha importante retagarda alí e acceso a recursos provenientes da minería ilegal e o contrabando», comenta Juan Garzón, director da Fundación Ideas para a Paz.
O presidente Duque acusou ao líder chavista, Nicolás Maduro, de estar a dar acubillo ás disidencias. Caracas respondeu programando unhas manobras na fronteira que incluían o despregamento de 150.000 militares, contribuíndo a aumentar a tensión.
O barullo chegou a eclipsar por varios días a campaña electoral das locais e rexionais de outubro. As dúas principais prazas en liza son Bogotá e Medellín. Na capital domina as enquisas a centroesquerdista Claudia López, mentres que en Medellín imporíase o dereitista Alfredo Ramos.
Un grupo de disidentes das FARC foi culpado do asasinato dunha candidata liberal a unha alcaldía do departamento do Cauca. O líder do devandito grupo foi abatido polo Exército a pasada semana. Témese que a tensa situación faga aumentar a violencia contra os políticos. Parte dos analistas destacan, en calquera caso, que é moi difícil que os 23 grupos de disidentes das FARC únanse e que a súa capacidade militar é moi limitada.