Golpe de efecto de Macron para salvar o cume do G7

PAULA ROSAS BIARRITZ / COLPISA

INTERNACIONAL

Trump y Macron, durante el encuentro previo a la cumbre del G7 en la localidad francesa de Biarritz
Trump e Macron, durante o encontro previo ao cume do G7 na localidade francesa de Biarritz LUDOVIC MARIN

A reunión de Biarritz acolle con esperanza a chegada por sorpresa do titular de Exteriores, Javad Zarif, que se reuniu co presidente francés, pero non co estadounidense

26 ago 2019 . Actualizado ás 16:42 h.

Un invitado sorpresa puxo patas para arriba o domingo o cume do G-7 en Biarritz e á vez deu sentido a un encontro que de cando en cando consegue ser eficaz á hora de resolver a crise internacional. O ministro de Exteriores iraniano, Yavad Zarif, aterrou á primeira hora da tarde no aeroporto da cidade vascofrancesa para manter unha reunión co seu homólogo francés, Jean-Yves Lle Drian sobre a saída da crise nuclear. Pero o programa foi máis aló e o xefe da diplomacia iraniana reuniuse durante media hora co presidente francés, sen que transcendese o contido da conversación. «O camiño por diante é longo, pero vale a pena intentalo», escribiu horas máis tarde Zarif na súa conta de Twitter.

Un golpe de efecto de Macron, empeñado en que o cume, a pesar das profundas diferenzas dos membros do G-7, produza algún froito. Zarif é obxecto de sancións por parte dos Estados Unidos desde o pasado mes de xullo, e o portavoz diplomático iraniano, Abas Mousavi, confirmaba o domingo que non tería contacto algunha coa delegación americana que, a diferenza dos europeos, non o considera un interlocutor válido. A dúbida planeaba con todo sobre se a decisión de invitar a Zarif, aínda que fose á marxe do G-7, tomouse en conivencia cos estadounidenses, e facía temer un novo desaire de Trump, que ameazou en numerosas ocasións con bombardear o país asiático.

Segundo fontes do Elíseo, a decisión tomouse despois da cea que o sábado mantiveron os líderes da potencias industrializadas, onde conseguiron chegar a «puntos de converxencia» sobre o asunto. Os franceses deron a entender que a información sobre a visita circulara polas delegacións e que traballaran «con total transparencia cos seus socios americanos», aínda que Donald Trump respondeu cun frío «sen comentarios» cando se lle preguntou pola aterraxe sorpresa do iraniano.

A noticia da inesperada visita saltaba grazas á páxina de seguimento de voos Flight Radar 24, onde se apreciaba que un avión oficial iraniano aterrara no aeroporto de Biarritz, pechado desde o pasado xoves polo cume, desatando unha onda de especulacións na sala de prensa do G-7. Tería conseguido Macron o imposible, sentar á mesa a Trump e aos iranianos? Non irían tan lonxe os dotes diplomáticos do francés, aínda que a xogada foi, sin duda, unha pequena vitoria súa.

Estados Unidos abandonou o ano pasado o acordo nuclear iraniano, un pacto asinado no 2015 polo seu antecesor, Barack Obama, e no que as potencias do Consello de Seguridade da ONU traballaran durante anos para frear o acceso de Irán ás armas nucleares. Desde entón, Washington volveu a impor sancións económicas á súa archienemigo asiático e, en desquite, Teherán enriquece desde hai uns meses uranio por amais dos niveis permitidos polo acordo. O resto de asinantes do tratado, a UE, China e Rusia batallan para impedir que acabe saltando polo aire.

Francia leva meses intentado aplacar as tensións na rexión -onde Teherán capturou en xullo a dous petroleiros británicos no estreito de Ormuz- e o venres pasado o presidente Macron xa se reuniu con Zarif en París. Polo momento, Francia non agarda sentar na mesa a estadounidenses e iranianas, pero si busca que se relaxe a crispación e créense as condicións necesarias para retomar o diálogo.

A crise nuclear iraniana fora desde o principio uno dos asuntos no menú do cume e, a pesar das discrepancias, Macron asegurou o domingo que os sete dirixentes (EE.UU., Francia, Reino Unido, Canadá, Xapón, Italia e Alemaña) conseguiran pórse de acordo en polo menos dous puntos: que Teherán non pode conseguir a arma nuclear e que a prioridade debe ser manter a estabilidade na rexión.

Unha pequena lea produciuse pola mañá cando unha fonte do Elíseo asegurou que Macron recibira un mandato do G-7 para mediar na crise, noticia que foi rapidamente desmentida por Trump e posteriormente matizada polo presidente galo. Macron recoñeceu que o G-7 é unha reunión de líderes na que non hai unha organización formal e que, polo tanto, a súa iniciativa é unha máis entre outras que puideron xurdir no seo do grupo, como a do Xapón, que tamén intentou, por agora sen demasiado éxito, facer de interlocutor na crise. Aínda que o primeiro ministro, Shinzo Abe, tamén logrou  o seu propio triunfo no cume e anunciou, xunto ao xefe da Casa Blanca, un acordo comercial bilateral sobre agroalimentación, industria e comercio dixital.

Inicio do a cume

Emmanuel Macron e Donald Trump comeron xuntos, cara a cara, o sábado en Biarritz para atenuar as súas diferenzas antes o inicio do cume do G7, un encontro que non estaba previsto inicialmente. Os dous dirixentes atopáronse no Hôtel du Palais de Biarritz. Segundo o Elíseo, o xantar foi «improvisado» e Macron e Trump sentáronse sos nunha mesa, a unha decena de metros dos seus acompañantes no cume, como o ministro de Relacións Exteriores francés, Jean-Yves Lle Drian, e o conselleiro de Seguridade Nacional da Casa Blanca, John Bolton.

«Falaremos sobre cuestións económicas para que as cousas poidan acougarse o máximo posible e atopemos boas solucións de forma concertada para afrontar a cuestión dixital, climática e a igualdade entre o home e a muller», enunciou Macron tras referirse tamén á guerra económica, ao conflito sirio e ás tensións con Irán.

Trátase da súa primeira cita bilateral antes de que o conxunto de negociacións comece co resto de membros do G7 (Alemaña, Reino Unido, Italia, Canadá e Xapón), e serviu para que ambos tomasen o pulso ás súas respectivas posicións. 

Sen comunicado conxunto

«Temos moito en común», engadiu o mandatario estadounidense, que chegou a Biarritz acompañado da súa esposa, Melania. Leste mesmo venres, no entanto, reiterara a súa ameaza de impor aranceis ao viño francés en resposta á aprobación por Francia da chamada «Taxa LENTE» (por Google, Apple, Facebook e Amazon), unha lei que obriga aos xigantes tecnolóxicos a pagar un imposto do 3 % sobre a facturación do seu negocio.

O brexit sen acordo ao virar a esquina. A economía mundial retardada pola guerra comercial emprendida por Estados Unidos. O populismo político plenamente asentado -agora xa tamén entre as sete grandes potencias-. Os seus líderes debilitados, como Angela Merkel, cun pé xa na xubilación, ou Giuseppe Conte, presidente interino nunha Italia sumida na crise política. Coa Unión Europea en pleno cambio de ciclo. Sumidos en discrepancias en todo aquilo que tradicionalmente unira a ese mundo desenvolvido e capitalista, como a democracia ou a economía de mercado. Sobra dicir, xa que logo, que o grupo dos sete países máis desenvolvidos (G7) non chega no seu mellor momento a Biarritz.

Os sete grandes concorren tan divididos no seu encontro anual que polo menos unha cousa quedou clara desde o principio: non terá comunicado conxunto ao final do cume. Ante o lamentable espectáculo dos líderes mundiais, incapaces de pórse de acordo sobre uns mínimos, ou para evitar desaires vergoñosos como a espantada de Donald Trump o ano pasado no encontro no Canadá, mellor evitar o bochorno. impostos. Os sete poranse ou non de acordo, pero o verdadeiro peso do cume virá das reunións bilaterais. 

Pequenos incidentes

A frialdade dentro do cume de Biarritz parece ter contaxiado tamén aos antisistema habituais nestas citas. A marcha de protesta de onte da contracumbre apenas reuniu a 9.000 persoas e os incidentes foron menores aos de edicións anteriores. Algunha pelexa rueira, ducia e media de detidos e intercambio de lanzamentos de obxectos e gases lacrimóxenos completaron a escenografía.