Transcorreron xa dúas décadas desde aquel 6 de decembro de 1998 cando chegou á presidencia de Venezuela polas urnas un militar retirado que antes o intentou, sen éxito, polas armas. Xurou e perjuró non reenganchar no cargo pero non o deixou ata que a morte llo levou fai cinco anos.
09 dic 2018 . Actualizado ás 18:45 h.Aquela venezolanos fartos dos usos e abusos de adecos (socialdemócratas) e copeyanos (democratacristianos), que durante décadas se repartiron o botín dun dos países máis ricos e desiguais das américas, creuse case masivamente o discurso anticorrupción daquel salvapatrias que resultou un charlatán de feira. Venezuela é hoxe un país agonizante, ao bordo do precipicio, cunha inflación diario do 3 %, que acabará o ano acadando a astronómica cifra de 2.500.000 % e cun 10 % da súa poboación fóra das súas fronteiras. Algúns puxeron terra por medio para gozar do botín, pero a inmensa maioría foxe da inseguridade, da fame e do desabastecemento de alimentos e medicamentos.
Naquela agresiva campaña ás presidenciais de decembro de 1998, na que chegou a prometer «fritir en aceite as cabezas de adecos e copeyanos», o seu principal banderín de enganche foi a loita contra a corrupción e a convocatoria dunha Asemblea Constituínte para aprobar unha nova Constitución e refundar a República. Unha idea que nin sequera era súa, xa que segundo lembraba no seu libro O chavismo como problema o veterano ex guerrilleiro e xornalista Teodoro Petkoff, «xa estaba no aire, proposta por distintos sectores e personalidades, el simplemente apropioulla».
Así foi como llogró o apoiado masivo nas urnas do 54 % dos venezolanos desencantados cun sistema político que non soubo xestionar a crise económica que angustiaba ao país desde finais dos setenta, despois da borracheira de ingresos e da enorme expansión do gasto público, provocada polo primeiro boon petroleiro no 72-73, que xerou unha inflación entre o 30 e o 40 % anual -irrisoria comparada coa actual- e uns niveis de pobreza que afectaba ao 60 % da poboación.
Se os gobernos anteriores, que non se molestaron en tomar nota do que escribía xa no ano 1936 o novelista e político venezolano Arturo Urlar Pietri na súa famosa columna «sementar petróleo», na que advertía de que era un recurso limitado que había que aproveitar para o desenvolvemento integral da economía do país, os de Chávez, menos.
Cando o comandante galáctico chegou ao poder o prezo de o ouro negro andaba polos sete dólares o barril. Desde entón non parou de subir ata roldar os 150. Cunha produción de tres millóns de barrís diarios, a liquidez da que gozou nos 11 anos de mandato, non tivo precedentes na historia do país. O malgaste, tampouco.
A súa administración foi cualificada por algúns analistas como a máis incompetente dos gobernos venezolanos desde comezos do pasado século. As obras de infraestrutura iniciadas e concluídas cos seus anos de goberno son escasísimas. As poucas que inaugurou foron iniciadas en gobernos anteriores. A construción de vivendas, da que tanto presumiron, tanto el como o seu sucesor, foi un fracaso estrepitoso. As pontes caer por falta de mantemento, as infraestruturas viarias foron as herdadas e nas mesmas o mantemento tamén brilla pola súa ausencia.
A infraestrutura sanitaria pública a nivel hospitalario que herdou deixouna baixo mínimos por falta de recursos humanos e materiais. Só creou un hospital novo. A súa única achega ao sistema sanitario foi a creación dos consultorios populares e centros de diagnóstico integral que bautizou como Misión Barrio Dentro. Están atendidos por persoal sanitario cubano que cobran unha mínima parte do que paga o estado venezolano porque o resto vai directamente ao cubano. Unha boa parte dos médicos cubanos desertaron e moitos deses consultorios levan anos pechados.
A incompetencia do réxime bateu todas as marcas coa crise eléctrica que emerxeu xa no ano 2010 e segue deixando a diario a boa parte do país a dous veas. Os centos de millóns de dólares destinados a resolver o problema acabaron nas contas privadas no exterior dos denominados bolichicos, os fillos dos novos ricos que xerou o chavismo. Así, el país mellor electrificado do continente e do Caribe hoxe é o que ten o peor servizo público de enerxía eléctrica.
A petrocracia chavista reduciu á mínima expresión a produción interna. Mentres brotaron os petrodólares importáronse o 95 % dos produtos de consumo. Durante o seu mandato foron expropiadas unhas 6.000 hectáreas de terras produtivas, segundo datos da Federación de Produtores Agropecuarios (Fedeagro) que evidencian que o país leva 12 anos de «caída sostida» da produción. Antes da chegada ao poder de Hugo Chávez, Venezuela producía o 70 % do consumo nacional e actualmente só se chega ao 20 %, segundo o seu presidente, Aquiles Hopskin.
Ademais de terras, segundo a patronal Fedecámaras, expropiáronse máis de mil empresas. Hoxe o parque industrial activo no país redúcese a un 20 %. Dese o 45 % está a traballar por baixo do 20 % da súa capacidade. «O outro 80 % foi morrendo desde que asumiu o señor Chávez ata agora son empresas que deixaron de existir», asegura o presidente da Confederación Venezolana de Industriais (Conindustria) nunhas declaracións recollidas por Efe.
Desde que fai cinco anos o defunto comandante, asesorado polos cubanos puxo á fronte do país ao actual presidente, todo ha ir a peor. A caída dos prezos do petróleo hase sumado ao descenso da produción que baixou ao millón de barrís diarios, fronte aos tres da época de Chávez. A falta de divisas, unida á brutal do dá externa e ás sancións económicas da comunidade internacional provocou unha caída drástica das importacións de produtos básicos, co consecuente desabastecemento.
O abastecemento de alimentos nos mandatos de Chávez canalizábase a través de empresas públicas como PDVAL, unha distribuidora de alimentos a prezos subvencionados, máis coñecida como Pudreval porque unha boa parte das súas importacións podreceron antes de ser distribuídas, xa que o negocio estaba nas divisas obtidas a cambio preferente que logo acababan no mercado paralelo, o que se converteu nun negocio mesmo máis rendible que o tráfico de cocaína, outro dos alicerces da economía criminal do país.
Na actualidade o negocio de PDVAL foi posto en mans de militares que se ocupan de distribuír unhas bolsas de alimentos chamadas CLAP a uns seis millóns de persoas. Son produtos subsidiados aos que só se pode acceder co denominado carné da patria.
No balance destas dúas décadas de chavismo-madurismo o máis destacable son uns niveis de corrupción sen parangón na historia recente, Só a través do suculento negocio do control de cambios instaurado hai 15 anos, segundo os cálculos máis modestos calcúlase que se han esfumado máis de 400.000 millóns de dólares. Na nómina de beneficiarios aparecen a diario exfuncionarios chavistas, como o extesorero da nación Alejandro Andrade, condenado a 10 anos de cárcere nos Estados Unidos, e exministros de Petróleo entre os que destaca Rafael Ramírez que dirixiu PDVSA durante máis dunha década como home da máxima confianza de Chávez e converteuna no epicentro da corrupción do país.
Unha venezolana que ás súas máis de noventa anos tocoulle vivir a cambiante realidade do seu país en carne propia, non tardou en decatarse por que camiños discorría a revolución dirixida polo fillo duns modestos mestres rurais como ela fai xa máis dunha década que tiña moi claro: «isto é unha robolución». O paso dos anos confirmar que non estaba equivocada.