O «tsunami» ultradereitista no Brasil, outro aviso sobre o cambio político global

Julio Á. Fariñas A Coruña

INTERNACIONAL

MIGUEL SCHINCARIOL | DANIEL RAMALHO / AFP

Jair Messias Bolsonaro, un homófobo e defensor da pena de morte que non disimula as súas simpatías coa ditadura militar, entre outras virtudes, ten case todos os ases na manga para ser confirmado o próximo día 28 como o novo presidente da primeira potencia de América Latina, seguindo ao pé de letra os pasos do actual inquilino da Casa Blanca, o referente do preocupante cambio político global.

08 oct 2018 . Actualizado ás 20:40 h.

Este personaxe, na primeira volta das eleccións presidenciais do pasado domingo, obtivo nas urnas o respaldo de máis de 49 millóns de brasileiros -o 46 % dos votantes-, case un 15 % máis que o pupilo do carismático Lula, o favorito nas enquisas que non puido presentarse porque leva seis meses no cárcere cumprindo unha condena de 12 anos por corrupción pasiva e/ou activa nos 13 anos que ocupou a presidencia.

 Na avultada derrota de Fernando Haddad, co que disputará a segunda volta este personaxe xogaron un papel crave a sombra dun Lula que non renunciou ata o último momento á súa candidatura e que funcionou como elemento tóxico ante as clases media e baixa que  mantiveron ao seu partido no poder durante 15 anos.

Nese segmento do electorado foi crecendo o desgusto a medida que afloraba a corrupción que se xestou durante eses anos, mentres a crise económica ía a máis e traducíase  en 13 millóns de parados, case tres veces máis dos que había nas presidenciais de fai catro anos, e unha taxa de traballo informal aínda maior.

Pero os resultados do pasado domingo, por agardados, non deixan de resultar paradoxais porque as enquisas tamén puxeron de manifesto que Messías Bolsonaro concita o rexeitamento dun 44 % do electorado e que case o 70% dos brasileiros  -o maior índice en 20 anos- defende os valores da democracia.

Motivos para ese rexeitamento deu máis que dabondo. Este excapitán do exército retirado, fillo dun sacamuelas -o seu pai  gañábase a vida como dentista sen ter titulación algunha- leva máis de 30 anos -sete lexislaturas- exercendo como deputado e non se deu a coñecer precisamente  non polas súas iniciativas parlamentarias senón polas súas exabruptos e groserías.

Bolsonaro, segundo algúns analistas, ideoloxicamente sitúase máis á dereita de Donald Trump. Avoga por facer fronte á inseguridade adoptando leis menos estritas para o control de armas

Conta co respaldo de millóns de cristiáns evanxélicos, que lle apoian pola súa postura radical en contra do aborto. Ademais defendeu a tortura e a aplicación da pena de morte.

En 1993, desde o podio da Cámara de Deputados do Brasil, en defensa do réxime militar que gobernou ao país desde a década de 1960 ata 1985, dixo sen reviravoltas que estaba a favor da ditadura e agregou que «xamais resolveremos os graves problemas nacionais con esta democracia irresponsable».

Naquel momento, Bolsonaro mostrábase  simpatizante do goberno de Alberto Fujimori en Perú e era partidario do peche do Congreso no Brasil para facer fronte á corrupción e á hiperinflación no país.

O seu currículo non lle impediu ser o  candidato favorito da dereita brasileira. É  conservador nos costumes e liberal na economía e, sobre todo, porque  era o único capaz de derrotar ao PT, o partido fundado por Lula que empezou sendo un referente do progresismo pero que pasará á historia marcado polos resultados da operación Lava- Jato, unha investigación xudicial  que ha sacada á luz unha das maiores tramas de corrupción xamais desvelada, que «expuxo as entrañas do sistema de subornos que engangrena Brasil, así como os vasos comunicantes entre intereses privados e públicos», apunta Heriberto Araujo na súa recente análise publicada no portal www.esglobal.org.

Detrás desta primeira gran vitoria do Trump brasileiro, ademais dos desencantados do lulismo, tamén xogou un papel crave un parlamento  formado por 513 deputados dos cales 457 postuláronse para a reelección, a pesar de que o 40 % enfróntanse a xuízos por corrupción no Tribunal Supremo.

Nese campo móvese  a poderosa Fronte Parlamentaria da Agropecuaria (FPA), o 'lobby' do sector agrícola e gandeiro do Brasil, que agrupa a máis de 260 deputados e senadores e que se decantou por Bolsonaro porque o candidato presidencial do Partido da Social Democracia Brasileira (PSDB), ao que era leal, apenas tiña opcións.

Tamén xogan a favor de Jair Messias o grupo de presión prol armas ao que lle prometeu unha regulación máis flexible sobre a tenencia e o uso de armas de fogo para permitir aos campesiños que defender as súas terras e animais dos cada vez máis habituais ataques en zonas rurais, así como os influentes caucus evanxélico e católico do Congreso, pola súa acesa defensa dos valores tradicionais, que inclúen zumentas promesas electorais, como frear a legalización do aborto e dos matrimonios homosexuais.

En calquera caso, a última palabra terana os 30 millóns de brasileiros - un de cada cinco, é dicir o 20,3 % do censo- que o pasado domingo pasaron de acudir ás urnas, a pesar de que o voto é obrigatorio e 2,65 % dos que votaron en branco ou depositaron votos nulos. Nas súas mans está o frear este tsunami ultradereitista que ameaza a un planeta no que o cambio climático e o cambio político avanzan cada vez máis e non precisamente para mellor.