Polo menos 26.616 venezolanos foron vítimas mortais o último ano da violencia político-criminal que está diezmando o país desde a chegada do chavismo ao poder. A esta arrepiante cifra de mortes violentas hai que sumar as provocadas pola falta de medicamentos e pola fame como consecuencia do progresivo desabastecemento de produtos básicos desde a chegada de Nicolás Maduro á presidencia.
31 dic 2017 . Actualizado ás 15:10 h.Segundo o informe anual presentado o pasado xoves en Caracas polo Observatorio Venezolana da Violencia (OVV) que dirixe o profesor Roberto Briceño León, no que colaboran investigadores de sete universidades do país, que contan cos seus respectivos observatorios rexionais, Venezuela, cunha taxa de 89 mortes violentas por cada 100.000 habitantes mantense como o segundo país máis violento do mundo despois do Salvador, onde a taxa de homicidios rolda as 100 vítimas por cada 100.000 habitantes.
A taxa de Venezuela -89 vítimas por 100.000 habitantes- é a media do país porque en cinco dos 24 estados -Aragua, Miranda, Amazonas, Bolívar e Distrito Capital- móvese entre as 109 e as 155. Estes estados concentran o 65 % das vítimas. As cifras por municipios son aínda máis arrepiantes, xa que en 25 deles pasa dos 200. O máis violento foi o do O Callao, do Estado Bolívar, onde se rexistraron 816 mortes violentas por cada 100.000 habitantes. Segundo os autores do informe pódese observar que «o patrón de distribución territorial dos municipios máis violentos asóciase coa ocupación territorial de delito por rutas de transporte da droga, produción e contrabando da minería, e coas zonas de dominio das bandas dedicadas á extorsión e o secuestro».
Das 26.616 persoas que segundo as estimacións do OVV morreron de forma violenta no 2017 en Venezuela, 16.046 son os homicidios legalmente aceptados como tales, 5.535 son as vítimas dos actos clasificados como resistencia á autoridade, é dicir a mans da policía e o resto de corpos de seguridade do Estado e as 5.035 restantes corresponden a mortes violentas en investigación, sen que se abrisen expedientes ante tribunais.
Segundo os datos comparativos ofrecidos por Briceño León na presentación do informe, Colombia rexistrou no último ano ou unha marca histórica negativo de criminalidade, con 23 mortes violentas por cada 100.000 habitantes. Brasil e México, que rexistraron un incremento no número de victimas, con 29 e 16.9 por cada 100.000 habitantes, aínda están moi lonxe dos números venezolanos.
O OVV vincula as altas cifras de violencia coa deterioración da calidade de vida e do Estado de Dereito nun país inmerso nunha grave crise política, económica e social que se acentuou desde a chegada á presidencia de Nicolás Maduro. Outro dato relevante do informe é que o 64 % dos delitos non son denunciados en Venezuela por falta de confianza nas autoridades.
O día anterior á presentación do OVV, tras 14 anos consecutivos de censura sobre a estatística oficial de criminalidade e violencia, o Ministro do Interior venezolano, Néstor Reverol, informou dunha redución o 15.2 % das mortes violentas. Segundo os seus datos, o número de homicidios pasou de 16.976 a 14.389.
O informe do Observatorio só consta unha diminución do 3 % na taxa de criminalidade pero precisa a mesma «non é o resultado de políticas públicas eficientes» . Como hipótese que se poden adiantar para a interpretación destes datos sinala «no país hai menos homicidios porque hai menos homicidas. A diminución dos criminais sería unha resultante do plan de exterminio dos homicidas levado adiante polas accións gobernamentais como as Operacións de Liberación do Pobo e que se atopan reflectidas nas altas cifras de falecidos por resistencia á autoridade nos anos 2016 e 2017».
Engade que «nos estudos que levamos a cabo en comunidades populares do país evidencíase que hai un dobre sentimento: uns afirman que baixaron os homicidios porque xa mataron aos delincuentes e outros se queixan dos abusos e das persoas inocentes que pereceron no medio de tales accións, que en calquera caso son sempre ilegais e extraxudiciais».
Lembra igualmente que 2017 «foi un ano moi particular pois se mantivo no país un amplo despregamento militar e policial, con alta mobilidade territorial e alta rotación de persoal, que facía moi dificultosas as operacións do crime organizado».
Os homicidios considerados como tales polas autoridades diminuíron na súa magnitude, pero incrementáronse outras formas de violencia, en particular a violencia do Estado expresada no incremento de preséntalas vítimas que foron clasificadas como falecidos por «resistirse á autoridade». Cada semana perderon a vida unha media de 106 persoas por accións de funcionarios policiais ou militares, 15 cada día do ano.