O fenómeno, que non procede dun cometa senón do asteroide Faetón, verase mellor este ano grazas á Lúa Nova
03 may 2019 . Actualizado ás 21:18 h.Pequenas partículas de po que proceden de fragmentos de cometas, ou asteroides, chocarán coa atmosfera da Terra. O punto do ceo onde parecen «nacer» os meteoros, o seu radiante, é a constelación dos Xemelgos (Gemini), situada preto de Orión. A lúa, en cuarto crecente, deixará de ser visible a media noite, e así un observador poderá ver un meteoro cada dous minutos de media se está nun lugar escuro (sen contaminación lumínica) e con horizontes despexados. Son as Gemínidas, probablemente a mellor choiva de meteoros do ano se non fose porque ten lugar en decembro e adoita verse embazada polo mal tempo. Terá o seu máximo apoxeo esta semana, durante a madrugada do xoves ao venres. Esta clase de espectáculos, popularmente chamados 'choivas de estrelas', prodúcense cando a Terra cruza a órbita dun cometa, obxectos estelares que van deixando un ronsel de gas e po que ao entrar na atmosfera terrestre se desintegran e brillan.
O caso das gemínidas é «moi especial» porque esta choiva de meteoros non procede dun cometa senón do asteroide Faetón (por Phaethón, fillo de Helios, o divos Sol), un cometa exhausto sen elementos volátiles que foi descuberto en 1983. Faetón, que mide 5,10 quilómetros, achégase ao Sol cada 1,4 anos, pero é, ademais, o asteroide que máis se achega ao astro de todos os coñecidos, mesmo máis que o planeta Mercurio, unha aproximación que fai que algúns dos seus residuos de queimen formando a cola de grava que dá lugar á choiva de meteoros.
Como xurdiu Faetón?
O asteroide Faetón, que produce as Gemínidas, podería estar relacionado ou se separou de Pallas, un gran asteroide azul máis afastado no sistema solar. Un equipo internacional liderado por Teddy Kareta, un estudante graduado no Laboratorio Lunar e Planetario da Universidade de Arizona, investigou Faetón, un asteroide estraño que ás veces se comporta como un cometa, e atopou que é aínda máis enigmático do que se pensaba. O equipo obtivo varios coñecementos novos sobre Faetón despois de analizar os datos obtidos da Instalación do Telescopio Infravermello da NASA en Mauna Kea en Hawai e o telescopio Tillinghast, operado polo Observatorio Astrofísico Smithsoniano no Monte Hopkins en Arizona.
«Curiosamente, atopamos que Faetón é aínda máis escuro do que se observou anteriormente, case a metade de reflexivo que Pallas», explicou Kareta, sobre a relación entre ambos os obxectos. «Isto fai que sexa máis difícil dicir como se relacionan Faetón e Pallas». O equipo tamén observou que a cor azul de Faetón é o mesmo en todas as partes da súa superficie, o que indica que o Sol o cociñou de xeito uniforme no pasado recente. Faetón ten unha inusual órbita que o leva máis preto do Sol que calquera outro asteroide rexistrado.
Ata que Faeton foi descuberto en 1983, os científicos vincularon todas as choivas de meteoros coñecidas con cometas activos e non con asteroides. «Nese momento, a suposición era que Faetón probablemente era un cometa morto e queimado», dixo Kareta, «pero cométalos son tipicamente de cor vermella e non azuis. Entón, aínda que a órbita moi excéntrica de Faeton debería definirlle como cometa morto «é difícil dicir se Faetón é máis como un asteroide ou máis como un cometa morto».
As Gemínidas, como as famosas Perseidas do verán, son un dos espectáculos «máis brillantes e regulares do ano e merece a pena intentar observalas», explica a Efe o astrónomo de o Observatorio Astronómico Nacional (OAN) Mario Tafalla. «Se o tempo acompaña, este ano é un bo ano para ver a choiva de meteoros, porque a Lúa está en fase crecente, o que significa que non estará moi brillante», aclara. Esta choiva de estrelas parece xurdir da constelación de Xémini, da que toma o seu nome, pero «o certo é que o espectáculo se ve por todo o ceo, non fai falta nin saber onde está esa constelación», aclara o astrónomo.
Aínda que a choiva de meteoros comezou o día 4 de decembro, este fenómeno astronómico rexistrará o seu máximo durante a madrugada do xoves (13) ao venres (14) de decembro, momento en que se poderán ver «un ou dous meteoritos por minuto», aínda que a choiva será observable ata o día 17. Para gozalo sólo fai falta ter boa vista e mirar ao ceo pasada a medianoite e en dirección oposta á Lúa (para evitar que o seu brillo e mellorar o contraste).Canto menos iluminación artificial haxa no lugar de observación e máis despexado leste o ceo, mellores serán as condicións para ver o evento. Os observadores verán menos Gemínidas no Hemisferio Sur, onde o radiante non sobe moi alto no horizonte.
Ver as Gemínidas sen saír da casa
Durante a noite do venres, desde as 22:30 hora local, esta choiva de meteoros poderase ver en directo desde o Observatorio do Teide (Tenerife) a través de sky-live.tv , unha canle que tamén retransmitirá imaxes en directo desde o Observatorio de Altas Enerxías HESS (Namibia) e desde o municipio de Olivenza (Badaxoz).
As tres retransmisións forman parte das Iniciativas contra a Contaminación Lumínica do proxecto europeo STARS4ALL, que ten o obxectivo de defender o dereito a un ceo escuro e denunciar o tremendo impacto da contaminación lumínica en todo o mundo.
Mentres agardamos a que se faga noite, aquí podes volver as Gemínidas do ano pasado.
Máis información
