70 anos despois da aprobación da Declaración Universal dos Dereitos Humanos o acceso á educación é aínda unha quimera para millóns de menores
20 novs 2018 . Actualizado ás 18:46 h.Cada día 14.700 nenos menores de 5 anos morren no mundo por causas que se poden previr e máis de 200 millóns sofren algún tipo de desnutrición. Ademais 262 millóns de nenos non acoden á escola, 73 millóns traballan nas condicións máis extremas e 1.000 millóns de menores sufriron algún tipo de violencia no último ano. Aínda queda moito por facer, aínda que en as últimas décadas conseguíronse grandes logros para a infancia, como a redución a máis da metade das taxas de mortalidade infantil. Non é suficiente, lembran desde Unicef. E aválano cos datos que comparten para conmemorar que este 20 de novembro, ademais do Día Universal do Neno, cúmprense 29 anos desde que se asinou a Convención sobre os Dereitos do Neno, un tratado internacional que moitos países seguen incumprindo.
O Fondo das Nacións Unidas para a Infancia fixo un chamamento a «pintar o mundo de azul» para visibilizar os dereitos infantís e o seu defensa co gallo da celebración do Día Universal dos Nenos. Nunha campaña protagonizada pola actriz Millie Bobby Brown (Eleven na serie de Netflix Stranger Things), Unicef pide á cidadanía que se vista de azul como mostra do seu interese pola defensa dos dereitos da infancia. Así mesmo, a campaña insta a asinar unha petición para solicitar aos dirixentes mundiais que se comprometan a cumprir os dereitos de cada neno no presente e nas xeracións futuras.
«Neste Día dos Nenos, Unicef fai un chamamento aos nenos e adultos de todo o mundo para que se vistan de azul en apoio dos dereitos da infancia», asegura a carismática actriz no vídeo promocional, totalmente vestida da cor da campaña e ao mando dun equipo de nenos que lanzan o «Código Azul».«Ao asinar a nosa petición, dislle ao mundo que crees nun futuro mellor para os nenos, e axudas a Unicef a converter en realidade ese futuro», insiste a nova.
Durante o anuncio, Brown ponse en contacto con personaxes da talla dos actores Liam Neeson e Orlando Bloom («Bluem», co gallo da acción) ou da cantante Dua Lipa («Blua» Lipa) para conseguir o seu apoio para a causa. «Aos nenos arrebátanselles os seus dereitos cada día. Gustaríanos construír un mundo onde cada neno aprenda, estea a salvo do perigo e poida desenvolver o seu máximo potencial, e sabemos que a ti tamén», explican desde a organización.
A violencia e o cambio climático son as maiores preocupacións dos nenos e adolescentes europeos, segundo unha enquisa lanzada por Unicef e o Parlamento Europeo respondida por máis de 13.600 mozos de máis de 23 países de Europa, que se presentará con motivo do Día Universal do Neno no Parlamento Europeo nun acto no que participan 40 nenos e novos, entre eles dous españois. Así mesmo, entre outros datos, a enquisa revela que as cuestións que os mozos creen que hai que abordar para sentirse seguros nas escolas son «acabar co bullying e garantir que ninguén sufra malos tratos por ser diferente».
A mellor escaleira para saír da pobreza
«Todo o noso traballo ten un único fin: lograr que todos os nenos e nenas, estean onde estean, teñan as mesmas oportunidades e non teñan máis preocupación que a de ser nenos», subliñou o director executivo de Unicef Comité Español, Javier Martos, E nese obxectivo a educación é un eixo fundamental. «A educación debe ser vista como un dereito básico posto que é a mellor escaleira para saír da pobreza», defende a directora executiva de Unicef, Henrietta H. Fore. De feito, está recollido no artigo 26 da Declaración Universal dos Dereitos Humanos, pero 70 anos despois da aprobación deste texto é aínda unha quimera para millóns de nenos. Con todo, recoñece Fore nunha entrevista concedida a Europa Press, «hai 262 millóns de nenos e mozos que se están perdendo a súa educación, aproximadamente un terzo dos cales viven en países afectados pola guerra ou os desastres naturais».
En concreto, segundo datos da Unesco, 64 millóns de nenos non reciben educación primaria, 61 millóns non reciben educación secundaria e 138 millóns de adolescentes de 15 a 17 anos non realizan os seus estudos de secundaria superior. Deixar a estes nenos sen educación ten un custo. Segundo esta axencia da ONU, se todos os adultos do mundo completasen a educación secundaria o número de persoas na pobreza podería reducirse en máis dun 50 %.
O acceso á educación está fortemente condicionado polo xénero. As nenas teñen menos probabilidades que os nenos da súa idade de ir á escola e mesmo aquelas que logran iniciar os seus estudos é máis probable que nunca os rematen. Cando chegan á adolescencia, moitas familias optan por que queden en casa axudando nas tarefas do fogar ou coidando dos seus irmáns menores. O matrimonio infantil é outro obstáculo que impide que as adolescentes poidan continuar os seus estudos. Esta disparidade de xénero queda particularmente patente no África Subsahariana. Aquí, segundo os datos de Unesco, por cada 100 nenos en idade de recibir educación primaria que non van á escola, hai 121 nenas que ven denegado este dereito.
Pero, segundo resalta a directora executiva de Unicef, non abonda con ir a clase, senón que é necesario que a educación que se recibe sexa de calidade e que os nenos estean en disposición de aprender, algo que aqueles con problemas de desnutrición non teñen tan doado. Entre quen si van a escola, «moitos non están a aprender o básico, moito menos habilidades útiles que lles permitirán florecer no mundo dixital, cambiante e moderno actual», explica. «Seis de cada dez nenos e mozos non acadan os estándares mínimos de lectura e matemáticas», subliña Fore, advertindo de que «para calquera país é difícil prosperar se a metade da súa poboación é incapaz de ler ou escribir».
Segundo a Unesco, a pesar dos avances na materia a día de hoxe aínda hai no mundo 750 millóns de persoas analfabetas, das que dúas terceiras partes son mulleres. Delas, 102 millóns teñen entre 15 e 24 anos. O sur de Asia é a rexión con máis presentas analfabetas, o 49 % do total, seguida polo África Subsahariana, co 27 %. «Coas tendencias actuais, para o 2030 haberá 2.000 millóns de persoas con entre 10 e 24 anos no planeta que necesitarán máis de 10 millóns de postos de traballo ao mes», advirte a directora executiva de Unicef.
Mortes por causas prevenibles
Ademais da educación, a saúde tamén é fundamental, subliñan desde Unicef. No 2017, 2,5 millóns de nenos non sobreviviron ao seu primeiro mes de vida, o que supón «aproximadamente 7.000 mortes neonatales cada día», a maioría durante a primeira semana e ao redor dun millón no mesmo día en que nacen, segundo Fore. «Máis do 80 % das mortes de recentemente nados débense ao seu nacemento prematuro, as complicacións durante o parto ou infeccións como a pneumonía e a sepsis», explica, subliñando que a maioría destas mortes son prevenibles con «solucións demostradas como auga potable, desinfectantes, lactación desde a primeira hora de vida, contacto pel con pel e, por suposto, acceso a matronas ben formadas». Con todo, lamenta, «a falta de traballadores sanitarios e matronas ben formadas significa que miles non reciben o apoio que necesitan para salvar as súas vidas». Neste sentido, aposta por «un apoio renovado en todo o mundo para un maior investimento en atención sanitaria co fin de acadar a cobertura universal».
«O mundo é un lugar moito máis saudable para os nenos do que foi nunca pero preto de 6 millóns deles aínda morren cada ano antes de cumprir os 5 anos, a maioría por causas prevenibles», algo que se pode cambiar, segundo ela, «levando servizos de saúde de calidade preto de quen o necesitan». «Necesitamos clínicas comunitarias e de atención primaria en cada comunidade», defende a responsable de Unicef. «Debemos asegurarnos de que todos os nenos e mozos teñen unha oportunidade xusta», sostén Fore, que denuncia que os menores «máis vulnerables e marxinados están a quedarse moi atrás con respecto aos seus iguais». Segundo explica, «a desigualdade e os ciclos intergeneracionales de pobreza agudizáronse».
A directora executiva de Unicef aposta neste Día Universal do Neno por «dar a nenos e novas voz sobre o seu propio futuro». «Eles son os seus mellores avogados e deberiamos escoitarlles sobre o mellor xeito de garantir o dereito de todos a ir á escola, estar a salvo de posibles danos e abrir oportunidades ilimitadas para acadar o seu potencial», defende. «Despois de todo, eles son o 25 % da nosa poboación, pero o cento por cento do noso futuro», recalca Fore. «A esperanza do mundo está nas próximas xeracións e debemos actuar agora. Como podemos agardar que nenos e mozos aprendan a respectar aos demais se están a ser maltratados? Como verán o mundo e a súa responsabilidade cara ao mesmo?», cuestionouse.
Máis información
