Cun par de variacións no texto e o seu intepretación, a raíña do soul deulle a volta a un tema que escribira e gravado previamente Otis Redding
16 ago 2018 . Actualizado ás 19:57 h.Era 1967, en plena onda do pacifismo e o amor nos Estados Unidos, das protestas contra a guerra de Vietnam, da loita dos negros para acabar co racismo e lograr a igualdade de dereitos civís e do movemento de liberación feminina. O Respect de Aretha Franklin rapidamente escalou nas listas de éxitos ata o número uno, consolidando por primeira vez a carreira da artista, marcándolle o camiño musical que debía seguir e converténdoa nunha icona do feminismo. Franklin converteuse na «raíña do soul» da man dunha canción que a súa voz transformou nun himno ao feminismo, a pesar de que non era da súa autoría. Respect fora escrita e gravada por Otis Redding, pero a versión de Franklin, publicada en abril de 1967, con apenas algúns coros adicionais e un carácter especial na interpretación e os arranxos, deulle un sentido de reclamo feminista que carecía o tema orixinal.
Redding expuña a canción desde a óptica dun home que traballa todo o día, que leva o diñeiro a casa e que á súa chegada ao fogar reclama «respecto» á súa esposa.
Aretha Franklin, coa súa interpretación e escasas variacións ao texto, cambiou de raíz o ton algo machista do tema orixinal e transformouno no que foi desde entón, un poderoso himno feminista que tamén foi abrazado polo movemento de dereitos civís. Agora era unha muller a que esixía respecto, e deletreándolo, R-E-S-P-E-T-Ou, unha das poucas variacións que achegou á letra orixinal, conferindo á canción a súa voz de esixencia feminista.
A versión de Aretha Franklin engadiu un coro dinámico, a mans das súas irmás Erma e Carolyn, e algunhas expresións, como ese «Sock it to me» algo provocador, que pode traducirse como «Móstrame de que es capaz». «Para Otis o respecto tiña unha connotación tradicional», sinalou o produtor de Aretha Franklin, Jerry Wexler, na súa autobiografía. «O fervor na voz de Aretha esixía ese respecto». «Non só cambiou algunhas palabras ou o punto de vista, tamén lle deu nova alma», apunta á axencia AFP a musicóloga estadounidense Victoria Malawey, profesora no Macalester College de Minneapolis-Saint Paul. Aretha Franklin cambiou a canción «de forma tan radical que ata diría que a reescribiu», engadiu esta especialista da música pop.
En busca dun camiño
Desde os 18 anos e ata entón, Aretha estivera gravando con selos pequenos e finalmente con Columbia Records, demostrando as súas grandes aptitudes vocais, pero interpretando cancións de góspel, jazz ou blues, sen que nin sequera en Columbia lle axudasen a aclarar que camiño debía seguir a súa carreira. Parecía Billie Holiday, Ela Fitzgerald ou Dinah Washington , era coma se a discográfica «non soubese que facer con ela», escribiu o crítico musical do New York City Tribune sobre a súa etapa en Columbia, na que intercalaba temas de Cole Porter ou baladas de Burt Bacharach con cancións cunha liña máis soul. Entre eles, de modo profético, estaba «Soulville», cuxa letra reza: «Imos e ensíname o camiño para chegar a Soulville, baby». E foi Atlantic quen llo ensinou. O seu primeiro álbum con ese selo, «I Never Loved a Man the Way I Love You», abría con «Respect», seguida dun ramallete de cancións, un par delas da súa autoría, que se converterían tamén en clásicos do soul.
Respect gravouse o día de San Valentín nos estudos que Atlantic tiña en Broadway, no corazón de Manhattan, onde a moza Aretha, con 24 anos, viaxara desde Detroit, onde vivía xa independente nun pequeno apartamento cun piano mirando á fiestra. Na sección rítmica participaron os mesmos músicos de sesión cos que o mes anterior gravara I Never Loved a Man (The Way I Love You), incluída no álbum, nos míticos estudos de Muscle Shoals, na Alabama rural, polos que pasaron tamén, ademais de Otis Redding, Wilson Pickett, Arthur Alexander ou Percy Sledge, ademais Bob Dylan, Paul Simon ou The Rolling Stones.
Redding morreu ese mesmo ano, o 10 de decembro de 1967, ao estrelarse o avión co que ía de xira con outros músicos. Tiña 26 anos. O artista, que tamén escribiu e lanzou á fama outros éxitos como (Sittin' On) The Dock of the Bay, I've Been Loving You Too Long ou Fa-Fa-Fa-Fa-Fa (Sad Song), morreu sabendo que despois da versión de Aretha, Respect xa non lle pertencía.
