Miguel Ángel Lurueña, experto en alimentación: «É mellor almorzar lentellas ou tortilla francesa que leite con cacao»

Non é fresco todo o que che venden, nin malo todo o procesado, nin definitivo iso que na etiqueta che fai pensar que unha crema de cacao é saudable porque non leva aceite de palma, apunta Miguel Ángel Lurueña, experto en Ciencia e Tecnoloxía dos Alimentos, autor do blogue Gominolas de Petróleo e do libro Que non che leen coa comida, que pon a proba hábitos, mitos e despensas. Un exemplo: «Tendemos a pensar que o grao de procesado dun produto está relacionado coas características nutricionais. Ás veces é así e outras non...», advirte. «Temos comida procesada saudable, como os guisantes ultracongelados ou as ensaladas de bolsa. E alimentos procesados insanos, como os embutidos ou a marmelada. E están os ultraprocesados, alimentos en que non se distinguen os ingredientes, como Donuts e croissants. Estes últimos son insanos», asegura.

-Léannos moito coa comida?

-Si, é doado perderse. Hai moitas cousas que nos despistan.

Cantos usos pódeselle dar ao aceite recalentado?, é máis sa a bebida vexetal de avena ou de améndoa?

L. G. V.

-Na publicidade e a mercadotecnia?

-Non só na publicidade, tamén nas redes sociais, nas que ás veces se nos di, sen fundamento, que hai cousas que nos están envenenando. Outras veces cóntanche que hai «produtos milagrosos», que che poden curar o cancro. E ao final non sabemos que comer nin de quen fiarnos.

-E que facemos? Unha clave.

-O primeiro é saber que a dieta debe estar baseada en alimentos frescos, pouco procesados, principalmente de orixe vexetal; é dicir, todos eses que sabemos que son saudables: hortalizas, verduras, legumes, o peixe, os ovos... Sabémolo, pero non o facemos, porque hai cousas que nolo impiden. Se nos din que as verduras están cheas de pesticidas, xa nos dá medo comelas.

-É a escusa para deixar para comer o que non nos gusta. Como o que non come froita porque engorda, pero si bollería ou patacas de bolsa.

-¡Pois así con todo! Aínda pensamos que comer san, en lugar de tomar verduras e legumes, é comprar pechuga de pavo light.

-Disparas ao «Reforza os teus defensas» do iogur. Non as reforza?

-Non. O que ocorre co iogur que «axuda aos teus defensas» é que lle puxeron unha multa millonaria porque non había evidencias científicas para sostelo. Que fixo esa marca? Aferrarse a un buraco na lexislación. Ese tipo de mensaxes («Reforza os teus defensas», «Mellora o calcio dos teus ósos»...) teñen que estar aprobados pola Axencia Europea de Seguridade Alimentaria. E para iso debe haber probas científicas. Ás veces, son probas aprobadas para nutrientes concretos, como o ferro, o calcio, a vitamina B... O que fixo a marca foi engadir vitamina B ao iogur e vendelo como «axuda aos teus defensas». A vitamina B é necesaria para que o sistema inmunitario funcione, pero isto non quere dicir que debas encherche a iogures. O escritor necesita unha máquina de escribir, pero non por ter cen máquinas o libro vai ser mellor.

-Hai superalimentos?

-Non. Son alimentos cun perfil nutricional interesante, pero o termo despista, porque induce a pensar que son alimentos milagrosos para compensar os nosos malos hábitos. Se che comes dez bollicaos non hai «superalimento» que o compense.

-O Bollicao non ten boa fama, pero o pan de leite industrial si. É o rei das merendas «sas».

-E, ao final, é un bolo azucarado.

«Seguir o esquema pechado que nos meteron na cabeza de tomar cereais e froita para o almorzo non ten sentido»

-Mellor almorzar de prato que leite con cereais e cacao?

-Seguir o esquema pechado que nos meteron na cabeza de tomar cereais e froita para o almorzo non ten sentido. Refírome aos cereais azucarados, ao de tomar o leite co cacao azucarado, con galletas e con zume de laranxa. Non ten ningún fundamento que teñamos que almorzar isto a diario. As galletas e os cereais azucarados son produtos insanos, como o cacao en po... É moito mellor almorzar lentellas que sobraron do día anterior.

-O de zume e cereais era o almorzo ideal nos 90.

-Claro. E seguimos igual... Non, non é un almorzo ideal. O Cola-Cao ten case un 80 % de azucre. Os cereais de almorzo, un 25 %. O zume, aínda que natural e recentemente espremido, non é igual que comerse unha laranxa...

Pódese comer san sen cociñar? Os produtos envasados que si consumen os nutricionistas

Laura G. del Valle

-Pero o cereal é bo, non?

-Si, os copos de avena, por exemplo, o son. Non os cereais azucarados.

-Por que é mellor a laranxa en peza que en zume?

-Porque se comemos unha laranxa masticamos, e esa masticación produce saciedade. Ademais, a laranxa ten fibra, o azucre que contén se metaboliza máis lentamente que se bebemos o zume. E consumes só unha laranxa, non tres ou catro...

-É sanda unha ensalada de bolsa? Equivale a unha leituga?

-Si. Pero unha cousa é a leituga ou a mestura de leitugas e outra diferente son as tarrinas de ensalada con queixo, beicon, salsa César... Isto xa non é saudable.

«Un dos principais problemas que temos é que, desde que os nenos nacen, están a vendernos que teñen que comer cousas en lugar de comida»

-Son bos os briks de froita en puré para bebés? Froita-froita non son.

-¡Non son froita! Este é un dos principais problemas: desde que os nenos nacen, están a vendernos que teñen que comer cousas en lugar de comida. Levar unha mazá ao parque é o saudable. Pero, claro, véndenche ese puré envasado, que é cómodo, non mancha, non necesita frío... Pero a mazá tampouco necesita frío, nin coitelo, nin preparación, non ten residuos e é máis barata. Complícannos a vida facéndonos pensar o que non é. O mellor pode ser o que xa tiñamos.

-É malo que a mazá se oxide ou escureza cando a curtas en anacos?

-Pódese estragar con microorganismos, ao estar exposta, sen pel. Para evitalo, podes botarlle amais zume de laranxa, por exemplo.

«Compra, sobre todo, os alimentos que non necesitan etiquetas: legumes, froitas, verduras...»

-Para non perderse en etiquetaxe, hai que facerse un máster. En que debemos fixarnos?

-Sobre todo, fíxache nos alimentos que non necesitan etiquetas: legumes, froitas, verduras... Non debemos perder de vista o alimento que temos diante, porque ás veces nos fixamos tanto nos detalles ¡que se nos esquece que o que temos na man son galletas!

-Pero os gazpachos, por exemplo, cambian moito dunha marca a outra.

-¡Si! E é importante, claro. A información boa ten, basicamente, tres partes. Unha é a denominación legal de venda do produto (que nos di que produto é); no queixo rallado podemos atopar, por exemplo, tres tipos de produto: queixo rallado, queixo fundido (con sales fundentes) e sucedáneos de queixo (que ás veces só levan un 5 % de queixo). A segunda clave é ver a lista de ingredientes do alimento, que debe estar ordenada de maior a menor segundo a cantidade do ingrediente. Así, se os primeiros ingredientes que aparecen son azucre, fariña refinada... estamos ante un mal produto. Se son legumes ou verduras, o produto é bo. A terceira cousa é a información nutricional, que adoitamos ver (se ten moito azucre ou sal...), pero é menos importante do que pensamos. Esa información deberiamos interpretala só como un complemento á lista de ingredientes, que é o realmente importante.

-O aceite de palma é «veleno»?

-Non, o aceite de palma empezouse a usar como unha alternativa ás graxas trans, que si son malas. O aceite de palma non é o demo. O peor do aceite de palma son os produtos onde estaba: palmeiras, Nocilla, Donuts...

-Cal é o gran inimigo dunha dieta sa?

-O azucre é un inimigo importante. As estatísticas din que os nenos consumen 50 gramos diarios de azucre, ¡unha barbaridade! Son máis de dez cucharadas ao día de azucre. E iso é porque nos almorzos e as merendas comen todos eses produtos. Un factor importante é a presión social. Se ao teu fillo lle pos cenoria para o recreo e cando chega ao cole vese rodeado de nenos que comen galletas... é doado que o teu neno queira o que levan o resto.

-Un almorzo ideal?

-O primeiro é deixar de pensar que os nenos deben comer algo especial. Como che dicía, non hai alimentos específicos para o almorzo. Se queren almorzar lentellas, ¡que as almorcen!... E é importante que vexan o exemplo, porque por moito que lles digas: «Come a cenoria, que é moi sa», de pouco serve se nós comemos galletas. Para o almorzo poden elixir calquera froita, ou froitos secos se é que non son pequenos e pódense atragantar con eles, iogur natural sen azucre, froita desecada, tortilla francesa, humus, ovo cocido, aguacate, tostada de pan integral ou ensalada de tomate...

«Debemos fixarnos no código do ovo: o primeiro número indica a forma na que se criou a galiña, é importante se nos preocupa o benestar animal»

-Os Cheetos non se fan con carbón e petróleo, non?

-¡Non! É un mito que circulaba hai anos. Non é un alimento recomendable porque ten moito sal, pero os Cheetos non son venenosos.

-En que debemos fixarnos para elixir uns bos ovos?

-La calidade nutricional e o sabor do ovo dependen sobre todo do tipo de galiña e da alimentación que teña. E iso, a non ser que o produtor o queira destacar, non é obrigatorio destacalo. Debemos fixarnos no código do ovo: o primeiro número indica a forma na que se criou a galiña, logo aparecen as letras É se se produciu en España e logo un código longo de números que ten que ver coa granxa onde se produciu ese ovo. O primeiro número é interesante: o 0 indícanos que son de produción ecolóxica, un 1 que son campeiras, un 2 que son de chan e un 3 de gaiola. E aquí a confusión habitual é pensar que as galiñas de chan están por aí correteando ao aire libre. O de que son de chan quere dicir que están no chan dunha nave industrial. No sentido do benestar animais, os mellores son os de galiñas do 0 e o 1, que están ao aire libre.

-O mellor leite para nenos e adultos?

-O leite non é imprescindible. Se non nos senta ben, o que temos que facer é obter eses nutrientes a través doutros alimentos. O calcio pódese obter de verduras e froitos secos. Leite desnatada ou enteira? Mellor enteira, porque a graxa do leite non é tan mala como pensabamos e ademais é saciante.

---

---

---