Expertos sanitarios alertan dun problema de saúde pública que se agravou co covid
18 ene 2022 . Actualizado ás 13:42 h.É o ministerio con menor carga orzamentaria, pero ten entre mans unha misión de relevancia social e económica sen parangón: reducir as elevadísimas taxas de obesidade infantil en España. Porque lonxe de ser un exemplo a seguir, nun país onde as dietas atlántica e mediterránea forman parte do orgullo colectivo, esta materia queda ano tras ano para setembro.
Cun 17,3 % de menores obesos —cifra que ascende ao 23,3 % en nenos cuxas familias ingresan menos de 18.000 euros anuais, segundo o último informe Aladino—, a carteira de Consumo, que lidera Alberto Garzón, lanzou un proxecto piloto con cen escolares para combater unha pandemia que, doutra banda, arrasa a practicamente todos os países desenvolvidos. Trátase dunha iniciativa que pretende coñecer as percepcións dos mozos sobre os seus hábitos alimentarios para identificar os motivos que levan a unha mala alimentación. Dous especialistas explican as causas e nefastas consecuencias dunha secuela á que, xa advirten, «nin as institucións públicas nin moitas familias queren prestar atención».
Concretamente, estas palabras pronúnciaas Cristina Tejera, endocrina do Hospital Naval de Ferrol, para engadir que «mesmo os propios profesionais somos un pouco condescendientes con este tema». Difícil, explica, darlle a importancia que merece a un problema «que dentro do sistema sanitario nin sequera ten consideración de enfermidade, como ocorre por exemplo co tabaquismo, que conta con terapias financiadas para deixar hábito». E así empeza un efecto dominou que tomba a última peza na mesa cando ao neno con obesidade os seus pais danlle unha ensalada de leituga «mentres eles cean pizza e coca-cola. Deste xeito non só se crea un estigma no rapaz, senón que probablemente estes menús saudables pasen a mellor vida porque estes pais non entenden que é necesario que eles tamén coman ben polo seu propio beneficio», comenta neste caso a endocrinóloga pediátrica Marta Lendoiro.
Se a obesidade afecta a case dúas de cada dez menores en España, o sobrepeso sófreno xa o 40 % dos nenos de entre 6 e 9 anos segundo Aladino, o estudo que periodicamente publica a Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN). «Estes datos só refutan que son factores conductuales os que máis inflúen en que haxa tantos nenos con sobrepeso e obesidade. Hai anos que aos nenos ofréceselles comida como recompensa ou premio, que a cultura do sofá hase apoderado de moitas familias e agora, ademais, o golpe económico da pandemia fará que en moitos casos as cestas da compra énchanse de procesados máis baratos que os alimentos frescos de calidade».
A pandemia complica que baixen os casos
Efectivamente, como explica Lendoiro, a incerteza provocada polo covid-19 non axuda a que a curva da obesidade infantil dobréguese, porque ao machadazo a moitos petos súmaselle o sedentarismo e os casos de inquedanza. «Hai comida que eu recoñezo que é moi cara», puntualiza Tejera, quen insta as autoridades a esforzarse por garantir a boa alimentación dos menores con comedores financiados —lembra a especialista, e bótase as mans á cabeza, o moi controvertido menú Telepizza que a Comunidade de Madrid facilitou fai uns meses a nenos en situación de vulnerabilidade—.
Como apunta Lendoiro, «Non hai que deixar de ver certos produtos como prexudiciais nin minimizar esta enfermidade, que moitos pais creen que sen facer nada se solucionará co paso do tempo». De feito, enumera as secuelas que deixa esta acumulación de graxa en idades temperás: «Máis aló do tema psicolóxico, os nenos corren o risco de sufrir alteracións endocrinas e mesmo en casos graves pódese dar a presenza de fígado graso».
