Canto peixe debemos consumir á semana?

Laura García del Valle
Laura G. del Valle REDACCIÓN / LA VOZ

SABE BEN

ANGEL MANSO

A desinformación está a levar a moitos españois a reducir a inxesta de produtos do mar polo metilmercurio que acumulan algunhas especies. Dúas expertas falan negro sobre branco deste tema e mencionan a «hipocrisía» que supón tomar esta decisión

30 sep 2020 . Actualizado ás 15:36 h.

A sobreinformación transfórmase en desinformación demasiado rápido. Por iso, a raíz do escándalo xurdida o pasado Nadal, cando o Ministerio de Sanidade recomendou aos españois non chupar as cabezas das gambas durante os ágapes propios destas festas, foron moitos os que aproveitaron para clamar contra o peixe e o malísimo metilmercurio que acumulan algunhas especies. Hai anos xa saltara unha idéntica lebre, pois no 2011 unha guía lanzada por organismos competentes alentaba a embarazadas e nenos a manterse afastados de certos peixes, precisamente por tratarse de produtos que podían ser tóxicos. Collendo a parte polo todo pode resultar preocupante tanta advertencia, pero dúas expertas en nutrición están dispostas a tombar mitos e lembrar que «por moita cantidade que comamos de peixe, e non o facemos, seguirá sendo máis saudable que a bollería industrial ou os procesados, e con isto ninguén se bota as mans á cabeza».

Patricia Beiro, profesora de de Hixiene Alimentaria no Centro Superior de Hostalería de Galicia (CSHG), autora destas declaracións, explica que a cantidade de mercurio que teña unha ou outra especie «vincúlase á cadea trófica; por iso os máis lonxevos acumulan máis»; é dicir: peixe espada, atún vermello e marraxo. Con todo, lembra a experta: «É moi alarmista dicir que hai que deixar para comer estas variedades, basta con abrir o abano e facer pratos con peixes pequenos, brancos e azuis. É máis, sempre é máis saudable aumentar a inxesta de peixe en detrimento de a carne; non vale esta escusa para deixar para comer peixe, que entre as súas propiedades beneficiosas atópanse o yodo, selenio, e especialmente os peixes azuis teñen grandes cantidades de ácidos grasos omega-3 que, entre outras cousas, diminúen o risco de sufrir enfermidades cardiovasculares».

Pero os datos falan por si sos. E aos malos hábitos de alimentación promovidos pola cantidade de pratos e produtos infestados de graxas trans que se copan os supermercados, só lles faltaba esta innecesaria guinda. Así as cousas, o certo é que segundo datos da Confederación Española de Pesca, o consumo de peixe reduciuse en dez anos nun 19 %.

Beiro menciona a recomendación da Axencia Española de Seguridade Alimentaria e Nutrición (AESAN), que pauta que un consumo razoable de peixe pode estar entre 3 ou 4 racións á semana. A nutricionista Branca Couce (\midietaenlamaleta), no entanto, lembra que «na dieta atlántica e a mediterránea temos un consumo máis elevado de peixe, e por iso é certo que estamos máis expostos que noutras zonas a metais prexudiciais como o cadmio ou o mercurio, pero comer peixe ata catro veces á semana é seguro». Cando podemos correr algún tipo de risco? «Se comemos doses moito máis elevadas e, especialmente, alimentámonos de marraxo ou cazón, atún vermello ou peixe espada».

Segundo explica esta especialista, o problema do metilmercurio, que ten consecuencias especialmente nocivas nas primeiras etapas da vida, «é que pode ser tóxico para o sistema neurolóxico, o sistema inmune ou o sistema cardiovascular». Traducido, isto pode implicar  trastornos neurolóxicos e do comportamento, con síntomas como tremores, insomnio, perda de memoria, efectos neuromusculares, cefalea ou disfuncións cognitivas e motoras. O cadmio, que está máis presente en crustáceos («concretamente na parte escura, por iso non se recomendou hai uns meses chupar as cabezas das gambas», comenta Couce), pero tamén en champiñóns, patés ou champiñóns, é un metal que a Axencia Internacional de Investigación contra o Cancro catalogou como cancerígeno. O seu consumo ten efectos tóxicos, podendo afectar á función renal e provocar desmineralización dos ósos. No entanto, de novo habería que levar a cabo inxestas elevadísimas dos produtos mencionados anteriormente para que supoña un perigo para a nosa saúde.