Así podes desengancharte dos ultraprocesados

Marta Otero Torres
marta outeiro LA VOZ / REDACCIÓN

SOCIEDADE

Non só engordan, tamén aumentan a mortalidade ata un 14 %. Bollería industrial, galletas, embutidos, salchichas, pan de molde, pizzas precocinadas... Son alimentos con aditivos cuxos o seu efectos negativos se notan a longo prazo; case todo o que temos en casa é ultraprocesado

10 ene 2020 . Actualizado ás 13:11 h.

Por que son tan malos os ultraprocesados?.  Se ao chegar a casa revisas o que tes na cociña verás que hai un alto contido de ultraprocesados. O que levamos na cesta do supermercado, ademais de engordar, ameaza a nosa saúde. Cereales, galletas, bollería, pan de molde, bebidas azucaradas, caldos, sopas, salchichas, embutidos, xeados, pizzas precocinadas.... Un estudo elaborado en Francia con 44.551 participantes asegura que aumentar un 10 % este tipo de alimentos na dieta pode elevar a mortalidade ata un 14 %. Analizouse o que comían os participantes, todos maiores de 45 anos (un 73 % deles mulleres), durante varios días non consecutivos. Os produtos elaborados con procesos industriais representaron o 14,4 % do seu consumo (en termos de peso dos alimentos) e o 29 % do seu consumo total de enerxía. Despois de sete anos, 602 persoas do grupo morreran, 219 delas por cancro. A conclusión á que chegaron é que o consumo habitual deste tipo de alimentos eleva a mortalidade. Unha das autoras, a doutora Mathilde Touvier, asegura que aínda hai que realizar análise a máis produtos.

Os nutricionistas anímannos a desengancharnos deste tipo de alimentos que, ademais, teñen un alto compoñente adictivo. O truco está en intentar substituílos aos poucos por produtos similares, pero máis sans. O mellor para beber é a auga, pero se necesitamos que teña sabor podemos intentar tomala con gas ou de sabores, aínda que os edulcorantes tampouco son moi recomendables. A pizza pódese facer en casa con ingredientes básicos. Non estará tan boa pero será máis sa. O pan do día (mellor de fariña integral) pode substituír ao de molde e se queda algo duro pódese tostar na tixola ou no forno. As froitas deben substituír aos zumes, e os froitos secos entrar na despensa no canto de comprar tanta bollería e galletas. Para rematar, se nos é imposible vivir sen algo doce o ideal é optar por chocolate con alta porcentaxe de cacao, por amais do 70 %.

Que a comida nos mata teno claro o nutricionista Carlos Ríos (\carlosriosq), un dos representantes do movemento Realfooding. Pero o problema é que o fai lentamente. «Con respecto á mortalidade, é importante sinalar que non hai percepción inmediata de prexuízo. Un dos compoñentes máis letais dos ultraprocesados é que non xeran ningunha sintomatología a curto prazo que sexa medible e a poboación non pode detectar que está prexudicando o seu corpo», explica. Con todo, a longo prazo os efectos son demoledores porque son «baixos en fibra, aumentan os radicais libres no teu corpo, o azucre en sangue... Non o notas, pero iso ao final vai desencadear un maior risco de enfermidades como diabetes tipo 2, a enfermidade cardiovascular e o cancro».

Segundo Ríos, na oferta actual máis do 70 % dos produtos que atopamos no supermercado son procesados. E supoñen un 30 % da alimentación da poboación española. «Pero o dos datos non é tan importante -aclara o nutricionista-. O que eu divulgo é que a poboación, de forma inconsciente, exponse a estes produtos ultraprocesados pola súa contorna, polo seu sabor ou simplemente por contaxio social. Se na túa casa tes estes produtos é moi probable que acabes consumíndoos». Na sociedade actual, o ritmo frenético lévanos a deixarnos levar por unha oferta maioritaria e cada vez faise máis difícil elixir produtos saudables. «Hai unha mercadotecnia brutal que che fai consumir este tipo de produtos. Agora mesmo -afirma- estou nunha estación e aquí non hai ningún posto de froita, e, con todo, de comida procesada hai miles».

 Máximo, un 10 %

Carlos Ríos afirma que hai xente que lle tacha de radical. «Pero eu penso que o que é radical é a contorna. Eu digo que podes consumir os ultraprocesados nun dez por cento, de forma ocasional. Iso non causa un dano considerable. Algunha vez ao mes, nunha comida social, nunha festa, non pasa nada. Non se trata de dicir que xamais vas volver a comelos. O obxectivo é que non sexan parte do día a día. Pero, para iso, o primeiro é saber que son e cales son». Para este experto supuxo unha revolución etiquetar estes produtos co nome de ultraprocesados, «porque hai uns anos non existía». Se non hai información, «a xente non ten a percepción de que non é saudable».

Por outra banda, Ríos recoñece que o factor económico tamén é importante para que a xente se decante por este tipo de alimentos. «Unha hamburguesa de McDonalds váleche un euro e un paquete de arándanos que compras no supermercado cústache 2,5 euros. Esa diferenza ten un impacto. Eu digo que se pode levar unha alimentación barata con comida real, pero necesitas unha serie de habilidades, coñecementos e formación. E non é que a comida real sexa especialmente cara. É a comparación cos ultraprocesados, que son bastante baratos».

Os nenos ven ao día 25 anuncios de produtos insanos

Os cereais para o almorzo, as galletas para a merenda ou as salchichas para a cea. Cada día, os nenos españois están expostos a un bombardeo publicitario para promocionar produtos insanos. Máis do 90 por cento da publicidade que aparece en televisión versa sobre estes ultraprocesados e máis do 30 por cento das calorías que se inxeren veñen deste tipo de produtos. Máis de corenta organizacións sanitarias e sociais organizáronse para esixir un sistema de regulación con rango de lei que garanta «que a poboación infantil unicamente poida verse exposta a publicidade de alimentos e bebidas saudables». Trátase da campaña Deféndeme, na que colaboran Xustiza Alimentaria, a Sociedade Española de Saúde Pública (SESPAS), a Confederación Española de Asociacións de Pais e Nais do Alumnado (CEAPA), Amigos da Terra, Medicus Mundi e Ecoloxistas en Acción.

Segundo estes colectivos, os nenos españois ven ao día 25 anuncios televisivos de alimentos e bebidas, «a maioría dos cales non son saudables». Ademais, engaden que a publicidade alimentaria é «con frecuencia enganosa», e culpan á publicidade como «unha das máximas responsables» da taxa de obesidade infantil en España, «unha das máis altas do mundo». «O 45 % dos nenos españois teñen sobrepeso ou obesidade, co consecuente aumento do risco futuro de desenvolver enfermidades cardiovasculares e cancro», indicou Miguel Ángel Royo, representante de SESPAS e investigador no Instituto de Saúde Carlos III.

Ademais, aseguran que os nenos non poden ser conscientes da publicidade nociva. «Ata os 12 anos o ser humano carece da madurez cognitiva necesaria para ser escéptico ante as mensaxes comerciais, considerándoos certos, xustos e precisos cando non sempre o son. Seguen elixindo con preferencia os produtos anunciados, mesmo cando reciben consello de persoas adultas para elixir outros máis saudables».

Os españois consumimos case o triplo de azucre recomendado

A compaña DKV e o nutricionista Carlos Ríos lanzaron conxuntamente o Manifesto Por un consumo responsable de azucre, co obxectivo de divulgar os riscos, as causas e as consecuencias para a saúde dun consumo abusivo e inconsciente de azucre e promover unha alimentación responsable. O documento inclúe un decálogo de compromisos e actuacións para conseguir implementar políticas que melloren a saúde pública e, en concreto, que reduzan o consumo de azucre entre a poboación.  «Por un consumo responsable de azucre» nace coa vocación de alertar do problema que supón o consumo excesivo de azucre en España, onde a inxesta media diaria sitúase nos 71,5 gramos máis do dobre do consumo medio recomendado pola OMS, que é de 25 gramos diarios, e ademais, gran parte da poboación consómeo sen sabelo.

máis sobre alimentación saudable en sabe ben